نزدیک به یک دهه از پافشاری و اصرار کسبه بازار تاریخی تبریز مبنی بر گازرسانی به مجموعه جهانی بازار تبریز می گذرد. پافشاری مطالبه ای که با روح میراث جهانی این اثر تاریخی منافات دارد و علیرغم مخالفت شدید و واکنش منفی کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی نسبت به موضوع گازرسانی در بزرگترین و مهمترین بازار مسقف دنیا به نظر می رسد تلاش و پافشاری کسبه و بازاریان تبریز به مذاکرات متعدد با استانداری و برخی از نمایندگان مجلس بی نتیجه نبوده و قول هایی برای اقدام سریع گازرسانی از مسئولان استانی گرفته شده است.

به طوری که احمد حمزه زاده رییس اداره میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی، الزامات میراثی را لازمه اجرای عملیات گازرسانی به داخل مجموعه بازار تبریز عنوان کرده بود. او گفته است: با توافق انجام شده بین هیات امنای بازار و شرکت گاز آذربایجان شرقی قرار است نمونه ای کوچک از گازکشی به صورت آزمایشی اجرا شود تا با بررسی تمام جوانب امر و رصد و کنترل نقاط ضعف نسبت به تعمیم آن به سایر نقاط بازار اقدام شود.

با این حال فعالان میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی با وجود طرح ها و پیشنهادات متعدد از سوی میراث فرهنگی همچنان بر مواضع خود پافشاری می کنند و مخالف ورود گاز به مجموعه جهانی بازار تاریخی تبریز هستند.

مهرداد عظیمی مدیرعامل انجمن مرمت استان آذربایجان شرقی و فعال میراث فرهنگی در این استان در رابطه با مخاطرات گازکشی در مجموعه بازار تاریخی تبریز می گوید: مجموعه تاریخی بازار تبریز بزرگترین و مهمترین بازار سرپوشیده جهان به شمار می رود. این بازار که مساحتی حدود یک کیلومتر مربع دارد، نزدیک به یک دهه است که به صورت مداوم با خطر گازرسانی از سوی کسبه تهدید می شود.

عظیمی می گوید: این بازار که از بازارچه ها، تیمچه ها، سراها و کاروانسرهای متعددی تشکیل شده است صرفا با هدف تامین گرمایش قرار است عملیات گازرسانی در آن صورت بگیرد. این درحالی است که بازار سرپوشیده تبریز هزار سال است که هیچ مشکلی به لحاظ گرمایش نداشته است اما هم اکنون کسبه بازار به بهانه تامین گرمایش و با طرح مطالبه به حق از نمایندگان مجلس و استانداری، خواستار ورود گاز به بازار تاریخی تبریز شده اند.

این مطالبه از سوی بازاریان تبریز درحالی مطرح می شود که در سالهای اخیر مجموعه تاریخی بازار تبریز به دلیل زیرساخت های نامناسب چند ین بار دچار آتش سوزی های متعدد شده است و به گفته فعالان میراث فرهنگی، عملیات گازکشی نه تنها می تواند این اثر منحصربه فرد جهانی را در تله انفجار بیاندازد که ورود گاز به بازار تاریخی تبریز در وهله نخست می تواند منجر به خروج این اثر ارزشمند از فهرست میراث جهانی یونسکو شود.

یکی از کارشناسان میراث فرهنگی در استان آذربایجان شرقی نیز با تایید مخاطرات گازکشی در بازار جهانی تبریز به موضوع تغییر کاربری های مشاغل در بازار پرداخته و می گوید: بازار تاریخی تبریز در سده های مختلف هیچ گونه مشکلی برای گرمایش نداشته است و به نظر می رسد، طرح موضوع تامین گرمایش صرفا یک بهانه از سوی کسبه ای است که در سالهای اخیر تغییر کاربری داده اند.

او به ایلنا می گوید: علت درخواست بازاریان در سالهای اخیر، تغییر کاربری حجره ها و ورود کافه ها و رستوران ها به بازار بوده است. کافه ها و رستوران هایی که حالا تعدادشان در بازار تبریز کم نیست و برای پخت و پز نیاز به مصرف گاز دارند. موضوعی که معاون میراث فرهنگی این استان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایلنا به تایید آن پرداخته است.

مدیرعامل انجمن مرمت استان آذربایجان شرقی می گوید: میراث فرهنگی استان برای تامین گرمایش بازاریان مطالعات متعددی انجام داده است. پیشتر نیز مطالعه ای توسط پایگاه میراث جهانی بازار تبریز توسط مشاور متخصص صورت گرفت و قرار شد یک نیروگاه کوچک متعلق به بازار که 50 درصد برق گرمایش و سرمایش بازار را تامین می کرد ایجاد شود حتی جانمایی این نیروگاه هم صورت گرفت اما متاسفانه این طرح هم به جایی نرسید.

