با وجود وانمود کردن مذاکره و انفعال در برابر دشمن به عنوان راه‌حل مشکلات از سوی طیف مدعی اصلاحات و نادیده گرفتن سوءمدیریت داخلی، وزیر امور خارجه گفت: هیچ یک از تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی به من نگفتند عراقچی برو تحریم‌ها را بردار. همه گفتند مشکل ما را در بانک مرکزی، گمرک، مالیات، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت حل کن. همه مشکلات داخلی است، این مشکلات را رفع کنیم، ‌‎ظرفیت‌های بسیار جدیدی را می‌توانیم ایجاد و استفاده کنیم.

در حالی که عناصر سیاسی اصلاح‌طلب، رفع مشکلات اقتصادی را منوط به مذاکره می‌دانند، فعالان اقتصادی بر این باورند که حتی در شرایط وجود تحریم، معضلات اقتصادی و عدم استفاده از ظرفیت اقتصادی کشور، به دلیل تحریم‌های داخلی و موانعی است که دستگاه‌های اجرایی ایجاد می‌کنند. این فعالان خواهان «رفع تحریم داخلی» هستند؛ یعنی اصلاحاتی که مستقیماً در اختیار دولت و نهادهای داخلی است.

کسانی که راه‌حل را در مذاکره و عقب‌نشینی از اصول و آرمان‌ها می‌بینند، اغلب معتقدند که موضع‌گیری انقلابی و عقلانی در برابر دشمن، تنها هزینه‌های اقتصادی را افزایش می‌دهد و پیشرفت را به تعلیق درمی‌آورد، این در شرایطی است که انفعال در برابر دشمن، نه تنها به حل مشکلات نمی‌انجامد، بلکه طرف مقابل را در اعمال فشار جسورتر می‌کند و امتیازات بیشتری می‌طلبد. اگر ظرفیت‌های داخلی با رفع موانع بوروکراتیک آزاد شوند، اقتصاد کشور در برابر شوک‌های خارجی مقاوم‌ می‌شود. 

سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه روز پنجشنبه در نشست تبیین سیاست‌های خارجی کشور که در اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد، به این حقیقت اشاره کرد و بیان داشت: مشکلات اقتصادی تنها ناشی از توطئه و تحریم خارجی نیست مشکلاتی از جمله فساد، مافیای قدرت، ناکارآمدی‌ها و جهل در آن‌ها مؤثر است که باید به آن پرداخت؛ اما تحریم‌های خارجی و یک تلاش سازمان‌یافته برای بدتر نشان دادن اوضاع کشور نیز وجود دارد.

عراقچی خاطرنشان کرد: هیچ یک از تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی به من نگفتند عراقچی برو تحریم‌ها را بردار. همه گفتند مشکل ما را در بانک مرکزی، گمرک، مالیات، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت حل کن. همه مشکلات داخلی است، این مشکلات را رفع کنیم، ‌‎ظرفیت‌های بسیار جدیدی را می‌توانیم ایجاد و استفاده کنیم. بله ماموریت اول من رفع تحریم است که آن را فراموش نکرده‌ام و مسیر خود را دارد، مسیر سختی هم هست الحق. وارد جزییات آن نمی‌خواهم بشوم، هیچ فرصتی را هم در این زمینه از دست نخواهیم داد اما اگر بگویم چه وضعیتی هست خود شما می‌گویید رهایشان کن اما ماموریت دوم که دست خود ما است؛ تحریم داخلی را خودمان باید برداریم.

وی گفت: مقاومت قهرمانانه ملت ایران در جنگ 12روزه را تجربه‌ای تاریخی خواند و تأکید کرد: دشمنانی که تصور می‌کردند ایران را در چند روز وادار به تسلیم می‌کنند، خود ناچار به تسلیم شدند و مقاومت ایران در جنگ 12 روزه، توطئه دشمن برای تسلیم را خنثی کرد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: جنگ 12 روزه اخیر یک تجربه بسیار گران‌قدر و داستان یک مقاومت قهرمانانه بود که در تاریخ ایران ماندگار شد.

