نیترات و نیتریت ترکیباتی هستند که به طور طبیعی در خاک، آب، هوا و گیاهان، از جمله سبزیجات، یافت می شوند. به طور معمول، میزان نیترات در ریشه و غده گیاهان بیشتر از برگ های آن هاست. اما مهم ترین نکته این است که میزان نیترات در سبزیجات به عوامل مختلفی مانند نوع کشت و استفاده از کودهای نیتراته بستگی دارد. نیترات در مقادیر معمولی و طبیعی نه تنها ضرری ندارد، بلکه می تواند فوایدی هم به همراه داشته باشد، از جمله تولید اکسید نیتریک که برای کاهش بیماری های قلبی عروقی مفید است.

طبق نظر متخصصان، هنگامی که میزان نیترات از حد مجاز فراتر رود و بدن نتواند این ترکیب شیمیایی را به درستی دفع کند، ممکن است نیترات به نیتروزآمین ها تبدیل شود که ترکیباتی مضر هستند. بنابراین مصرف بی رویه کاهوهای حاوی نیترات بالا می تواند مخاطراتی برای سلامت ایجاد کند.

برای پاسخ به این سوال که کدام قسمت از کاهو بیشترین نیترات را دارد، دکتر فاطمه امینی نجفی، پاتولوژیست و میکروبیولوژیست، به آزمایش های علمی اشاره می کند. او می گوید: در آزمایشاتی که در آزمایشگاه پرتو بشاش انجام دادیم، از پنج بوته کاهو نمونه برداری کردیم و بخش های مختلف آن را بررسی کردیم. نتایج نشان داد که مغز کاهو (قسمت مرکزی) بیشترین میزان نیترات را دارد و پس از آن، برگ های بزرگ و پیر کاهو در مقایسه با برگ های جوان نیترات بالاتری دارند.

براساس این نتایج، دکتر امینی نجفی توصیه می کند که به ویژه از برگ های جوان تر و کاهوهای کوچک تر استفاده کنید و از مصرف کاهوهای بزرگ و برگ های پیر خودداری کنید، زیرا این قسمت ها میزان نیترات بیشتری دارند.

کاهو علاوه بر خواص زیادی که برای سلامتی دارد، یکی از مشهورترین خواب آورهای طبیعی است. مصرف ساقه مرکزی کاهو و شیره دار برگ های آن می تواند به خواب راحت کمک کند، اما باید در مصرف این بخش ها احتیاط کرد چون نیترات بیشتری در این قسمت ها وجود دارد.

کاهو همچنین به عنوان یک ملین و ادرارآور طبیعی عمل می کند و برای تسکین سرفه های ناشی از گرمی و خشکی مؤثر است. از سوی دیگر، کاهو در طب سنتی برای تسکین درد سینه و افزایش شیر مادر نیز توصیه می شود.

اگرچه کاهو فواید زیادی دارد، اما زیاده روی در مصرف آن می تواند عوارضی به همراه داشته باشد. در طب سنتی، مصرف زیاد کاهو به دلیل سرد و تر بودن مزاج آن، می تواند باعث کاهش میل جنسی، ضعف هضم، تیرگی حواس، کاهش حافظه و کندفهمی شود. افرادی که دچار افزایش سردی و تری در معده و کبد هستند باید در مصرف کاهو احتیاط کنند.

برای رفع این مشکلات، در طب سنتی به مصرف مصلح هایی چون نعناع، کرفس و زیره به همراه کاهو توصیه می شود تا اثرات منفی آن کاهش یابد.

کاهو یک سبزی سالم و مفید است که در رژیم های غذایی بسیاری جای دارد، اما باید در مصرف آن تعادل رعایت شود. به ویژه در مصرف قسمت هایی از کاهو که نیترات بیشتری دارند، باید دقت کرد. کاهوهای کوچک تر و جوان تر گزینه های بهتری برای مصرف هستند، در حالی که مصرف برگ های بزرگ و پیر ممکن است به دلیل محتوای نیترات بالا خطراتی داشته باشد. همچنین از کاهو به عنوان یک خواب آور طبیعی می توان استفاده کرد، اما باید در مصرف آن اعتدال را رعایت کرد.