در روزهایی که هزینه‌های راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک، خرید ابزار کار و سرمایه در گردش به شکل محسوسی بالا رفته، خبر افزایش سقف تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال‌زایی برای افراد دارای مهارت و به‌ویژه دارندگان مدرک فنی‌وحرفه‌ای دوباره توجه بسیاری از متقاضیان را جلب کرده است؛ وامی که با کارمزد 4 درصد و بازپرداخت بلندمدت تا 60 ماه طراحی شده و در قالب «تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال» ذیل تبصره 15 قانون بودجه اجرا می‌شود.

در این گزارش می‌خوانید وام یارانه دقیقاً چیست، سقف‌های جدید چقدر است، چه کسانی واجد شرایط‌اند، ثبت‌نام اینترنتی از کجا انجام می‌شود، چه مدارکی لازم دارید و چطور احتمال تأیید پرونده‌تان را بالا ببرید.

گزارش: فردانیوز

در ادبیات رسانه‌ای، بسیاری از مردم به تسهیلات حمایتی و اشتغال‌زایی که منابع آن از محل بودجه و سهمیه‌های ابلاغی تامین می‌شود، عنوان وام یارانه می‌دهند؛ چون دولت برای ایجاد اشتغال و تقویت کسب‌وکارهای خرد، بخشی از هزینه تأمین مالی را با نرخ پایین‌تر (قرض‌الحسنه با کارمزد محدود) پوشش می‌دهد.

این تسهیلات، «وام اشتغال‌زایی تبصره 15» است؛ یعنی وامی که در چارچوب جزءهای مرتبط با تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال در تبصره 15 قانون بودجه تعریف و سهمیه آن توسط بانک مرکزی به بانک‌های عامل ابلاغ می‌شود. 

هسته اصلی این وام یک شرط مهم دارد: مهارت + طرح قابل اجرا + تعهد به اشتغال.

یعنی اگر گواهینامه معتبر مهارتی از سازمان فنی‌وحرفه‌ای دارید (مثل آرایشگری، تعمیرات، خدمات فنی، تولیدات خانگی، صنایع دستی، خدمات دیجیتال و…)، می‌توانید با ارائه طرح و مدارک لازم، در سهمیه‌های اشتغال‌زایی ثبت درخواست کنید. برخی گزارش‌های رسانه‌ای نیز به سهم/مسیر مرتبط با مهارت‌آموزی و فنی‌وحرفه‌ای اشاره کرده‌اند. 

طبق گزارش‌های منتشرشده از بخشنامه/ابلاغیه مرتبط با تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال‌زایی، سقف‌ها به شکل زیر مطرح شده است:

اشخاص حقیقی و مشاغل خانگی: تا 2 میلیارد ریال (200 میلیون تومان) با بازپرداخت حداکثر 60 ماه 

رسته‌های شغلی مصوب: تا 3.5 میلیارد ریال (350 میلیون تومان) با بازپرداخت حداکثر 60 ماه 

تسهیلات کارفرمایی: به ازای به‌کارگیری نیروی شاغل، سقف‌های بالاتر در قالب سرانه/ضوابط تعیین‌شده پیش‌بینی شده است. 

نکته مهم برای مخاطب این خبر: وقتی تیتر می‌گوید «وام 200 میلیونی»، معمولاً منظور همان سقف اشخاص حقیقی/مشاغل خانگی است. سقف‌های بالاتر (مثل 350 میلیون یا مسیرهای کارفرمایی) به طرح، رسته شغلی و تعداد اشتغال وابسته است.

در این تسهیلات، عنوان «قرض‌الحسنه» به این معناست که سود بانکی متعارف ندارد، اما کارمزد دریافت می‌شود. در خبرها و گزارش‌های مرتبط، کارمزد 4 درصد برای این وام‌ها ذکر شده و معمولاً مطابق ضوابط بانک عامل ممکن است نحوه اخذ کارمزد (مثلاً ابتدای دوره یا در اقساط) تفاوت‌های اجرایی داشته باشد.

پس اگر جایی دیدید نوشته «سود صفر»، منظور این است که وام قرض‌الحسنه است؛ اما کارمزد 4 درصد همچنان وجود دارد و باید در محاسبات اقساط لحاظ شود.

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این تسهیلات برای متقاضیان، دوره بازپرداخت تا 60 ماه است؛ یعنی شما می‌توانید بازپرداخت را تا 5 سال تنظیم کنید (البته مشروط به موافقت بانک و چارچوب پرونده).

این بازپرداخت بلندمدت معمولاً برای کسب‌وکارهای خرد مهم است؛ چون در ماه‌های اول، فشار نقدینگی کمتر می‌شود و فرصت می‌دهد کسب‌وکار به درآمد برسد.

وام یارانه؛ مبلغ وام چگونه تعیین می‌شود؟

بر اساس توضیحاتی که در گزارش‌های رسانه‌ای درباره مدل این تسهیلات آمده، مبلغ وام شما معمولاً به سه عامل بستگی دارد:

نوع مسیر درخواست (شخصی/مشاغل خانگی، رسته شغلی، کارفرمایی) 

طرح کسب‌وکار و برآورد هزینه‌ها (تجهیزات، مواد اولیه، اجاره، سرمایه در گردش، بازاریابی و…)

تعداد اشتغال پیش‌بینی‌شده در برخی مسیرها (به‌خصوص کارفرمایی و رسته‌ای)

برای همین است که در برخی محتواها می‌بینید از «200 میلیون تا یک میلیارد تومان» صحبت می‌شود؛ چون برخی مدل‌ها با تجمیع یا بر مبنای اشتغال چندنفره/کارفرمایی یا طرح‌های بزرگ‌تر می‌توانند سقف بیشتری پیدا کنند. اما تیتر 200 میلیونی معمولاً همان سقف فردی/مشاغل خانگی است.