عراقچی گفت: دشمنانی که تصور می‌کردند در عرض یکی دو روز می‌توانند ایران را وادار به تسلیم بدون قید و شرط کنند، در برابر مقاومت غیورانه ملت ایران، ناچار به تسلیم شدند.

به گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه با بیان اینکه ملت ایران شهادت، پایمردی و عزت خود را بر تسلیم ترجیح داد، بیان داشت: با شهادت هر سردار، سردار دیگری پرچم مقاومت را برداشت و در روز دوازدهم، پیام دادند که خواستار توقف حملات بدون هیچ پیش‌شرطی هستند.

وی با بیان اینکه این تجربه، ریشه در تاریخ کهن و تمدن چند هزارساله ایران دارد، گفت: به رغم همه تحریم‌های

40 ساله و حضور بزرگ‌ترین قدرت‌های نظامی در آن جنگ، ایران با سربلندی از این بحران عبور کرد.

عراقچی با اشاره به توطئه جدید دشمن، هشدار داد: توطئه جدیدی در راه است تا با ایجاد شرایط سخت اقتصادی، نارضایتی‌ها را افزایش داده و نظام را از داخل دچار مشکل کنند، اما این آرزو را نیز به گور خواهند برد.

وزیر امور خارجه بیان داشت: همان‌گونه که ملت ایران در جنگ 12 روزه با مقاومت نیروهای مسلح، به‌کارگیری موشک‌های ساخت داخل و تلاش همگانی، بحران را پشت سر گذاشت، اکنون نیز باید دست به دست هم دهیم تا بحران اقتصادی و تلاش دشمن برای تحمیل شرایط سنگین به جمهوری اسلامی را ناکام بگذاریم.

نظرسنجی کردیم، مشخص شد 73 درصد بازرگانان مشکلات اقتصادی را داخلی می‌دانند نه از تحریم‌ها

وزیر امور خارجه همچنین 8 آبان 1404 در نشست با فعالان بخش خصوصی آذربایجان‌شرقی در استانداری تبریز تصریح کرد: در جلسات اقتصادی که تاکنون برگزار کردیم مشکلاتی که بازرگانان مطرح کردند هیچ‌کدامشان ربطی به تحریم نداشت حتی نظرسنجی کردیم و 73 درصد بازرگانان معتقد بودند مشکلاتشان داخلی است.

دولت با تحریم‌های داخلی  و سوءمدیریت‌ دستگاه‌های اجرایی مقابله کند

گفتنی است، بازرگانان معمولا از رسوب کالا در گمرک انتقاد دارند. بخشی از این مشکل مربوط به تصمیمات و بخشنامه‌های خلق‌الساعه است که تجار را سردرگم کرده است. در حوزه گمرکات بالای 20 دستگاه نظر می‌دهند تا کالایی وارد یا صادر شود که بعضا باعث صدور دستورات متناقض می‌شود. این موضوع گلایه فعالان اقتصادی را در پی داشته است.

بخشی از مشکل هم که ریشه در ضعف عملکرد و نظارت وزارت صمت است و ارتباط نزدیکی با موضوع عدم بازگشت ارزهای صادراتی دارد، صدور کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف است که هم میزان ثبت سفارش واردات و تقاضای کاذب ارزی را افزایش داده و هم اعتراض تجار واقعی را درآورده است.

سوءمدیریت‌ها در حوزه کشاورزی هم صدای طیف‌های مختلف حتی طرفداران دولت را بلند کرده است. مرغداری‌ها و دامداری‌ها از کمبود نهاده و حتی اتفاق عجیب خالی‌فروشی به‌شدت گلایه دارند، موضوعی که مستقیما نشانه ضعف مدیریت وزارت جهاد کشاورزی در احیای انحصار واردات نهاده‌های دامی است. البته این بخشی از مشکل است. سوءتدبیر در تنظیم سیاست‌های صادراتی در حوزه کشاورزی و تنظیم بازار کالاهای اساسی، از دیگر مواردی است که باعث گلایه فعالان اقتصادی است.

