‌مسعود پزشکیان در گفت‌وگویی با تاکر کارلسون، خبرنگار آمریکایی، مواضع کشورمان درباره همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جنگ اخیر با رژیم صهیونیستی و شرایط ایران برای ازسرگیری احتمالی مذاکرات با آمریکا را تشریح کرد و گفت: فجایعی که رژیم صهیونیستی در منطقه و کشور رقم زده، از‌جمله ترور فرماندهان و بمباران بی‌گناهان، روند گفت‌وگو و دیپلماسی را به‌شدت مختل کرده است. او تأکید کرد ایران همواره آماده همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده اما حملات مکرر اسراییل در میانه مذاکرات، اعتماد را نابود کرده و بازگشت به میز مذاکره را مشروط به توقف حملات و ایجاد فضای امن دانست. پزشکیان افزود ایران به دنبال صلح است اما از دفاع از مردم و تمامیت ارضی خود کوتاه نخواهد آمد. متن کامل گفت‌وگو به شرح زیر است.

‌از شما متشکرم جناب آقای رییس‌جمهور. به نظر می‌رسد اکنون وقفه‌ای در درگیری میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا ایجاد شده است. به‌ نظر شما، این وضعیت در نهایت چگونه به پایان خواهد رسید؟ و مایلید این درگیری چگونه خاتمه یابد؟

ما آغازگر جنگ نبودیم و نمی‌خواهیم جنگی ادامه پیدا کند. از روزی که مسئولیت را بر ‌عهده گرفتم، شعارم ایجاد وحدت در داخل و برقراری صلح و آرامش با همسایگان و جهان بوده است.

‌شما از صلح سخن می‌گویید جناب آقای رییس‌جمهور. از سوی دیگر دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا نیز معتقد است که حمله اخیر دولت آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران ناشی از این باور انجام شده که جمهوری اسلامی ایران حاضر نیست از برنامه هسته‌ای خود دست بکشد. به‌ نظر آقای ترامپ، دستیابی به صلح امکان‌پذیر نخواهد بود، مگر آنکه ایران از ادامه این برنامه صرف‌نظر کند. آیا مایل هستید که در مسیر رسیدن به صلح، از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران چشم‌پوشی کنید؟

واقعیت این است که نتانیاهو از سال 1992 این ذهنیت را القا کرده که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است و هر رییس‌جمهوری که در آمریکا روی کار آمده، همین تصور را در ذهن او تقویت کرده‌اند. او تلاش کرده این دروغ را به رؤسای‌ جمهور آمریکا القا کند که ایران در پی سلاح هسته‌ای است. ما به‌هیچ‌وجه به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده‌ایم، نیستیم و نخواهیم بود. این، دستور و فتوایی است که از سوی مقام معظم رهبری صادر شده و در همکاری کامل ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راستی‌آزمایی شده، اما متأسفانه با رفتار آنها، این روند مختل شد.

‌آیا این به آن معناست که شما تأیید می‌کنید گزارش‌هایی که حاکی از قطع همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، صحت دارد؟ در چنین شرایطی، دیگر راهی برای آگاهی از میزان اورانیوم موجود، درصد و سطح غنی‌سازی وجود ندارد و عملا جامعه جهانی نمی‌داند که ایران در چارچوب برنامه هسته‌ای خود چه اقداماتی انجام می‌دهد. به‌ نظر شما، از این پس چگونه می‌توان فرایند راستی‌آزمایی را درباره برنامه هسته‌ای ایران انجام داد؟ و آیا این امکان وجود دارد که کشورهای دیگر بتوانند در این مسیر مشارکت داشته باشند؟

آقای کارلسون! ما بر سر میز مذاکره بودیم. در حال گفت‌وگو بودیم و رییس‌جمهور آمریکا برای ایجاد صلح ما را دعوت کرده بود. در آن جلسه به ما گفتند تا زمانی که ما اجازه ندهیم، اسراییل حمله نخواهد کرد. اما در جلسه ششم، درحالی‌که ما همچنان در حال مذاکره بودیم، عملا روی میز مذاکره بمب انداختند و دیپلماسی را نابود کردند. با این حال، درباره نظارت، بدون‌تردید آماده‌ایم مجددا وارد گفت‌وگو شده و راستی‌آزمایی کنیم. ما هرگز از راستی‌آزمایی فرار نکرده‌ایم و آمادگی داریم باز هم بررسی انجام شود، ولی متأسفانه، در پی حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ما، بسیاری از تجهیزات و اماکن تخریب شده و دسترسی به آنها به‌سادگی ممکن نیست. باید صبر کنیم تا ببینیم آیا امکان دسترسی مجدد وجود دارد یا خیر.