وام یارانه؛ چه مدارکی لازم است؟

ممکن است بانک‌ها جزییات مدارک را کمی متفاوت بخواهند، اما در کلیات این موارد معمولاً لازم است:

تصویر کارت ملی و شناسنامه

گواهی مهارت معتبر فنی‌وحرفه‌ای یا مدارک مهارتی مرتبط

طرح کسب‌وکار (Business Plan) یا فرم طرح اشتغال

مدارک محل فعالیت (در صورت وجود: اجاره‌نامه/مالکیت/مجوز)

مدارک مربوط به ضامن/تضمین‌ها طبق ضوابط بانک عامل

نکته: در تسهیلات اشتغال‌زایی، بانک‌ها معمولاً روی «قابلیت اجرا» و «واقعی بودن اشتغال» حساس‌اند و حتی در برخی گزارش‌ها به امکان بازدید/راستی‌آزمایی پس از پرداخت اشاره شده است. 

وام یارانه؛ ثبت‌نام اینترنتی از کجا انجام می‌شود؟

طبق توضیحات ارائه‌شده در متن شما و گزارش‌های مشابه، مسیر ثبت درخواست از طریق سامانه جامع تسهیلات اشتغال کشور انجام می‌شود که با آدرس tek.mcls.gov.ir شناخته می‌شود و ورود/ثبت‌نام آن از مسیر «پنجره واحد خدمات دولت هوشمند» انجام می‌گیرد. 

(توجه: همیشه آدرس را دقیق تایپ کنید. در دوره‌های داغ ثبت‌نام وام‌ها، لینک‌های جعلی و صفحات مشابه زیاد می‌شود.)

وام یارانه؛ آموزش قدم‌به‌قدم ثبت درخواست در سامانه

اگر بخواهیم طبق همان فرآیندی که در متن خبر شما آمده، ساده و اجرایی پیش برویم:

ورود به tek.mcls.gov.ir و انتخاب «ورود/ثبت‌نام از طریق پنجره واحد خدمات دولت هوشمند» 

انتخاب «کاربر حقیقی»

وارد کردن کد ملی و دریافت کد تأیید (با شماره موبایل به نام خودتان)

بعد از ورود، گزینه «ایجاد پرونده» یا ساخت پرونده جدید

جست‌وجو و پیدا کردن ردیف مربوط به تبصره 15 بند (ب) جزء 2-7 و انتخاب سهمیه مرتبط با فنی‌وحرفه‌ای (در صورت وجود به عنوان مسیر/سهمیه)

تکمیل اطلاعات، بارگذاری مدارک و ثبت مبلغ وام درخواستی براساس طرح

ثبت نهایی و پیگیری وضعیت تا معرفی به بانک عامل

وام یارانه؛ «بانک عامل» یعنی کدام بانک‌ها؟

طبق خبرهای رسمی، بانک مرکزی این سهمیه‌ها را به «بانک‌های عامل» ابلاغ می‌کند و تعداد بانک‌های عامل در برخی گزارش‌ها 23 بانک ذکر شده است. 
این‌که شما نهایتاً به کدام بانک معرفی شوید، به سهمیه‌ها، استان/شهر، دستگاه معرفی‌کننده و ظرفیت بانک‌ها بستگی دارد.

وام یارانه؛ چرا بعضی پرونده‌ها رد می‌شود؟

واقع‌بینانه اگر نگاه کنیم، رد شدن‌ها معمولاً از همین چند علت می‌آید:

طرح اشتغال کلی، غیرواقعی یا بدون برآورد مالی روشن

نامرتبط بودن مدرک مهارتی با طرح ارائه‌شده

نقص مدارک یا مغایرت اطلاعات هویتی

ناتوانی در ارائه تضامین/وثایق مطابق بانک عامل

ظرفیت محدود سهمیه‌ها در هر استان/دستگاه

پس اگر می‌خواهید شانس‌تان بالا برود، باید طرح را «واقعی، عدددار و قابل سنجش» بنویسید: هزینه تجهیز، هزینه جاری، نقطه سر به سر، برآورد فروش ماهانه، کانال فروش، و زمان‌بندی راه‌اندازی.

وام یارانه؛ این تسهیلات برای چه مشاغلی بهتر جواب می‌دهد؟

تجربه اجرای تسهیلات خرد نشان می‌دهد این وام‌ها برای کسب‌وکارهایی که:

سرمایه اولیه کمی می‌خواهند

زود به درآمد می‌رسند

و بازار محلی/آنلاین مشخص دارند

بهتر جواب می‌دهد. نمونه‌ها: خدمات فنی و تعمیرات، مشاغل خانگی بسته‌بندی/غذایی مجاز، آرایشگری و خدمات زیبایی با مجوز، تولیدات سبک، خدمات دیجیتال و… (البته مشروط به مجوزها و قوانین محل فعالیت).

وام یارانه؛ جمع‌بندی مهم برای متقاضیان

«وام 200 میلیونی» در این خبر، عمدتاً به سقف اشخاص حقیقی/مشاغل خانگی اشاره دارد.

کارمزد 4 درصد مطرح است و بازپرداخت می‌تواند تا 60 ماه باشد. 

شرط اصلی: مهارت معتبر + طرح اشتغال قابل اجرا + تکمیل پرونده در سامانه. 

ثبت درخواست از مسیر سامانه tek.mcls.gov.ir انجام می‌شود. 

منبع

خبرگزاری مهر، تسنیم، و گزارش‌های منتشرشده درباره بخشنامه بانک مرکزی و سقف تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال‌زایی (تبصره 15