حوزه مالیات نیز اگرچه باعث توسعه اقتصاد غیرنفتی می‌شود اما فعالان اقتصادی را با مشکلاتی مواجه کرده است. یکی از این مشکلات، بی‌عدالتی در وصول مالیات از مسیر معافیت‌های غیرضروری است. بسیاری از شرکت‌های دولتی و نیمه دولتی از معافیت‌های گسترده برخوردارند. به همین منظور پیشنهاد شده که نظام مالیاتی تمرکز بیشتری بر حمایت از تولیدکنندگان واقعی و فشار بر فراریان مالیاتی داشته باشد.

در این شرایط که موانع داخلی، ظرفیت تولیدی و صادراتی کشور را تضعیف کرده و موجب گلایه فعالان اقتصادی شده است، دولت باید با تحریم‌های داخلی و سوءمدیریت‌ دستگاه‌های اجرایی مقابله کند.

آقای جهانگیری! سر میز مذاکره بودیم که جنگ شد

در این میان، اظهارات تازه اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت‌ مدعی اعتدال ـ اصلاحات درباره «ضرورت دائمی مذاکره»، تکرار همان نسخه‌ای است که سال‌ها اقتصاد کشور را معطل وعده‌های غرب کرد و به برجامی بی‌فرجام انجامید. نسخه‌ای که امروز نیز با نادیده گرفتن کارنامه پرهزینه گذشته، تلاش دارد بن‌بست‌ها را به «ترک مذاکره» نسبت دهد و افکار عمومی را از واقعیت‌های میدان منحرف کند.

وی بار دیگر در گفت‌وگویی رسانه‌ای با تکرار کلیدواژه آشنای «مذاکره»، تلاش کرده است مسئولیت شرایط امروز کشور را به «ترک میز مذاکره» گره بزند؛ روایتی که بیش از آنکه تحلیلی واقع‌بینانه باشد، آدرس غلط دادن به افکار عمومی است. 

جهانگیری در گفت‌و‌گو با رسانه تصویری اکو ایران یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید وضعیت کنونی را کنار گذاشتن مذاکره دانست و تصریح کرد: مذاکره هیچ‌گاه نباید از دستور کار دولت خارج می‌شد. مذاکره نه برای دوستی و رفاقت، بلکه برای حل بحران‌ها، پیشگیری از جنگ و دور کردن سایه درگیری از کشور است. ما می‌دانیم طرف مقابل دشمن است، به او اعتماد نداریم و سابقه حمله و تحریم علیه ایران را دارد، اما همزمان می‌دانیم راهی جز مذاکره برای حل بحران‌های بزرگ وجود ندارد.

جهانگیری افزود: ترک یا تعلیق مذاکره، این پیام را به طرف مقابل منتقل می‌کند که ایران یا دچار ضعف شده یا برنامه روشنی برای مدیریت بحران ندارد و همین تصور می‌تواند زمینه‌ساز فشارهای بیشتر و حتی درگیری شود!

معاون اول دولت روحانی با اشاره به تحولات اخیر منطقه‌ای و جنگ 12روزه گفت: دشمن طی حدود 20 سال، یعنی بیش از 7300 روز، برای تضعیف یا نابودی ایران برنامه‌ریزی کرده بود، اما در یک بازه 12روزه به نتیجه نرسید و تحقیر شد. آنچه مانع تحقق اهداف دشمن شد، انسجام ملی مردم ایران بود. مذاکره هم یکی از تاکتیک‌هایی است که دشمن در همان برنامه بلندمدت روی آن حساب کرده بود، اما این به معنای کنار گذاشتن مذاکره از سوی ما نیست؛ بلکه باید آن را فعال، هوشمندانه و از موضع قدرت دنبال کرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ساختار حکمرانی کشور تصریح کرد: طبق قانون اساسی، مسئول اداره کشور دولت است. سایر قوا باید پشتیبان دولت باشند. مجلس نباید در امور اجرایی و تصمیمات دولت دخالت کند و این دخالت‌ها انسجام دولت را تضعیف می‌کند. دولت باید از کیان خود دفاع کند و پاسخگو باشد.

