بنی گانتس رهبر حزب آبی سفید در رژیم صهیونیستی که دست‌کم دو فرصت طلایی برای کنار زدن نتانیاهو از قدرت را داشت، با کناره‌گیری گادی آیزنکوت نظامی سرشناس صهیونیست از حزب‌اش شکست مهم دیگری را تجربه کرده است.

به گزارش تسنیم، بنی گانتس، رهبر حزب آبی و سفید یکی از سیاستمداران اصلی جناح اپوزیسیون در رژیم صهیونیستی به حساب می‌آید که با داشتن سابقه نظامی قابل توجه از سال 2019 وارد رقابت‌های سیاسی شده است.

گانتس متولد سال 1959 در شهر کفر آحیم در مرکز سرزمین‌های اشغالی است و هم اکنون 66 ساله است. خانواده گانتس دارای ریشه اروپایی و عمدتاً مجارستانی هستند و خدمت سربازی گانتس در سال 1977 آغاز شد و سپس به یگان چتربازان ارتش رژیم صهیونیستی راه یافت.

گانتس در طول 30 سال بعد تا درجه فرماندهی کل ارتش این رژیم ارتقا یافت. برخی از نقاط عطف دوران نظامی او عبارت‌اند از:

جنگ لبنان 1982: گانتس در این جنگ به عنوان یک افسر جوان در یگان چتربازان حضور داشت.

عملیات‌های امنیتی در کرانه باختری و نوار غزه: او در طول انتفاضه اول و دوم نقش‌های کلیدی در مدیریت درگیری‌ها و عملیات‌های ارتش اشغالگر علیه فلسطینیان ایفا کرد.

فرماندهی یگان شمالی: گانتس در سال 2000 به عنوان فرمانده نیروهای اسراییل در مرز لبنان انتخاب شد و در زمان خروج نیروهای اسراییل از جنوب لبنان، مسئولیت مدیریت این عملیات حساس را بر عهده داشت.

رییس ستاد کل نیروهای دفاعی اسراییل (2011-2015): گانتس در سال 2011 به عنوان نوزدهمین فرمانده ستاد کل ارتش صهیونیستی منصوب شد. در این دوره، او مسئول نظارت بر چندین عملیات نظامی مهم، از جمله عملیات «ستون ابر» در نوار غزه در سال 2012 و عملیات «تیغه حفاظتی» در سال 2014 بود.

گانتس در سال 2018 حزب «مصونیت اسراییل» را با گرایش لیبرال و میانه‌رو تأسیس کرد و در سال 2019 برای نخستین بار در انتخابات پارلمانی در قالب ائتلاف «آبی و سفید» با مشارکت یاییر لاپید، گابی اشکنازی و موشه یعالون شرکت کرد.

تا مارس 2020 در اسراییل سه انتخابات سراسری برگزاری پیاپی برگزار شد ولی نه ائتلاف بزرگ آبی و سفید موفق به تشکیل کابینه می‌شد و نه حزب لیکود به رهبری نتانیاهو. در این دوره سه ساله گانتس یکی از محبوب‌ترین سیاستمداران اسراییلی و اصلی‌ترین رقیب نتانیاهو بود ولی تصمیمات بعدی وی باعث شد، این جایگاه را از دست بدهد.

ائتلاف با نتانیاهو

گانتس در ماه مه 2020 اعلام کرد برای نجات رژیم صهیونیستی در مبارزه با پاندمی کرونا، به ائتلافی با حزب لیکود پیوست که مقرر بود نیمی از دوره چهار ساله نتانیاهو و در نیمه دوم آن گانتس نخست وزیر باشد. از این تصمیم به عنوان نخستین اشتباه بزرگ گانتس یاد می‌‎شود و کابینه ائتلافی مذکور تنها حدود یک سال و یک ماه دوام آورد و در پی کارشنکنی نتانیاهو برای تصویب قانون بودجه سالانه درحالی که گانتس قرار بود در نوامبر 2021 کرسی نخست وزیری را در اختیار بگیرد، در ژوئن 2021 سقوط کرد.

کابینه تغییر

پس از سقوط کابینه ائتلافی گانتس – نتانیاهو انتخابات دیگری در مارس 2021 برگزار شد که نهایتاً به تشکیل یک کابینه ائتلافی عجیب و غریب و متشکل از 8 حزب عمدتاً مخالف نتانیاهو انجامید. اگرچه گانتس نیز با 8 کرسی جایگاه نسبتاً خوبی در این کابینه داشت، اما ابتکار عمل در تشکیل این کابینه برعهده یاییر لاپید و نفتالی بنت بود که با دو سمت نخست وزیر و جانشین نخست وزیر مشغول به کار شدند.

کابینه تغییر نیز در پی استعفای چند عضو حزب یامیناه دچار فروپاشی شد و روز 29 ژوئن 2022 انحلال کابینه و برگزاری انتخابات زودهنگام را تصویب کرد.