‌گزارش‌هایی منتشر شده که حکایت از آن دارد که دولت شما بر این باور است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تأسیسات هسته‌ای ایران جاسوسی کرده و اطلاعات محرمانه را در اختیار رژیم صهیونیستی قرار داده است. آیا این دیدگاه مورد تأیید شماست؟ و اگر چنین است، آیا مدرکی در این زمینه در اختیار دارید که مایل باشید آن را به جهانیان ارائه دهید؟

در زمینه اعتماد به آژانس، به‌ دلیل اقداماتی که رژیم صهیونیستی با سوءاستفاده از اطلاعات بازرسی‌ها انجام داد، بدبینی‌هایی به وجود آمد. با این حال، ما همیشه آماده همکاری بودیم و اجازه دادیم آژانس از تمام مراکزی که تحت نظرش بود، بازدید کند. بی‌اعتمادی زمانی تشدید شد که گزارش اخیر آژانس، به رژیم صهیونیستی بهانه داد تا بدون هیچ مجوزی به مراکز هسته‌ای ما حمله کند. متأسفانه، آژانس حتی حمله به مراکزی که تحت نظارت خودش بود و ما طبق ان‌پی‌تی آن را پذیرفته بودیم، محکوم نکرد. این مسئله از منظر حقوق بین‌الملل پذیرفتنی نیست و باعث بی‌اعتمادی بین مردم و قانون‌گذاران ما درباره آژانس شده است.

‌جناب‌عالی اشاره فرمودید که جمهوری اسلامی ایران همواره از جنگ دوری کرده و در پی استفاده از مسیر دیپلماسی برای حل‌وفصل اختلافات با ایالات متحده آمریکا بوده‌ است، اما ناگهان این روند با حادثه‌ای مختل شد. اکنون مایلم بپرسم آیا آمادگی آن را دارید که بار دیگر آغاز تازه‌ای در مسیر دیپلماسی داشته باشید؟ به‌ عبارت دیگر آیا امکان یک «ری‌استارت» در مذاکرات وجود دارد؟ و اگر چنین است، از دیدگاه شما توافق مطلوب با آمریکا باید به چه شکلی و بر چه اساسی حاصل شود؟

به نظرم ما می‌توانستیم خیلی راحت با گفت‌وگو مشکلات‌مان را حل کنیم. چارچوب گفت‌وگوها می‌تواند بر‌اساس قوانین بین‌المللی و حقوق کشورها باشد. ما هیچ خواسته‌ای جز احترام به قوانین بین‌المللی نداشته و نداریم. این نتانیاهو است که منطقه را دچار آشوب کرده و می‌کوشد گفت‌وگوی ما را مختل کند. ما به‌ دنبال صلح هستیم. باور من این است که در دنیای کوچک ما، انسان‌ها باید در صلح و آرامش کنار هم زندگی کنند، اما به ما حمله شد. ملت ما توان دفاع از خود را دارد. من معتقدم رییس‌جمهور آمریکا می‌تواند منطقه را به‌ سمت صلح و امنیت هدایت کند یا آن را وارد یک جنگ بی‌پایان کند.