مذاکره با کدام منطق، تجربه و تضمین؟

اظهارات اخیر معاون اول دولت‌های یازدهم و دوازدهم درباره «ضرورت دائمی مذاکره» بیش از آنکه راه‌حلی برای امروز کشور باشد، یادآور همان نسخه‌ای است که هشت سال تمام، اقتصاد ایران را معطل لبخند دشمن و وعده‌های روی کاغذ کرد. معاون اول دولت‌های یازدهم و دوازدهم خود در مرکز تصمیم‌سازی دولتی قرار داشت که همه‌چیز را به برجام و مذاکره با آمریکا گره زد و اکنون تلاش می‌کند بار دیگر این گزاره را القا کند که ریشه بحران‌ها، «ترک میز مذاکره» است؛ حال آنکه تجربه عینی کشور چیز دیگری می‌گوید.

دولت متبوع جهانگیری با شرطی‌سازی اقتصاد به مذاکره با آمریکا، عملاً فرمان معیشت مردم را به اراده کاخ سفید سپرد. حاصل این رویکرد، برجامی بود که قرار بود «هم چرخ سانتریفیوژ بچرخد و هم چرخ زندگی مردم»، اما نه‌تنها تحریم‌ها لغو نشد، بلکه با یک امضای ترامپ دود شد و به هوا رفت. نتیجه چه بود؟ 8 برابر کردن نقدینگی (انفجار نقدینگی)، 14 برابر کردن بدهی‌های دولت به بانک مرکزی، تورم 60 درصد، بدهی 

1500 هزار میلیاردی، کسری 480 هزار میلیاردی، تحریم دوبرابری، شکستن رکورد تورم در تاریخ چند ده‌ساله کشور، افزایش ضریب جینی (شکاف طبقاتی) از رقم کاهشی شده 365 در سال 92 به رقم 409 در سال 97، نابودی 18 میلیارد دلار و 60 تن طلا از ذخایر استراتژیک، شش پله پسرفت در رتبه‌بندی اقتصادی ایران در جهان، رکود تورمی بی‌سابقه، وابسته‌تر کردن اقتصاد به درآمد نفتی، کاهش شرکای تجاری ایران و... نکته قابل‌تأمل آن است که همین مسیر در دولت موسوم به «وفاق» نیز تکرار شد؛ بیش از پنج دور مذاکره با آمریکا برگزار شد، اما پیش از دور ششم، واشنگتن در تقسیم کاری آشکار با رژیم صهیونیستی، نه پیشنهاد رفع تحریم آورد و نه تضمین، بلکه میز مذاکره را بمباران کرد. اروپا هم با فعال‌سازی ماشه، تیر خلاص را به پیکر نیمه‌جان برجام زد. حال باید از آقای جهانگیری پرسید: با کدام منطق، با کدام تضمین و بر پایه کدام تجربه موفق، دوباره همان مسیر شکست‌خورده را پیشنهاد دادید؟ فراموش نکنید که ما دقیقا سر میز مذاکره بودیم که جنگ شد!

عراقچی: در حال مذاکره با روسیه برای فازهای بعدی نیروگاه بوشهر هستیم

خبر دیگر اینکه، عراقچی در سخنرانی خود در دانشگاه میگیمو روسیه که در جریان سفر به این کشور انجام شد، با اشاره به حمله به تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران تأکید کرد که این اقدام، با وجود قرار داشتن این تأسیسات تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یکی از بزرگ‌ترین نقض‌های قوانین بین‌المللی به شمار می‌رود و نشانه‌ای آشکار از گسترش بی‌قانونی در نظام جهانی است.

