نماینده روسیه در شورای امنیت گفت: تمامی مفاد قطعنامه 2231 از 18 اکتبر 2025 یعنی در دهمین سالگرد تصویب برجام از درجه اعتبار ساقط هستند.

به گزارش ایسنا، شورای امنیت سازمان ملل متحد نشستی را ذیل دستورکار «عدم اشاعه» برگزار کرد تا اجرای قطعنامه 2231 مصوب 20 ژوییه 2015 را مورد بررسی قرار دهد؛ قطعنامه‌ای که توافق جامع اقدام مشترک (برجام) درباره برنامه هسته‌ای ایران را تأیید کرده است.

برگزاری این نشست به درخواست کشورهای دانمارک، فرانسه، یونان، جمهوری کره، اسلوونی، انگلیس و ایالات متحده انجام شد و پاناما نیز از این درخواست حمایت کرد.

نشست امروز نخستین جلسه شورای امنیت درباره قطعنامه 2231 است که پس از فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی تروییکای اروپایی (سه کشور اروپایی عضو برجام، یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا) برگزار شد. این کشورها مدعی‌اند با فعال کردن این سازوکار، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که ذیل برجام تعلیق شده بود، دوباره برقرار شده است.

از سوی دیگر، چین و روسیه این اقدام را از نظر حقوقی نامعتبر می‌دانند و تأکید دارند که تمامی تحریم‌ها در 18 اکتبر، هم‌زمان با پایان رسمی اعتبار برجام و قطعنامه 2231، به‌طور دائمی لغو شده‌اند. پکن، مسکو و تهران تاکید دارند که شورای امنیت در آن تاریخ به رسیدگی به پرونده هسته‌ای ایران خاتمه داده و موضوع «عدم اشاعه» هم از دستور کار شورای امنیت خارج شده است.

نماینده روسیه در شورای امنیت در این نشست گفت: «برخی کشورها سعی دارند شورای امنیت را به نقض فاحش روندهای خود وادار کنند. همکاران غربیِ ما می‌کوشند تا نشست امروز را به‌عنوان یک نشست معمول درباره مسئله «عدم اشاره»، بررسی اجرای تحریم‌های قطعنامه 2231 و گزارش مرتبط دبیرکل سازمان ملل جا بزنند. روسیه کاملا با چنین رویکردی مخالف است. یادآوری می‌کنم که تمامی مفاد قطعنامه 2231 از 18 اکتبر 2025 از درجه اعتبار ساقط هستند، یعنی در دهمین سالگرد تصویب برجام.»

نماینده روسیه تلاش برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را فاقد مبنا و وجاهت قانونی دانست و گفت: «در آن روز، شورای امنیت بررسی برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرد و مسئله عدم اشاعه از دستور کار شورای امنیت خارج شد. این تصمیم که بر پایه توافق بنا شد، در متن 2231 ذکر شده است.»

او برگزاری این نشست را تلاش آشکار تروییکای اروپایی برای ازسرگیری «تحریم‌های ضدایرانی» و مکانیسم ماشه دانست و گفت آن‌ها به تعمیق اختلافات سیاسی و رویه‌ای در شورای امنیت دامن می‌زنند.

نماینده روسیه همچنین از ناتوانی اسلوونی که ریاست دوره‌ای شورای امنیت را بر عهده دارد انتقاد کرد و گفت این کشور نتوانسته به وظایف خود عمل کرده و جلوی برگزاری این نشست بی‌دلیل را بگیرد.

نماینده چین نیز در اظهارات خود به خلأهای قانونی و رویه‌ای در اقدام کشورهای غربی در تشکیل این نشست اشاره کرد و یادآور شد: شورای امنیت هنوز بر سر اختیار اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه به توافق نرسیده است.

قطعنامه 2231 در 18 اکتبر به پایان رسید، اما برخی کشورها با پافشاری بر ادعاهای خود در حال تضعیف اتحاد و تقویت اختلاف‌های موجود در میان اعضای شورای امنیت سازمان ملل هستند؛ اقدامی که حل و فصل سیاسی مسئله هسته‌ای ایران را دشوارتر خواهد کرد.

نماینده انگلیس اما مدعی شد که این کشور به همراه فرانسه و آلمان، مکانیسم ماشه را «بر مبنای قطعنامه 2231» فعال کرده و ایران را به نقض تعهدات خود ذیل توافق برجام متهم کرد!

وی در ادامه گفت مکانیسم ماشه در 18 اکتبر 2025 کاملا فعال شده است، پس قطعنامه 2231 نیز هنوز لازم‌الاجراست و عدم اشاعه نیز در دستور کار شورای امنیت قرار دارد.

این دیپلمات انگلیسی در ادامه مدعی شد که 6 قطعنامه شورای امنیت و سازمان ملل پس از فعال‌سازی مکانیسم ماشه دوباره فعال شده‌اند و ایران و تمام اعضای سازمان ملل باید از آن‌ها پیروی کنند.