با ابن وجود وحید نواداد معاون میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی در این رابطه به ایلنا می گوید: ما الزامات میراث فرهنگی را درخصوص گازرسانی به صورت رسمی اعلام کرده ایم. در رابطه با گازرسانی یکی از دستگاه هایی که حاکمیتی است و ضابطه اعلام می کند وزارت میراث فرهنگی است اما دستگاه های دیگر دولتی هم در این موضوع دخیل هستند از جمله نظام مهندسی ساختمان که قوانین مرتبط در بحث ایمنی سازه و ساختمان ها به عهده دارد، شرکت گاز که مشخص می کند نحوه گازرسانی به چه شکل صورت بگیرد. همینطور سازمان آتش نشانی و شهرداری که آنها نیز ضوابط مرتبط دارند و همچنین اداره کل مدیریت بحران استانداری که در این رابطه نظرات تخصصی خود را اعلام می کنند.

او گفت: آنچه که مرتبط با ضوابط ثبت جهانی یونسکو بوده است به همراه مطالعاتی که در این رابطه صورت گرفته توسط میراث فرهنگی اعلام شده است. پیشنهادات و آلترناتیوهای مختلفی نیز برای موضوع تامین گرمایش مجموعه بازار تاریخی تبریز توسط میراث فرهنگی ارائه شده که بر این اساس لازم است سایر نهادها و دستگاه های مرتبط هم ضوابط خود را اعلام کنند تا پس از آن مشخص شود که آیا امکان گازرسانی وجود دارد یا خیر.

معاون میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی در پاسخ به این پرسش که آیا دلیل پافشاری کسبه برای موضوع گازرسانی صرفا تامین گرمایش بازار است، گفت: آنچه که بازاریان اعلام می کنند در برخی موارد مطالبه به حقی است. چراکه در شرایط فعلی مجموعه بازار تاریخی تبریز نه تنها گازرسانی نشده که از سوی دیگر زیرساخت های مرتبط با برق نیز به اندازه کافی مهیا نیست و تامین گرمایش انجام نمی شود.

نواداد افزود: درحال حاضر ما در تامین انرژی برق در سراسر کشور با ناترازی مواجه هستیم و زیرساخت های موجود در بازار تاریخی تبریز هم این اجازه را نمی دهد که برای تامین گرمایش از برق استفاده کند. علاوه بر آن کاربری های دیگری هم که در داخل بازار بوجود آمده نیازمند گاز است و این مطالبه ای است که بخشی از بازاریان دارند که لازم است موضوع بررسی و پاسخ درست و مناسب به آن داده شود.

او همچنین در پاسخ به سوال که موضوع گازرسانی تا چه میزان می تواند تشدید کننده آتش سوزی هایی باشد که در سالهای گذشته گریبان بازار جهانی تبریز را گرفته است گفت: بهرحال این یک موضوع تخصصی است و گازکشی می تواند یکی از عوامل باشد اما اینکه چقدر می تواند تشدیدکننده باشد یا خیر به موضوع مدیریت بحران برمی گردد و شرایط خاص خود را دارد. آنچه که تا به امروز اتفاق افتاده برمی گردد به زیرساخت های برق و موضوعاتی که در این خصوص اتفاق افتاده است.

نواداد افزود: موضوع گازکشی در بازار تاریخی تبریز مربوط به سالهای اخیر نیست از سه دهه پیش و زمانی که بحث گازرسانی در کشور آغاز شد این مطالبه هم در بازار ایجاد شد اما اخیرا این فشار از سوی بازاریان و مطالبه عمومی رنگ بیشتری به خود گرفته است. در سده های گذشته وقتی گازرسانی وجود نداشت تنها بازار نبود تمام نقاط کشور از روش های دیگری به غیر از گاز بهره می جستند.

او گفت: با توجه به جلسات متعددی که با بازاریان و هیات منای بازار به همراه مطالعات میدانی که مشاور در بازار انجام داده به این نتیجه رسیده ایم که ما حتی برای تامین نفت هم مشکل داریم و اینگونه نیست که بازاریان بتوانند به راحتی نفت تامین کنند بنابراین پیشنهادات مختلفی برای تامین گرمایش توسط مشاور انجام شده تا به این مطالبه پاسخ درست داده شود. درواقع حرف ما این نیست که گازرسانی انجام بشود اما می توانیم راه حل های جایگزین که شامل استفاده از سیستم های موتورخانه مرکزی یا انرژی های تجدیدپذیر تامین انرژی بازار تاریخی تبریز را انجام دهیم.

انتهای پیام/