عراقچی با بیان اینکه نظام بین‌الملل به سمت بی‌نظمی حرکت می‌کند، گفت: پس از تأسیس سازمان ملل، تلاش شد نظمی مبتنی بر قانون و حقوق بین‌الملل شکل بگیرد، اما امروز به‌ویژه در سیاست‌های جدید آمریکا، شاهد کنار گذاشته شدن قانون و جایگزینی زور هستیم. به گفته وی، نظریه «صلح از طریق زور» به معنای حاکم شدن «قانون جنگل» در روابط بین‌الملل است.

وزیر امور خارجه با اشاره به سیاست‌های مداخله‌جویانه آمریکا افزود: واشنگتن به خود حق می‌دهد در هر نقطه‌ای از جهان مداخله کند، حمله انجام دهد، ترور کند و تحریم اعمال کند و همزمان به متحد خود در منطقه آزادی عمل کامل می‌دهد تا برخلاف قوانین بین‌المللی دست به اقدام بزند. او به وضعیت غزه و کشته شدن ده‌ها هزار فلسطینی اشاره کرد و سکوت برخی کشورهای غربی در قبال این تحولات را مورد انتقاد قرار داد.

عراقچی تأکید کرد: در گذشته دست‌کم تلاش می‌شد برای این اقدامات ظاهری حقوقی ایجاد شود، اما امروز حتی آن ظاهر نیز کنار گذاشته شده و استفاده از زور به‌صورت آشکار مطرح می‌شود. 

وی این روند را در جنگ اخیر علیه ایران به‌وضوح قابل مشاهده دانست و گفت: در حالی که مذاکرات در جریان بود، به ایران حمله شد و سپس از ما خواسته شد مذاکره‌ای مبتنی بر تسلیم انجام دهیم؛ حتی رییس‌جمهور آمریکا صراحتاً از «تسلیم بدون قید و شرط» سخن گفت.

وزیر امور خارجه با اشاره به واکنش ایران، افزود: جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت مقاومت کند و از توانمندی‌های دفاعی و موشکی خود بهره بگیرد. به گفته او، اگرچه گفته می‌شود آسمان ایران در اختیار دشمن بوده، اما همزمان آسمان سرزمین‌های اشغالی نیز در تیررس موشک‌های ایران قرار داشت. عراقچی نتیجه این مقاومت را عقب‌نشینی طرف مقابل از مطالبه تسلیم و رسیدن به آتش‌بس بدون قید و شرط عنوان کرد.

وی با تأکید بر اینکه تجربه اخیر نشان داد کشورها در نظام بین‌الملل کنونی چاره‌ای جز قدرتمند بودن ندارند، همکاری ایران و روسیه را در همین چارچوب ارزیابی کرد و گفت: حمایت متقابل در برابر زورگویی و سلطه‌طلبی، یکی از محورهای اصلی روابط تهران و مسکو است. عراقچی از حمایت روسیه، چین و دیگر کشورهایی که در جریان جنگ اخیر تجاوزها علیه ایران را محکوم کردند، قدردانی کرد و این حمایت‌ها را نقطه‌ای ماندگار در روابط دو کشور دانست.

به گزارش مهر، وزیر امور خارجه در پایان با اشاره به توسعه روابط ایران با روسیه، از پروژه‌های مشترک اقتصادی از جمله کریدور شمال-جنوب و همکاری‌های هسته‌ای سخن گفت و تأکید کرد: روسیه نخستین نیروگاه هسته‌ای ایران را در بوشهر احداث کرده و این نیروگاه به نمادی از روابط دو کشور تبدیل شده است. درباره فازهای بعدی آن نیز در حال مذاکره هستیم.

کیهان