7 اکتبر و محبوبیت موقتی گانتس

در انتخابات نوامبر 2022 حزب لیکود و احزاب متحد آن موفق به کسب یک پیروزی قاطع شده و نتانیاهو بار دیگر به قدرت بازگشت. اما پیروزی نتانیاهو به زودی با اعتراضات سراسری نسبت به اصلاحات قضایی و سپس عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023 تحت الشعاع قرار گرفت.

محبوبیت نتانیاهو به دلیل شکست‌های نظامی و امنیتی در خلال 7 اکتبر به شدت افول کرد و گانتس حتی از سال‌های 2019 – 2020 نیز محبوب‌تر شد. به طوری که ائتلاف گانتس که در انتخابات قبلی تنها و به زحمت و با کمک گیدعون سعر، 12 کرسی به دست آورده بود، در نظرسنجی‌های اولیه پس از 7 اکتبر تا 42 کرسی رشد کرد.

اما هم منفوریت شدید جامعه صهیونیستی از نتانیاهو و گرایش شدید به گانتس، موقتی بود. گانتس در 12 اکتبر 2023 به کابینه جنگی پیوست که تنها سه عضو دارای حق رأی داشت. او شرط کرده بود که به کابینه اصلی نمی‌پیوندد ولی همین تصمیم محدودیت‌های زیادی را به او تحمیل کرد.

6 ماه پس از 7 اکتبر دیگر هم نتانیاهو از بحران روزهای نخست گریخته بود، هم حضور گانتس در تصمیم‌گیری‌های جنگی و مشخص شدن ضعف‌های این تصمیمات باعث تضعیف محبوبیت وی شده بود. همچنین به دلیل اینکه گانتس و اعضای ائتلاف وحدت ملی، در کابینه اصلی حضور نداشتند، امکان اثرگذاری بر روند سیاست‌گذاری‌ها را نیز نداشتند.

در نتیجه این تصمیم نیز محبوبیت بی‌نظیر گانتس را دچار افول جدی کرد و باعث شد ناراضیان به سوی شخصیت‌های راست‌گراتری مثل آویگدور لبیرمن و به ویژه نفتالی بنت حرکت کنند.

نهایتاً کابینه جنگی نیز به دلیل اختلافات اساسی میان گانتس و نتانیاهو در 17 ژوئن 2024 منحل شد ولی این اتفاق عملاً هیچ اثر منفی بر ثبات کابینه ائتلافی برجا نگذاشت.

همچنین بازگشت گانتس به اپوزیسیون برای او یک هزینه دیگر نیز در پی داشت که عبارت از جدا شدن گیدعون سعر از ائتلاف وحدت ملی بود. سعر با 4 کرسی خود به ائتلاف نتانیاهو پیوست و به عنوان وزیر خارجه مشغول به کار شد.

این تحول باعث تضعیف هرچه بیشتر اپوزیسیون در برابر کابینه نتانیاهو شد و شمار کرسی‌های اپوزیسیون را از 56 به 52 کاهش داد، همچنین باعث شد کرسی‌های حامیان کابینه نتانیاهو از 64 به 68 برسید.[1]

اهمیت این امر برای اپوزیسیون آنجا مشخص می‌شود که در جریان بروز اختلافات میان یکی از جناح‌های حزب حریدی «یهودیت متحد توراه» با ائتلاف نتانیاهو، وقتی اپوزیسیون لایحه انحلال کابینه را به کنست آورد، این لایحه با 53 رأی مثبت و 63 رأی منفی رد شد؛ در واقع چنانچه 4 کرسی حزب امید جدید هنوز با اپوزیسیون همراه بود، شمار حامیان این لایحه دست کم به 57 نفر افزایش پیدا می‌کرد و برای تصویب شدن تنها به غیبت دو سه نماینده از جناح مقابل نیاز داشت.

جدایی آیزنکوت

اما شکست‌های گانتس هنوز متوقف نشده است؛ گادی آیزنکوت، فرمانده پیشین ارتش اسراییل که در سال 2022 با گانتس ائتلاف کرده بود در اواخر ژوئن 2025 به دلیل بروز اختلاف با گانتس بر سر انتخابات درون حزبی در این ائتلاف از نمایندگی پارلمان اسراییل استعفا داد و پس از او ماتان کاهانا نیز این اقدام را تکرار کرد.

برخی نظرسنجی‌ها در ماه‌های اخیر نشان می‌داد، ائتلاف وحدت ملی با رهبری آیزنکوت موفقیت بیشتری را نسبت به گانتس پیدا می‌کند. خروج آیزنکوت و کاهانا ضربه مهم‌دیگری به گانتس وارد کرده است. در جدیدترین نظرسنجی برگزار شده، حزب گانتس که بار دیگر آبی و سفید نامیده می‌شود، به 6 کرسی بسنده کرده است.  درحالیکه تا پیش از جنگ 12 روزه در نظرسنجی‌های معتبر دست‌کم 15 کرسی در اختیار داشت.

[1] - البته با استعفای آوی ماعوز، رهبر حزب راست افراطی نوعم، شمار کرسی‌های ائتلاف به 67 کاهش یافت و اپوزیسیون هم 53 نفر شد.