طرح اصلاح سهمیه و قیمت بنزین وارد فاز اجرایی شده و طبیعی است که یک سؤال از همه جلوتر بایستد: «اگر چند خودرو به نام یک نفر باشد، سهمیه بنزین دقیقاً به کدام خودرو می‌رسد و سهمیه کدام خودرو حذف می‌شود؟» طبق توضیحات منتشرشده، منطق کلی طرح این است که سهمیه یارانه‌ای (نرخ‌های اول و دوم) برای یک خودروی سواری شخصی تخصیص داده شود و برخی گروه‌ها (خودروهای دولتی به‌جز آمبولانس، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، و خودروهای وارداتی) از دریافت سهمیه نرخ اول و دوم کنار گذاشته شوند. 

در این گزارش فردا نیوز، پاسخ‌های رسمی و نکات کلیدی درباره سهمیه بنزین برای چندخودرویی‌ها، خریدوفروش خودرو، تعویض پلاک، خودروهای وارداتی، خودروهای نوشماره، وانت‌بارها و ناوگان سکوهای اینترنتی را مرحله‌به‌مرحله جمع‌بندی می‌کنیم.

طبق آنچه منتشر شده، «سهمیه صرفاً به یک خودرو شخصی» در قالب مصوبه هیئت وزیران مبنا قرار گرفته است؛ یعنی اگر فردی چند خودروی سواری شخصی به نام خود داشته باشد، سهمیه یارانه‌ای نرخ اول و دوم به همه خودروها هم‌زمان تعلق نمی‌گیرد و باید سازوکار تخصیص، به یک خودرو محدود شود. 

اما یک نکته مهم در متن‌های توضیحی دیده می‌شود: در شروع اجرا، ابهام‌هایی درباره «اینکه کدام خودرو از لیست سهمیه یارانه‌ای خارج می‌شود» مطرح شده و برای جلوگیری از شایعه، تأکید شده که تا زمان اعلام رسمی جزییات اجرایی، نباید هر تغییر را به معنی حذف قطعی سهمیه دانست. 

بر اساس توضیح منتشرشده، با اجرای طرح، سهمیه نرخ اول و دوم به گروه‌های زیر تعلق نمی‌گیرد:

خودروهای دولتی (به‌جز آمبولانس)

خودروهای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی

خودروهای خارجی/وارداتی 

این یعنی اگر شما خودروی وارداتی داشته باشید، ماجرای سهمیه‌اش با خودروی سواری داخلی متفاوت خواهد بود (در ادامه دقیق توضیح می‌دهیم).

یکی از پرتکرارترین سؤال‌ها مربوط به وارداتی‌هاست. در متن منتشرشده آمده که سهمیه خودروهای وارداتی از تاریخ 22 آذرماه از نرخ اول و دوم حذف می‌شود و برای آن‌ها نرخ سوم با 160 لیتر در ماه روی کارت هوشمند سوخت قرار می‌گیرد تا امکان سوخت‌گیری برقرار باشد. 

نکته مهم دیگر: درباره سهمیه ذخیره‌شده روی کارت سوخت وارداتی‌ها نیز تصریح شده که «بعد از اجرای طرح و براساس مفاد مصوبه»، سهمیه نرخ اول و دوم آن‌ها حذف می‌شود.

یک نگرانی رایج این است: «اگر خودرو تعویض پلاک شود، سهمیه یارانه‌ای می‌سوزد؟» طبق توضیحات منتشرشده، برای خودروهایی که نوشماره نیستند، پس از تعویض پلاک سهمیه از کارت سوخت حذف نمی‌شود و مشمول نرخ سوم هم نمی‌شوند. همچنین تأکید شده نقل‌وانتقال و تعویض پلاک برای خودروهای مشمول سهمیه یارانه‌ای، تأثیری در سهمیه تخصیصی ندارد و به خودروهای شخصی داخلی سهمیه یارانه‌ای اختصاص داده می‌شود.

طبق توضیح رسمی، کارت هوشمند سوخت متعلق به خودرو است. با این حال، در چارچوب «تخصیص سهمیه صرفاً به یک خودرو شخصی»، اگر فردی شرایط لازم را داشته باشد، سهمیه مورد نظر به مالک خودرو تخصیص می‌یابد (در سازوکار اجرایی طرح). 

