این قورباغه های تازه کشف شده در رشته کوهی به نام کوردیِرا د هواکابامبا (Cordillera de Huancabamba) زندگی می کنند؛ منطقه ای ناهموار و خطرناک که حتی پژوهشگران باتجربه آن را پر از لبه های تند و باز با خاک سست و گل آلود توصیف می کنند؛ جایی که آب وهوا بسیار متغیر است. اما به نظر می رسد همین محیط خشن، محل فعالیت بی وقفه تکامل و زایش گونه های تازه باشد.

به نقل از اس اف، این سه گونه در منطقه ای کشف شده اند که از اوایل دهه 1990 تاکنون تقریبا دست نخورده باقی مانده بود. با وجود تخریب زیستگاه در این ناحیه، گروه تحقیقاتی بین المللی معتقدند گونه های ناشناخته بیشتری هم ممکن است هنوز در این ارتفاعات دورافتاده پنهان باشند.

پنهان شدن در ارتفاعات

ممکن است در سال 2025 کشف گونه های جدید کمی عجیب به نظر برسد، اما دانشمندان همچنان در مناطق کوهستانی دوردست در حال یافتن گونه های تازه هستند. کوردیِرا د هواکابامبا در ارتفاعی حدود 2600 تا 2900 متر از سطح دریا قرار دارد، جایی که هوا رقیق و شرایط سخت است.

هر یک از این قورباغه ها خود را با زیستگاه خاصی وفق داده اند. پریستیمانتیس یونکه (Pristimantis yonke) کوچک ترین گونه در میان این سه، داخل گیاهان برومیلیاد زندگی می کند که گیاهان خاردار و فنجانی شکلی هستند که در بالای درختان آب جمع می کنند. همه نمونه های این گونه در ارتفاع 1 تا 3 متر بالای زمین، داخل این مخازن طبیعی آب پیدا شده اند.

از سوی دیگر، پریستیمانتیس چینگوئلاس (Pristimantis chinguelas) زندگی بر لبه های صخره ای و خالی را ترجیح می دهد و روی برگ هایی تا ارتفاع 1.8 متری سکونت دارد. گونه سوم یعنی پریستیمانتیس نونیزکورتسی (Pristimantis nunezcortezi) نیز در نزدیکی جریان های آبی صخره ای در جنگل های ثانویه کشف شده است.

تایید گونه با بررسی ژنتیکی

گروه تحقیقاتی برای اطمینان از اینکه این قورباغه ها گونه های جدیدی هستند و نه فقط انواعی از گونه های شناخته شده، از تحلیل های پیشرفته DNA استفاده کردند. اگر دو گونه ای بیش از سه درصد تفاوت ژنتیکی داشته باشند، به عنوان گونه ای مستقل شناخته می شوند و در برخی موارد، تفاوت ژنتیکی این قورباغه ها با نزدیک ترین خویشاوندانشان بین چهار تا 6 درصد بود.

پژوهشگران همچنین اشاره کرده اند که بسیاری از گونه هایی که قبلا در این منطقه کشف شده اند، یا دیگر دیده نشده اند یا فقط بعد از سال ها دوباره مشاهده شده اند. برآورد آن ها این است که تقریبا 50 درصد از گونه های دوزیست این منطقه بومی اند، یعنی فقط در این منطقه وجود دارند و در هیچ نقطه دیگری از زمین یافت نمی شوند.

محققان برای نام گذاری این گونه ها، از عناصر طبیعی و فرهنگی منطقه الهام گرفته اند. پریستیمانتیس چینگوئلاس نام خود را از کوه سررو چینگوئلاس گرفته است؛ جایی که در اواخر دهه 1970 اولین پژوهش های علمی در این کوهستان آغاز شد.

پریستیمانتیس یونکه نیز از واژه محلی یونکه یا یونکو گرفته شده که نوشیدنی سنتی تقطیر شده از نیشکر است که مردم محلی شمال غرب آند در سفرهای شبانه و سرد خود برای گرم نگه داشتن بدن می نوشند.

گونه سوم، به افتخار پرنده شناس پرویی الیو نونیز-کورتس نام گذاری شده که نقش مهمی در تلاش های حفاظتی منطقه داشته است.

وضعیت حفاظتی و خطرات زیست محیطی

بین سال های 2001 تا 2023، فعالیت هایی مثل آتش سوزی، کشاورزی و چرای دام باعث تخریب حدود پنج هزار هکتار از زیستگاه طبیعی منطقه شده اند. در ماه نوامبر سال 2024 نیز دوباره آتش سوزی های گسترده ای رخ داد، هرچند هنوز مشخص نیست که آیا زیستگاه این گونه های تازه تحت تأثیر قرار گرفته یا خیر.

هر سه گونه تازه، طبق معیارهای حفاظتی، در وضعیت فاقد اطلاعات کافی قرار گرفته اند یعنی اطلاعات لازم برای ارزیابی خطر انقراض آن ها هنوز در دسترس نیست. پژوهشگران برآورد می کنند که قلمرو پریستیمانتیس چینگوئلاس کمتر از 10 کیلومتر مربع وسعت دارد،چ و از گونه پریستیمانتیس نونیزکورتسی فقط دو نمونه پیدا شده، آن هم در یک محل مشترک.

امیدی در دل طبیعت ناشناخته

در جهانی که گونه ها زیر فشار تغییرات اقلیمی یکی پس از دیگری ناپدید می شوند، کشف گونه های تازه همچنان ممکن است. در مناطقی همچون کوردیِرا د هواکابامبا، هنوز می توان انتظار داشت که با تلاش دانشمندانی که دل به دل کوهستان می زنند، زندگی حیات بیشتری فاش شود.

منبع: ایسنا