‌آیا برنامه‌ای برای ورود مجدد به مذاکرات با ایالات متحده آمریکا در نظر دارید؟ چه این مذاکرات با نماینده فعلی آمریکا، آقای ویتکاف باشد یا با فردی دیگر. و اگر چنین برنامه‌ای وجود ندارد، از دیدگاه شما در صورت ادامه این وضعیت، چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟

ما با مذاکره مشکلی نداریم، اما فجایعی که رژیم صهیونیستی در منطقه و کشور ما رقم زده، ازجمله ترور و به شهادت رساندن فرماندهان ما در خانه‌های‌شان -که جنایت جنگی محسوب می‌شود- و شهادت دانشمندان‌مان همراه با خانواده و فرزندان‌شان، کشتار بی‌گناهان و بمباران زنان باردار، وضعیت را بحرانی کرده است. رژیم صهیونیستی برای اینکه یک نفر را بکشد، ساختمان‌هایی را بر سر مردم آوار کرده! امیدواریم پس از عبور از این بحران، باز بتوان به میز مذاکره بازگشت. البته این نیازمند یک شرط است: اعتماد به روند گفت‌وگو. نباید در میانه گفت‌وگو، مجددا به رژیم صهیونیستی اجازه حمله داده شود و آتش جنگ آغاز شود.

‌آیا بر این باور هستید که اسراییل تلاش کرده است جناب‌عالی را ترور کند؟

تلاش شد و اقدام هم صورت گرفت، اما باور ما این است که اگر خدا بخواهد، انسان زنده می‌ماند و اگر نخواهد، ممکن است حتی در پیاده‌روی هم جان بدهد. ما آماده‌ایم تا پای جان از مردم، استقلال و آزادی سرزمین‌مان دفاع کنیم و از مرگ نمی‌هراسیم، اما در جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، اینکه با خون‌ریزی، قتل، غارت و امیال شیطانی منطقه را ناامن کنند، بسیار زشت و تأسف‌بار است.

 ‌اگر اجازه بدهید، مایلم بار دیگر به این موضوع بازگردم. تاکنون گزارشی رسمی در دست نیست که نشان دهد ایالات متحده آمریکا تلاش کرده باشد جناب‌عالی را ترور کند یا اینکه این موضوع از سوی نهادهای رسمی تأیید شده باشد. آیا ممکن است در این باره توضیح بیشتری ارائه فرمایید؟

این اقدام از سوی رژیم صهیونیستی بود و نه آمریکا. ما در جلسه‌ای داخلی مشغول مرور برنامه‌ها بودیم که -براساس اطلاعاتی که از جاسوس‌هایشان گرفته بودند- منطقه‌ای را که در آن حضور داشتیم بمباران کردند. ولی وقتی خدا نخواهد، حادثه‌ای رخ نمی‌دهد. ما نیز هیچ‌گاه از مرگ و شهادت در راه استقلال و عزت کشورمان نهراسیده‌ایم. مردم و سرزمین ما در مواجهه با جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی، به وحدت و انسجام بیشتری دست یافتند. ایران یک تمدن است و مردم ایران ممکن است در برخی مسائل اختلاف‌نظرهایی داشته باشند، اما هر ایرانی در هر نقطه‌ای از جهان، قدر تمامیت ارضی کشورش را می‌داند و از آن دفاع می‌کند و خواهد کرد. توصیه من به دولت آمریکا این است که خود را وارد جنگی نکند که با اهداف غیرانسانی نتانیاهو و نسل‌کشی‌هایش به راه افتاده. این جنگی بی‌پایان خواهد بود که جز وحشت و ناامنی برای منطقه چیزی ندارد.

‌بسیاری از مردم آمریکا همچنان از ایران هراس دارند و نگرانند که ممکن است ایران با بمب اتمی به ایالات متحده حمله کند. آنها ویدئوهایی می‌بینند که در آن برخی از مردم ایران شعار «مرگ بر آمریکا» سر می‌دهند و ایالات متحده را «شیطان بزرگ» خطاب می‌کنند. به‌ نظر شما، آیا این نگرانی‌ها واقع‌بینانه است و آیا مردم آمریکا باید از ایران بترسند؟