ترجمه ساده برای مخاطب:

کارت سوخت روی خودرو تعریف می‌شود،

اما سیاست «یک خودرو = سهمیه یارانه‌ای» باعث می‌شود مالکیت و تعداد پلاک‌های فعال هم در تخصیص سهمیه نقش داشته باشد.

سهمیه بنزین اگر خودرویی را از مالک چندخودرویی بخرید چه می‌شود؟

یک سناریو مهم: فردی خودرویی می‌خرد که قبلاً به دلیل چندخودرویی بودنِ مالک قبلی، از فهرست سهمیه یارانه‌ای خارج شده یا در لیست مشمول نرخ سوم قرار گرفته است. طبق توضیح منتشرشده، اگر مالک جدید فقط یک پلاک انتظامی فعال به نام خود داشته باشد، برای دریافت سهمیه یارانه‌ای باید مجدد درخواست کارت سوخت ثبت کند. 

سهمیه بنزین و «المثنی»؛ راه برگشت سهمیه برای خودرویی که قبلاً حذف شده

در متن آمده اگر یک خودروی داخلی به دلیل مالکیت چندخودرویی، سهمیه نرخ اول و دومش حذف شده باشد، اما بعد از نقل‌وانتقال، مالک جدید فقط یک خودرو به نام داشته باشد و خودرو مشمول سهمیه یارانه‌ای باشد، باید درخواست المثنی ثبت کند.

این بخش برای خیلی‌ها مهم است چون نشان می‌دهد «قطع شدن سهمیه در یک مقطع» الزاماً دائمی نیست و با تغییر شرایط مالکیت و ثبت درخواست‌های لازم، امکان بازگشت به وضعیت سهمیه یارانه‌ای وجود دارد (طبق ضوابط اعلامی).

سهمیه بنزین خودروهای نوشماره داخلی؛ ملاک زمان سند است یا زمان درخواست کارت؟

در پاسخ به این پرسش، گفته شده در ابتدای طرح، برای خودروهای شخصی نوشماره داخلی نیز فعلاً سهمیه یارانه‌ای واریز می‌شود تا کارگروه مربوطه درباره این گروه تصمیم‌گیری کند. 

سهمیه بنزین خودروهای پلاک معلولین و جانبازان؛ تغییری دارد؟

طبق توضیح منتشرشده، سهمیه خودروهای نوشماره با پلاک ویژه معلولین و جانبازان (ویلچر) همانند سایر خودروهای این گروه بوده و تغییری در تخصیص سهمیه آن‌ها ایجاد نمی‌شود. 

سهمیه بنزین اگر یک خودرو بنزینی و یک خودرو دوگانه‌سوز داشته باشید

در متن آمده: اگر شخصی یک خودروی سواری بنزین‌سوز و یک خودروی دوگانه‌سوز داشته باشد، طبق مصوبه هیئت وزیران، سهمیه یارانه‌ای صرفاً به یک خودروی سواری شخصی بنزین‌سوز مالکانِ دارای بیش از یک خودرو تعلق می‌گیرد.

سهمیه بنزین شرکت‌ها و اشخاص حقوقی؛ آیا قانون «یک خودرو» شامل آن‌ها می‌شود؟

در توضیحات آمده در نحوه تخصیص سوخت به خودروهای شرکت‌های حقوقی که بیش از یک خودرو به نام آن‌هاست تغییری ایجاد نمی‌شود و در مصوبه، اشاره‌ای به خودروهایی که به نام شرکت‌ها (حقوقی) هستند، نشده است. 

سهمیه بنزین وانت‌بارها؛ چرا ممکن است هم‌زمان سهمیه بگیرند؟

یکی از نکات مهم و کاربردی: اگر شخصی یک خودروی سواری و یک وانت به نامش باشد، می‌تواند برای هر دو سهمیه دولتی دریافت کند؛ چون وانت‌بارها جزو ناوگان عمومی هستند و برای خدمات‌رسانی به عموم مردم سهمیه یارانه‌ای دریافت می‌کنند.

سهمیه بنزین موتورسیکلت‌ها و ناوگان سکوهای اینترنتی؛ چه تغییری می‌کند؟

دو مسیر جدا داریم:

موتورسیکلت‌ها: طبق متن منتشرشده، سهمیه موتورسیکلت‌ها طبق روال قبل ادامه پیدا می‌کند.