نماینده فرانسه نیز ادعاهای خود درباره قانونی بودنِ فعال‌سازی مکانیسم ماشه را تکرار کرد و بار دیگر مدعی شد که ایران «چندین بار» تعهدات برجامی خود را نقض کرده است!

«رزماری دیکارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و صلح‌سازی به قرائت بخش‌هایی از گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره برنامه هسته‌ای ایران و قطعنامه 2231 پرداخت و بر لزوم یک راهکار مذاکره‌محور برای تضمین ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرد.

نماینده آمریکا در شورای امنیت ضمن طرح ادعاهای ضدایرانی درباره برنامه هسته‌ای ایران، مدعی شد که به‌جز بندهای 7، 88 و 16 تا 22، مابقی مفاد قطعنامه 2231 همچنان پابرجا هستند و بر لزوم ازسرگیری تحریم‌های 1696، 1737، 1747، 1803، 1835، 1929 تاکید کرد.

نماینده دانمارک در شورای امنیت با بیان اینکه «ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد»، نسبت به آینده برنامه هسته‌ای ایران و «وضعیت نامشخص» اورانیوم غنی‌شده ایران ابراز نگرانی کرد. او با طرح این ادعا که ایران از سال 2019 تعهداتش بر اساس برجام را نقض کرده، ایران را به گفتگو دعوت کرد و مدعی شد که تروییکا به دنبال راهکار صلح‌آمیز بوده است! 

این در حالی است که ایران بارها آمادگی خود را برای مذاکره با شرایط برابر و عادلانه ابراز کرده است.

نماینده فرانسه در ادامه باز هم ایران را به نقض تعهدات هسته‌ایش متهم کرد و ادعا کرد که ایران دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به تاسیسات هسته‌ای خود محدود کرده است.

این دیپلمات فرانسوی مدعی شد که ایران سوخت کافی برای ساخت 10 سلاح هسته‌ای را در اختیار دارد و بخش‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران برای نهادهای نظارتی روشن نیست.

وی در ادامه از ایران خواست تعهدات پادمانی خود را اجرا کند.

نماینده فرانسه در شورای امنیت همچنین خواستار ایجاد کمیته‌ای در راستای اجرای قطعنامه 1737 سازمان ملل و تحریم‌های آن شد.

نماینده انگلیس با بیان اینکه ایران در 6 ماه گذشته دسترسی بازرسان آژانس را به تاسیسات هسته‌ای آسیب‌دیده محدود کرده، گفت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید از محل نگهداری اورانیوم غنی‌شده ایران آگاه باشد.

او همچنین با طرح این ادعا که انگلیس در مسئله هسته‌ای ایران به راهکار دیپلماتیک متعهد است، از ایران خواست که مستقیماً با ایالات متحده وارد مذاکره شود.

این دیپلمات انگلیسی در ادامه یادآور شد که مقامات برخی کشورها می‌گویند تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل درباره برنامه هسته‌ای ایران را اجرا نخواهند کرد و نسبت به این مسئله ابراز نگرانی کرد.

نماینده روسیه در ادامه اظهارات خود نماینده اسلوونی به عنوان رییس دوره‌ای شورای امنیت را مخاطب قرار داد و گفت این کشور نتوانسته به وظیفه خود به‌درستی عمل کند و به تشکیل این جلسه تن داده است.

او همچنین گزارش «رزماری دیکارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل را نشان‌دهده موضع‌گیری و تعصبات دبیرخانه سازمان ملل نسبت به مسئله هسته‌ای ایران دانست و گفت آن‌ها نشان دادند که در این مسئله استقلال عمل ندارند و از کشورهای دیگر دستور می‌گیرند.

به گفته نماینده روسیه، در سال 2025، کشورهای غربی یک بار برای همیشه نقاب از چهره برداشتند و موضع خود را درباره مسئله هسته‌ای ایران به‌خوبی نشان دادند.

او با یادآوری اینکه 5 دور مذاکرات غیرمستقیم انجام شده بود و طرفین بر سر دور ششم مذاکرات توافق کرده بودند، گفت که تنها 2 روز قبل از دور جدید مذاکرات، رژیم صهیونیستی و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله کردند.

دیپلمات روس تاکید کرد که اقدام نظامی نمی‌تواند راهکار رفع نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای ایران باشد و این نه یک حمله به ایران، بلکه حمله‌ای به ساختار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رویه‌های آن بوده است.

نماینده روسیه همچنین یادآور شد که قوانین منع اشاعه هسته‌ای هیچ محدودیتی برای سطح غنی‌سازی تغیین نکرده‌اند.

او در ادامه با بیان اینکه اروپا شجاعت کافی برای موضع‌گیری مستقل از آمریکا را ندارد، گفت احیای تحریم‌ها از نظر قانونی غیرممکن است، زیرا هدف تحریم‌های پیشین محقق شده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم به آن اذعان کرده است. بنابراین، محدودیت‌های پیشین دیگر معتبر نیستند و نباید امروز مطرح شوند. 

