سفیر ایران در کابل اعلام کرد ضمن یادآوری روابط دیرینه و عمیق فرهنگی و تاریخی میان ایران و افغانستان در پاسخ به بازگشت مهاجران افغان از ایران اظهار داشت که روند بازگشت به صورت برنامه‌ریزی‌شده، محترمانه و با رعایت کرامت انسانی انجام می‌شود.

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، علیرضا بیکدلی سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل، در مصاحبه‌ای با تلویزیون طلوع نیوز درباره وضعیت مهاجران افغانستانی در ایران و روند بازگشت آن‌ها به کشورشان توضیحاتی جامع ارائه کرد و به سوالات مختلف درباره چالش‌های انسانی، سیاسی و امنیتی پاسخ داد.

وی در ابتدا به عمق و قدمت روابط فرهنگی و تاریخی دو کشور اشاره کرد و گفت: «افغانستان و ایران در طول تاریخ کنار هم بوده‌اند و یک پیکر واحد به حساب می‌آیند. سال‌ها زیر یک پرچم مشترک فرهنگ و تمدن زیسته‌ایم و امروز نیز اگرچه جنگ و ناامنی‌های گذشته افغانستان تاثیراتی داشته، اما روابط دو کشور از نزدیک‌ترین و مستحکم‌ترین روابط در منطقه است.» این تاکید بیکدلی نشان‌دهنده اهمیت و حساسیت ویژه تهران نسبت به کابل و مردم افغانستان است.

جزییات موج بازگشت مهاجران افغان و رویکرد ایران

بیکدلی درباره موج اخیر بازگشت مهاجران افغان نیز اظهار داشت: «بر اساس گزارش‌های مرزی، از حدود 13 هزار نفری که در یک روز وارد افغانستان شدند، تنها سه هزار نفر در اردوگاه‌های ما حضور داشتند و برای بازگشت‌شان هماهنگی شده بود؛ بقیه بدون اطلاع قبلی و به صورت خودجوش از مرز عبور کرده‌اند. بنابراین نمی‌توان این بازگشت را یک اخراج سازمان‌یافته قلمداد کرد.»

وی افزود که دولت ایران در دو سال گذشته با دقت و احترام، برنامه‌ای جامع برای بازگشت مهاجران اجرا کرده است و «همواره تلاش شده که این بازگشت در فصول سرد سال اتفاق نیفتد تا مشکلات کمتری برای مردم ایجاد شود.» بیکدلی خاطرنشان کرد که موضوع تحصیل دانش‌آموزان افغان و مسائل دیگر نیز در این برنامه‌ها در نظر گرفته شده است.

سفیر ایران در کابل همچنین به حضور گسترده افغان‌های فاقد مدرک در ایران اشاره کرد و گفت: «امروز بیش از 2 میلیون و 200 هزار تبعه افغانستانی در ایران زندگی می‌کنند که بسیاری از آن‌ها مدارک قانونی ندارند. البته برای اتباع ایرانی نیز قوانین مربوط به مدارک و اقامت رعایت می‌شود و انتظار داریم که اتباع افغانستانی نیز این مسائل را مدنظر قرار دهند.»

پاسخ به انتقادها، فضاسازی‌ها و اهمیت حفظ روابط دو ملت

وی درباره انتقادها و فضاسازی‌هایی که درباره برخورد با مهاجران افغان در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده بود، یادآور شد: «ممکن است برخی ویدئوها و گزارش‌ها واقعیت داشته باشند اما این‌ها نماینده کل رفتار مردم ایران نسبت به افغان‌ها نیستند. روابط ما تاریخی و عمیق است و مردم ایران سال‌هاست کنار افغان‌ها زندگی کرده‌اند و منتی بر سر آن‌ها ندارند.» بیکدلی تاکید کرد که نباید به دلیل برخی رفتارهای نادرست، روابط گسترده و محبت‌آمیز دو ملت خدشه‌دار شود.

بیکدلی با اشاره به اینکه حدود 6 میلیون افغان در ایران زندگی می‌کنند، گفت که بیشترین تمرکز طرح ساماندهی بازگشت مربوط به کسانی است که بدون مدارک قانونی و به‌صورت غیررسمی وارد ایران شده‌اند. وی توضیح داد که به این افراد مهلتی داده شده بود تا ایران را ترک کنند و در صورت بازگشت قانونی می‌توانند دوباره وارد شوند؛ اما کسانی که بعد از مهلت مقرر بازگردند، برای مدتی اجازه ورود نخواهند داشت.

وی به تحولات منطقه‌ای و تاثیر آن بر مهاجرت افغان‌ها نیز اشاره کرد و گفت: «تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران موجب شد که برخی افغان‌ها که مردد بودند، تصمیم به بازگشت بگیرند. این تحولات بر تعداد مهاجرانی که در روزهای پایانی مهلت اعلام شده از ایران خارج شدند، تأثیرگذار بود.»

سرپرست سفارت ایران درباره شرایط انسانی در مرزها گفت که شخصاً به اسلام‌قلعه رفته و با مهاجران گفتگو کرده است و تصریح کرد: «اشکالاتی وجود دارد و مشکلاتی هم پیش آمده، اما این یک طرح ساماندهی است که به هر حال با هجمه‌های سنگینی همراه شده است. ما آمادگی داریم که مشکلات را با همکاری دولت افغانستان و مسئولان محلی حل کنیم.»

بیکدلی همچنین از همکاری نزدیک با مقامات افغان مانند وزیر امور خارجه، والی اسلام‌قلعه و دیگر مسئولان خبر داد و اعلام کرد که موضوعاتی مانند مالیات بار مهاجران، تمدید اقامت و فراهم کردن امکانات بهداشتی در حال پیگیری است و حتی آمادگی ارائه کمک‌های پزشکی و غذایی نیز وجود دارد.

رویکرد ایران در قبال تحولات منطقه و حکومت طالبان

در بخش دیگری از مصاحبه، وی درباره شناسایی رسمی حکومت طالبان توسط برخی کشورها و اقدام اخیر روسیه گفت: «شناسایی امارت اسلامی افغانستان مسئله‌ای طبیعی در روابط بین‌الملل است و ما نیز به واسطه تعاملات گسترده‌ای که داریم، در این مسیر حرکت می‌کنیم. امیدواریم این روند به توسعه، امنیت و رفاه مردم افغانستان کمک کند.»

بیکدل در پایان ضمن تأکید بر استقلال سیاست خارجی ایران گفت: «ایران در همه مسائل سیاست خارجی مستقل تصمیم می‌گیرد و منافع دو ملت را محور کارهای خود قرار می‌دهد. روابط ایران و افغانستان چنان گسترده و عمیق است که هیچ کشوری در منطقه با آن قابل مقایسه نیست.»