براساس تصاویر جدیدی که از هواپیماهای جنگی روسیه منتشر شده، روی بال‌ها و بدنه آن‌ها لاستیک‌هایی قرار داده شده است؛ اما چرا روسیه این کار را انجام می‌دهد؟

به گزارش ایسنا، به نقل از گجت نیوز، در اتفاقی عجیب، تصاویر جدیدی از هواپیماهای جنگی روسیه منتشر شده که نشان می‌دهد روی بال‌ها و بدنه آن‌ها لاستیک‌هایی قرار داده شده است. این تاکتیک نظامی غیرمعمول، گمانه‌زنی‌های زیادی را درباره راز جدید پدافند هوایی روسیه برای مقابله با موشک‌ها و پهپادهای اوکراینی برانگیخته است. موضوع قرار دادن لاستیک روی هواپیماهای استراتژیک روسیه، پس از عملیات «تار عنکبوت»  اوکراین در یکم ژوئن 2025 (12 خرداد 1403) توجه‌ها را به خود جلب کرد. اوکراین در این عملیات با استفاده از پهپادهای FPV خود، چندین هدف با ارزش در داخل روسیه را مورد حمله قرار داد.

ویدیوهای منتشر شده از این حملات، تصاویر عجیبی از هواپیماهای هدف را نشان می‌دادند. روی بال‌ها و قسمت زیادی از بدنه بمب‌افکن‌های استراتژیک روسیه، دایره‌های سیاه رنگی دیده می‌شد که لاستیک بودند. این منظره سوال مهمی را مطرح کرد: چرا روسیه روی هواپیماهای خود لاستیک می‌گذارد؟

این سوال منطقی است. در هیچ فرودگاهی در آمریکا، لاستیکی روی هواپیماها غیر از ارابه فرود دیده نمی‌شود. حتی در گورستان هواپیما در پایگاه نیروی هوایی دیویس-مونتان در آریزونا که حدود 4400 هواپیما در آن پارک شده‌اند، هیچ لاستیکی بالای بال‌ها یا بدنه وجود ندارد. مشخص است که روسیه این کار را برای انبار کردن لاستیک انجام نمی‌دهد. دلیل بسیار عملی برای افزودن این دایره‌ها به هواپیماها وجود دارد.

روسیه احتمالا این کار را برای بر هم زدن شکل و شمایل هواپیما انجام می‌دهد. برخی مهمات قابلیت شناسایی اهداف را بر اساس اشکال شناخته شده‌ای دارند که در یک پایگاه داده از قبل بارگذاری شده‌اند. قرار دادن لاستیک‌ها روی قسمت بالای هواپیماها، طبق تئوری، مدل‌های بینایی کامپیوتری روی موشک‌هایی که به این قابلیت متکی هستند را مختل می‌کند.

این کار می‌تواند به‌طور بالقوه از هواپیما محافظت کند. این تاکتیک در عملیات «تار عنکبوت» به‌دلیل نحوه اجرای حمله کار نکرد، اما این تئوری معتبر به‌نظر می‌رسد. ممکن است این روش، موشک‌های غربی را در صورت شلیک توسط اوکراین سردرگم کند.

آیا این تاکتیک دفاعی واقعا کار می‌کند؟

انداختن لاستیک‌های مستعمل روی هواپیماها قطعا یک گزینه کم هزینه برای دفاع موشکی است. اما آیا این کار واقعا موثر است؟ روسیه هنوز در مورد دلیل این کار اظهار نظر رسمی نکرده است. این موضوع باعث شده تا تحلیلگران غربی سعی در یافتن دلیل این اقدام داشته باشند. بهترین راه‌حلی که آن‌ها ارائه کرده‌اند، به سردرگم کردن فناوری تشخیص هدف مبتنی بر هوش مصنوعی مربوط می‌شود. شویلر مور، مدیر ارشد فناوری فرماندهی مرکزی آمریکا، در یک نشست درباره هوش مصنوعی و فناوری‌های مرتبط، در مورد این استراتژی دفاعی صحبت کرد. او این تاکتیک را با مثال زیر توضیح داد:

«یک مثال کلاسیک طبقه‌بندی نشده این است که شما عکسی از یک هواپیما از بالا دارید و به دنبال هواپیما می‌گردید. اگر روی بال‌های آن لاستیک بگذارید، ناگهان بسیاری از مدل‌های بینایی کامپیوتری در شناسایی آن به‌عنوان هواپیما دچار مشکل می‌شوند» (به نقل از The War Zone).

روسیه اولین بار در پاییز 2023 دیده شد که لاستیک‌هایی به بالای بمب‌افکن‌های استراتژیک توپولف تو-95 (Tupolev Tu-95) و بمب‌افکن‌های استراتژیک توپولف تو-160 (Tupolev Tu-160) اضافه می‌کند. با این حال، این عملیات «تار عنکبوت» بود که این موضوع را بیشتر مورد توجه جهان قرار داد.

روسیه زمانی شروع به این کار کرد که اوکراین استفاده از موشک ضد کشتی نپتون (Neptune) را آغاز کرد. این موشک به یک سیستم حمله زمینی تغییر یافته بود. این سیستم تسلیحاتی جدید برد اوکراین را افزایش داد. بنابراین روسیه شروع به قرار دادن لاستیک‌ها بالای هواپیماهای خود کرد.

این‌که آیا این تاکتیک برای بازدارندگی موشک‌های ورودی در مسیر حمله کار می‌کند یا خیر، قابل پیش‌بینی نیست. روسیه هنوز اعلام نکرده که راه‌حل کم‌هزینه آن‌ها کار نکرده است یا برعکس. با این حال، بعید است که روسیه این روش را کنار بگذارد. این تاکتیک به‌طور بالقوه این پتانسیل را دارد که جستجوگرهای تصویری دشمن را سردرگم کند.