به گزارش پارسینه ؛ بدن مثل یک ساعت هوشمند و پیشرفته کار می کند. نه فقط ساعت های معمولی که زمان را نشان می دهند، بلکه ریتم ها، تمرکز و حتی خواب را کنترل می کنند. یکی از این ریتم های جذاب، "ریتم اولترادیَن" یا همان "چرخه تندآهنگ" است. این ریتم، چرخه طبیعی بدن است که کمتر از 24 ساعت طول می کشد. معمولاً بین 90 تا 120 دقیقه. بر خلاف ریتم شبانه روزی که خواب و بیداری را با طلوع و غروب خورشید هماهنگ می کند، اولترادین مثل یک موج کوتاه عمل می کند که باعث بالا پایین شدن سطح انرژی می شود.

ریتم اولترادیَن یعنی چی؟
بدن ما در هر چرخه اولترادین، از اوج انرژی به افت می رسد. مثلاً تصوّر کنید در حال درس خواندن هستید. اولش تمرکزت فوق العاده است دوپامین و کورتیزول مثل سوخت جت عمل می کنند و حافظه را تیز نگه می دارند. ولی بعد از 70 90 دقیقه کم کم، احساس کلافگی یا حواس پرتی سروکله شان پیدا می شود. چشم هایت می سوزد، دلت می خواهد یک لیوان آب بخوری یا فقط بایستی. بدن و مغز تو همیشه بین اوج انرژی و افت انرژی در حال نوسان اند، نه به خاطر خستگی یا بی حوصلگی، بلکه به خاطر همین ریتم طبیعی. برای بازه های 20 دقیقه ای که بدن انرژی پایینی دارد، باید استراحت کنیم تا انرژی مان بازسازی شود.

این چرخه در خواب هم تکرار می شود
پژوهش های دیمِنت و کلایتمن Dement & Kleitman نشان داد که حتی در خواب هم مغز در چرخه های 90 دقیقه ای بین مراحل مختلف خواب حرکت می کند. بعد ها ارنست روسی Ernest Rossi ثابت کرد که همین چرخه 90 دقیقه ای در بیداری هم وجود دارد؛ یعنی هر 90 دقیقه مغز از حالت تمرکز عمیق وارد یک دوره افت انرژی کوتاه می شود. از خواب سبک به عمیق یعنی حالت هر 90 دقیقه یک دور کامل. حتی ضربان قلب، دمای بدن، ترشح هورمون ها مثل هورمون رشد، و حتی اشتها با این ریتم نوسان پیدا می کند. تحقیقات نشان دادن که اگر با این چرخه هماهنگ بشویم، تمرکز بیشتر می شود، استرس کمتر و حتی تصمیم گیری ها بهتر بهتر می شوند. مثلاً در یک مطالعه سال 2024، کسانی که هر 90 دقیقه 15 دقیقه استراحت کردن، رضایت شغلی شان 23 درصد بیشتر شد و استرس 17 درصد کمتر.

ریتم اولترادین چه کمکی به ما می کند
در دوران نوجوانی، مغز در حال سوخت وساز شدید است. بخش های مربوط به برنامه ریزی، توجه و خودتنظیمی هنوز کامل نشده. به همین دلیل ریتم های اولترادین پررنگ تر احساس می شوند. دانشمندان علوم شناختی می گویند اگر نوجوان ها مطابق این ریتم ها درس بخوانند؛ مثلاً 75 دقیقه تمرکز + 10 الی 15 دقیقه استراحت بهره وری، حافظه و انگیزه شان دو تا سه برابر می شود. برای اینکه در طول روز بالاترین عملکرد را داشته باشیم باید بازه هایی که ذهن فعال تر و بازه هایی که نیاز به استراحت دارد را بشناسیم. با شناسایی نمودار اولترادین مخصوص خودمان می توانیم زمان های طلایی کار و استراحت را پیدا کنیم. این تکنیک به دلیل مطابقت با ریتم طبیعی بدن انسان مطابقت دارد، یکی از تکنیک های پرطرفدار برنامه ریزی است.

ریتم خودم را چطور پیدا کنم؟
برای یک هفته با یادداشت کردن سطح انرژی الگو مخصوص به خودت را پیدا کن.
تغذیه سالم و ورزش کوتاه بین چرخه ها بسیار کمک کننده است. یکی از بهترین روش ها برای بهره برداری از ریتم اولترادین، روش پومودورو هست که با استفاده از آن بازه های کار و استراحت رو طوری بچینیم که منطبق بر چرخه های انرژی باشد.
این ریتم مثل موج های دریا است، اگر با موج حرکت کنیم، جلو می رویم اگر خلافش شنا کنیم، فقط خسته می شویم.