ناوگان فعال در سکوهای جابجایی مسافر: اعلام شده پس از تشکیل کارگروه و ایجاد سازوکار لازم، امکان تخصیص سهمیه اعتباری به ناوگان فعال فراهم می‌شود. 

برخی اطلاعیه‌های رسانه‌ای هم درباره جزییات سقف سهمیه/اعتبار برای ناوگان اینترنتی منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد موضوع «سهمیه اعتباری» در حال چارچوب‌گذاری است (جزییات دقیق باید از مسیرهای رسمی دنبال شود). 

سهمیه بنزین ذخیره‌شده در کارت سوخت؛ می‌سوزد یا باقی می‌ماند؟

طبق اعلام منتشرشده به نقل از شرکت ملی پخش، سهمیه ذخیره‌شده روی کارت سوختِ مالکان خودروهای شخصی که تنها یک خودرو دارند، پس از اجرای طرح همانند قبل باقی خواهد ماند. 

این بند، نگرانی رایج «صفر شدن سهمیه ذخیره» را برای این گروه کاهش می‌دهد.

سهمیه بنزین و به‌روزرسانی اطلاعات مالکیت؛ چه زمانی باید اقدام کنید؟

در متن گفته شده اگر خودرو به نام فرد نباشد، باید از طریق مراکز شماره‌گذاری برای به‌روزرسانی اطلاعات اقدام شود. این یعنی اگر اختلافی بین مالک واقعی و مالک ثبت‌شده وجود دارد، در اجرای سیاست‌های جدید ممکن است دچار مشکل شوید و بهتر است اطلاعات ثبتی را اصلاح کنید. 

سوالات متداول 

1) مالکان چند خودرو چقدر سهمیه بنزین می‌گیرند؟

طبق چارچوب اعلامی، سهمیه یارانه‌ای نرخ اول و دوم قرار است صرفاً به یک خودروی سواری شخصی تعلق بگیرد و سایر شرایط به گروه خودرو و نوع مالکیت وابسته است. 

2) آیا با تعویض پلاک، سهمیه بنزین خودروهای داخلی حذف می‌شود؟

طبق توضیحات منتشرشده، برای خودروهایی که نوشماره نیستند، تعویض پلاک باعث حذف سهمیه نمی‌شود و مشمول نرخ سوم هم نمی‌شوند. 

3) سهمیه بنزین خودروهای وارداتی چه می‌شود؟

سهمیه نرخ اول و دوم آن‌ها حذف می‌شود و نرخ سوم با 160 لیتر در ماه روی کارت سوخت فعال می‌شود. 

4) اگر خودرویی را از مالک چندخودرویی بخرم که سهمیه یارانه‌ای‌اش حذف شده، چه کنم؟

اگر مالک جدید فقط یک پلاک فعال به نام داشته باشد، باید برای دریافت سهمیه یارانه‌ای درخواست کارت سوخت ثبت کند (طبق توضیح منتشرشده). 

5) تکلیف سهمیه بنزین وانت‌بارها چیست؟

وانت‌بارها جزو ناوگان عمومی معرفی شده‌اند و برای خدمات‌رسانی، سهمیه یارانه‌ای دریافت می‌کنند؛ بنابراین ممکن است در کنار خودروی سواری، سهمیه جداگانه داشته باشند.

6) سهمیه ذخیره‌شده روی کارت سوخت چه می‌شود؟

برای مالکان خودروهای شخصیِ تک‌خودرو، سهمیه ذخیره‌شده بعد از اجرای طرح باقی می‌ماند. 

اگر شما هم چند خودرو دارید یا قصد خرید و فروش خودرو در روزهای آینده را دارید، همین حالا وضعیت پلاک‌های فعال و مالکیت خودرو را بررسی کنید و در صورت نیاز، به‌روزرسانی اطلاعات را از مراکز شماره‌گذاری پیگیری کنید. برای دریافت آخرین تغییرات رسمی درباره سهمیه بنزین (خودروهای وارداتی، نوشماره‌ها، وانت‌بارها و ناوگان اینترنتی)، گزارش‌های بعدی «فردا نیوز» را دنبال کنید.

منابع خبری

همشهری‌آنلاین

ایلنا 

خبرگزاری موج