به نقل از ایرنا، دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل روز دوشنبه به وقت محلی در نشست شورای امنیت درباره رهبری برای صلح در خصوص ماده 99 منشور سازمان ملل گفت: ماده مزبور همچنان یکی از قدرتمندترین ابزارهای در اختیار دبیرکل سازمان ملل متحد به شمار می رود. با این حال، طی دو سال گذشته، در حالی که جهان شاهد جنگ نسل کشانه و ارتکاب جنایات فاحش جنگی توسط رژیم صهیونیستی در غزه، به قتل رسیدن کارکنان بشردوستانه سازمان ملل و نیروهای حافظ صلح این سازمان و نیز اقدامات تجاوزکارانه علیه کشورهای منطقه بوده است، شورای امنیت به سبب وتوی یکی از اعضای دائم خود در وضعیت فلج کامل قرار داشته است.

سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل تصریح کرد: در چنین مقاطع حیاتی، اختیار استثنایی اعطا شده به دبیرکل بر اساس ماده 99 منشور، نه به طور کامل، نه به موقع و نه با صلابت و جدیتی که اوضاع و احوال ایجاب می کرد، مورد اعمال قرار گرفته است.

ایروانی در خصوص ماده 100 منشور و ویژگی های مورد نیاز دبیرکل آتی سازمان ملل نیز گفت: دبیرکل سازمان ملل باید مظهر استقلال، سلامت اخلاقی و شجاعت باشد و تعهدی تزلزل ناپذیر به اهداف و اصول منشور از خود نشان دهد.

وی تاکید کرد: ماده 100 منشور، استقلال و بی طرفی دبیرکل و دبیرخانه را تضمین می کند. نامزدی که عامدانه در ایفای تعهد خود نسبت به پاسداری از منشور ملل متحد قصور ورزیده باشد یا از محکوم کردن حملات نظامی غیرقانونی علیه تاسیسات هسته ای صلح آمیز و تحت حفاظت که به طور آشکار ناقض حقوق بین الملل و در تعارض مستقیم با اساسنامه، ماموریت و مسوولیت های نهادی ست که ریاست آن را بر عهده دارد خودداری کرده باشد، به طور بنیادین، اعتماد به توانایی وی برای ایفای نقش به عنوان پاسدار امین منشور و انجام وظایفش به نحو مستقل، بی طرفانه و فارغ از جانبداری سیاسی یا هراس از دولت های قدرتمند، آنگونه که منشور اقتضا می کند، تضعیف می گردد.

نماینده دائم ایران در سازمان ملل در خصوص ماده 105 منشور و ضرورت حمایت از نمایندگان دولت های عضو نیز گفت: دبیرکل سازمان ملل دارای مسوولیتی روشن، قطعی و غیرقابل عدول است؛ مسوولیتی که هم از نص صریح و هم از روح ماده 105 منشور ناشی می شود.

ایروانی اضافه کرد: دبیرکل سازمان ملل مسوول صیانت از حقوق و مزایای نمایندگان و تضمین مشارکت کامل و برابر تمامی دولت های عضو منطبق با اصل تساوی حاکمیتی مندرج در ماده 2 منشور است. این حمایت ها صرفا جنبه نمادین ندارند؛ بلکه تعهداتی الزام آور و دارای ماهیت حقوقی برای کشور میزبان به شمار می روند.

سفیر ایران در سازمان ملل افزود: هرگاه این حقوق از طریق اعمال محدودیت در تردد، خودداری از صدور روادید، آزار و مزاحمت یا هرگونه مداخله دیگر نقض شود، دبیرکل موظف است به صورت قاطع، شفاف، بدون اعمال گزینش گری و با بهره گیری از تمامی ابزارهای حقوقی و نهادی موجود واکنش نشان دهد. قصور در ایفای این مسوولیت، سازمان ملل متحد را تضعیف کرده و اصل تساوی حاکمیتی که در کانون نظام ملل متحد قرار دارد را دچار فرسایش می سازد.

وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران خواستار فرآیندی شفاف و فراگیر در انتخاب دبیرکل بوده، آمادگی خود را برای مشارکت در گفت وگوهای معنادار در سراسر این فرآیند اعلام می دارد و بر عزم خود برای همکاری با دبیرکل آینده به منظور پیشبرد صلح، عدالت، اهداف و اصول منشور تاکید می کند.

به گزارش خبرنگار ایرنا، دوره ماموریت آنتونیو گوترش دبیرکل کنونی سازمان ملل روز 31 دسامبر 2026 (10 دی 1405) به پایان می رسد. دوره های خدمت دبیرکلی سازمان ملل محدود نیست، اما طولانی ترین دوره مسئولیت دبیرکلی سازمان ملل تاکنون 10 سال بوده است. بر اساس رویه موجود، دبیرکل نباید از میان پنج عضو دائم شورای امنیت شامل روسیه، انگلیس، چین، آمریکا و فرانسه انتخاب شود.

تاکنون رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، رسما نامزدی خود را برای دبیرکلی آینده سازمان ملل اعلام کرده است. در بسیاری دیگر از نهادهای سازمان ملل نیز انتخابات یا تمدید دوره ها پیش رو است.