من فکر نمی‌کنم این تصویر برداشت درستی از ایران باشد. در 200 سال گذشته، حتی یک‌ بار هم ایران به کشوری حمله نکرده است. شعار «مرگ بر آمریکا» هم به‌هیچ‌وجه به معنای مرگ بر مردم یا حتی مسئولان آمریکا نیست. این شعار یعنی «مرگ بر جنایت»، «مرگ بر قتل»، «مرگ بر حمایت از کشتار» و «مرگ بر سیاست‌هایی که منطقه را ناامن می‌کنند». تا حالا ایرانی‌ای دیده‌اید که در آمریکا دست به ترور زده باشد؟ من که نشنیده‌ام. تا جایی که می‌دانیم، هیچ ایرانی‌ای به‌ دنبال ترور و ناآرامی نبوده است، اما افرادی دیگر در منطقه بودند که رییس‌جمهور آمریکا اذعان کرده خودِ آمریکا آنها را تربیت کرده؛ همان داعشی‌ها که باعث ناامنی و جنایت در منطقه و حتی در آمریکا شدند و نگاه منفی در دنیا نسبت به دین و باورهای ما ایجاد کردند. شعار «مرگ بر...» ما، علیه جنایت و ناامنی است، نه انسان‌ها. هر کنشگری که از این مسیر حمایت کند، مورد لعن مردم ماست، نه افراد به‌‌عنوان انسان.

‌دو نفر از مراجع تقلید و علمای برجسته ایران فتواهایی را علیه دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، صادر کرده‌اند. از دیدگاه شما این فتاوا چه معنا و مفهومی دارند؟

تا جایی که من اطلاع دارم، آنها علیه هیچ فرد خاصی فتوا صادر نکرده‌اند. فتوایی که منتشر شده -که البته ارتباطی به دولت یا رهبری ندارد- فقط اعلام می‌کند که توهین به مذهب یا شخصیت‌های مذهبی، از نظر اعتقادی، محکوم و غیرقابل‌ قبول است. این مسئله مشخصا مربوط به رییس‌جمهور آمریکا یا اشخاص دیگر نیست. دانشمندان دینی نظرات علمی خود را بیان کرده‌اند، اما این فتوا هرگز معنای قتل یا تهدید ندارد.

‌با توجه به اینکه شمار قابل توجهی از اتباع ایرانی در ایالات متحده آمریکا زندگی می‌کنند، برخی بر این باورند که این افراد، به‌اصطلاح «اسلیپرسلز» یا مأموران خفته‌ای هستند که در انتظار دریافت فرامین از سوی شما به‌ سر می‌برند تا در داخل خاک آمریکا دست به اقدامات خشونت‌آمیز یا تروریستی بزنند. آیا مایل هستید از اینجا پیامی خطاب به آنان بدهید و از آنها بخواهید که از هرگونه اقدام خشونت‌آمیز در خاک ایالات متحده پرهیز کنند؟

راستش، بسیاری از مواردی را که شما مطرح می‌کنید، برای اولین‌بار به‌ عنوان یک ایرانی می‌شنوم. آیا در رفتار ایرانی‌هایی که در آمریکا زندگی می‌کنند، جز علم، ادب، همراهی و دانش چیز دیگری دیده‌اید؟ این تصاویری است که صهیونیست‌ها و برخی که دنبال ادامه جنگ و ناآرامی‌اند، تبلیغ می‌کنند. آنها تلاش می‌کنند با ترساندن افکار عمومی و تصمیم‌گیران، آمریکا را به جنگی بکشانند که هیچ نفعی برایش ندارد.

‌در اوایل انقلاب، به‌ نظر می‌رسید که ایران تا حدی دارای روابط اقتصادی با اسراییل بوده و حتی گفته می‌شود که در آن زمان، برخی سلاح‌ها نیز از سوی اسراییل به ایران منتقل شده است. چه عاملی موجب شد چنین تغییر بنیادینی در روابط میان ایران و اسراییل ایجاد شود و چه کسی مسئول این تغییر مسیر بوده است؟

اتفاقاتی که در برابر چشم جهانیان توسط رژیم صهیونیستی رقم خورده، کاملا آشکار است. در غزه، نتانیاهو با خون‌سردی کودکان، زنان، مدارس و دانشگاه‌ها را بمباران می‌کند. راه آب، غذا و دارو را بسته است. این اقدامات مصداق نسل‌کشی است. چنین رفتاری برای مردم منطقه غیرقابل‌ قبول است. تا جایی که من اطلاع دارم، ایران هرگز از رژیم صهیونیستی سلاحی نگرفته و هرگز دنبال جنگ نبوده‌ایم. این جنگ‌ها به ما تحمیل شده‌اند. حتی جنگ با عراق را ما آغاز نکردیم. امروز هم رژیم صهیونیستی به ما حمله کرده. ما قصد جنگ نداشتیم ولی متأسفانه تلاش می‌کنند پای آمریکا را هم به این درگیری بکشانند.