این دیپلمات روس همچنین تاکید کرد که محدودیت ایجادشده در دسترسی بازرسان آژانس به بخشی از تاسیسات هسته‌ای ایران از سوی تهران وضع نشده، بلکه نتیجه حمله نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده است.

او همچنین به ابراز آمادگی ایران برای مذاکره عادلانه و برابر با کشورهای غربی اشاره کرد و از دبیرخانه سازمان ملل، آمریکا و اروپا خواست تغییر مسیر داده و از توهمات خود خارج شوند.

نماینده پاکستان در سازمان ملل با بیان اینکه این کشور هرگز حامی ازسرگیری تحریم‌ها علیه ایران نبوده، گفت اسلام‌آباد باور دارد که مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران باید از طریق گفتگو حل شود و در این مسیر باید از تقابل جلوگیری کرد.

او با بیان اینکه اختلافات بر سر مسئله هسته‌ای ایران زیاد شده و حل مسئله دشوارتر گشته، این امر را ناشی از اقدامات یکجانبه دولت‌ها از طریق اعمال زور و نقض منشور ملل متحد دانست.

این دیپلمات پاکستانی تاکید کرد که ارعاب و زور نتیجه مثبتی نخواهد داشت و افزود تحریم‌ها به شهروندان عادی آسیب می‌زنند و رشد اقتصادی و ارتباطات منطقه‌ای را مختل می‌کنند.

نماینده پاکستان اظهار داشت که گرچه برجام آنطور که باید اجرا نشد، اما هنوز می‌تواند به‌عنوان یک مبنا و چارچوب مناسب برای حل مسئله هسته‌ای ایران عمل کند؛ اما پیش از آن باید روح دیپلماسی ـ که در ماه‌های گذشته آسیب دیده ـ را احیا کرد.

او همچنین از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست در بررسی‌هایش درباره پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای خود، بی‌طرف عمل کرده و هیچ ملاحظه دیگری نداشته باشد.

نماینده چین برجام را محصول مهم دیپلماسی چندجانبه خواند، اما گفت که آمریکا با خروج از این توافق و وضع تحریم‌های یک‌جانبه در 2018 و همچنین همراهی با حمله رژیم صهیونیستی به ایران در ژوئن 2025، مسئله هسته‌ای ایران را به یک بحران تبدیل کرد.

این دیپلمات چینی همچنین گفت که تروییکای اروپایی نیز به تعهدات خود رعایت نکرد، تحریم‌هایی را علیه ایران وضع کرد و بدون آنکه از ساز و کار حل اختلاف موجود در برجام استفاده کند، خواستار فعال‌سازی مکانیسم ماشه شد. 

نماینده چین در شورای امنیت با بیان اینکه وضعیت کنونی به تضعیف مضاعف رژیم منع اشاعه و همچنین صلح منطقه‌ای منجر خواهد شد، دیپلماسی را تنها راه حل اختلافات دانست و تاکید کرد که با ارعاب و زور مشکلات حل نخواهند شد.

او همچنین با تاکید بر اینکه کشورها نبایند به چرخه سیاه تحریم، فشار و تشدید تنش‌ها بازگردند، گفت آمریکا باید صداقت سیاسی خود را ثابت کند و تضمین دهد که دیگر از اقدام نظامی علیه ایران استفاده نخواهد کرد.

نماینده چین در شورای امنیت در ادامه به لزوم عادلانه بودن مذاکرات اشاره کرد و گفت هر توافق احتمالی باید حق مشروع ایران تحت معاهده منع اشاعه را به رسمیت بشناسد.

او در ادامه و با اشاره ضمنی به آمریکا، گفت یک کشور بخصوص سعی دارد از مسئله هسته‌ای ایران برای پیشبرد اهداف ژئوپلتیک خود استفاده کند و برنامه هسته‌ای را به دیگر مسائل پیوند بزند، امری که کار را دشوارتر از قبل کرده است.

نماینده چین در انتها یادآور شد که ایران همواره حامی از سرگیری مذاکرات عادلانه بوده و تاکید کرد که کشورهای نباید از شورای امنیت سازمان ملل برای وضع اقدامات تنبیهی یکجانبه علیه ایران استفاده کنند.

نماینده آلمان در این نشست، خواستار توافق بر سر تعیین یک رییس برای کمیته تحریم 1737 و ازسرگیری تحریم‌ها علیه ایران شد و هدف از این کار را دستیابی به تعامل سازنده و واقعی عنوان کرد!

او در ادامه از ایران خواست به تعهداتش تحت معاهده منع اشاعه هسته‌ای پایبند باشد و برای رفع نگرانی‌ها نسبت به برنامه هسته‌ایش، وارد گفتگو شود.

نماینده آمریکا در ادامه اظهارات خود در نشست اضطراری شورای امنیت، ضمن اعلام آمادگی برای مذاکره با ایران، تاکید کرد که مهم‌ترین شرط آمریکا برای این مذاکره توقف هرگونه غنی‌سازی در داخل ایران است.