‌آیا به‌ نظر شما، در نتیجه تبادلات دیپلماتیک میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، می‌توان به جهانی دست یافت که در آن بار دیگر شرکت‌های آمریکایی در ایران سرمایه‌گذاری کنند، تحریم‌ها برداشته شده باشند و نهایتا صلح برقرار شده باشد؟ آیا چنین وضعیتی، هدف مورد نظر شماست؟

از زمانی که به مسئولیت رسیدم، تلاش کردم ابتدا وحدت و انسجام را در کشور تقویت کنم و سپس روابطی سالم و مثبت با همسایگان برقرار سازم. در گفت‌وگویی که با مقام معظم رهبری داشتیم، ایشان باور داشتند که سرمایه‌گذاران آمریکایی می‌توانند به ایران بیایند و هیچ مانعی برای فعالیت آنها وجود ندارد. این باور رهبری عزیز انقلاب ماست. متأسفانه این رژیم صهیونیستی است که اجازه آرامش به منطقه نمی‌دهد. به‌ نظر من رییس‌جمهور آمریکا، آقای ترامپ، می‌تواند یا شرایط را به‌ سمت صلح و امنیت هدایت کند و رژیم صهیونیستی را مهار کند، یا در دام نتانیاهو و جنگ بی‌پایانش بیفتد. این تصمیمی است که رییس‌جمهور آمریکا باید بگیرد. ما برای هر نوع همکاری اقتصادی، صنعتی و تجاری با آمریکایی‌ها آمادگی داشته‌ایم و همچنان داریم اما این تحریم‌ها هستند که مانع حضور آنها در کشور ما شده‌اند.

‌جناب رییس‌جمهور، اجازه می‌خواهم به‌ عنوان آخرین پرسش این سؤال را مطرح کنم که در صورت آغاز یک جنگ گسترده‌تر علیه جمهوری اسلامی ایران، تا چه اندازه احتمال می‌دهید که متحدان ایران، از جمله چین و روسیه، در حوزه‌های اقتصادی یا نظامی از ایران حمایت کنند و آیا شما انتظار چنین حمایتی را دارید؟

آنچه برای ما اهمیت دارد، باور به خداوند و اعتقادات‌مان است. ما توانایی دفاع از خود را داریم و اگر لازم باشد تا پای جان برای دفاع از کشور و تمامیت ارضی‌مان ایستادگی خواهیم کرد. ما به‌ دنبال جنگ نیستیم. بارها گفته‌ایم که دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم، ولی تصوری غلط در ذهن برخی سیاست‌مداران آمریکایی شکل گرفته است؛ تصوری که نتانیاهو با جنگ‌طلبی‌هایش همچنان تقویت می‌کند. وقوع هرگونه جنگ در این منطقه، آتش و ناامنی را در سراسر خاورمیانه شعله‌ور خواهد کرد. اگر رییس‌جمهور آمریکا خواهان چنین آینده‌ای است، می‌تواند مسیر را ادامه دهد. اما اگر خواهان صلح است -و من نیز اعتقاد دارم باید به سمت صلح و ثبات حرکت کنیم- نباید اجازه دهد رژیم صهیونیستی منطقه را به آتش بکشد. رییس‌جمهور آمریکا می‌تواند با مهار نتانیاهو، به جنگ و خون‌ریزی پایان دهد. این تصمیم، به سیاست رییس‌جمهور آمریکا بستگی دارد.

‌‌جناب آقای رییس‌جمهور، صمیمانه قدردان شما هستم بابت فرصتی که در اختیار ما قرار دادید و زمانی که برای بیان دیدگاه‌ها و ‌نظرات خود اختصاص دادید.

از اینکه فرصتی فراهم شد تا آنچه در دل داریم و به آن باور داریم با شما در میان بگذاریم متشکرم. امیدوارم مردم و دولت آمریکا برای کشور خود و منطقه، صلح و آرامش را دنبال و محقق کنند. از این فرصت سپاسگزارم.