به نقل از میزان، صالح قاسمی دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور در همایش ایران جوان در دانشگاه علوم پزشکی بابل با اشاره به کاهش بی سابقه نرخ باروری گفت: نرخ رشد جمعیت از 4 درصد به نیم درصد کاهش یافته و پیش بینی می شود در سال 1415 به صفر درصد برسد و پس از آن منفی شود.

وی افزود: نرخ باروری کل کشور از 6.5 فرزند به 1.5 فرزند کاهش یافته و استان های گیلان و مازندران رکورددار کمترین نرخ باروری در ایران هستند؛ گیلان با 0.9 و مازندران با حدود 1 فرزند به ازای هر خانم.

وی همچنین تاکید کرد: میزان سالمندی کشور از 14 درصد عبور کرده و این دو استان شمالی با بیش از 17 درصد سالمند، سالمندترین مناطق کشور به شمار می روند.

قاسمی با استناد به آمار ارائه شده و کاهش میزان تولد در کشور اضافه کرد: در گذشته 170 هزار کاهش سالانه تعداد تولد داشتیم که در سال 98 به 120 هزار کاهش و اکنون به طرز محسوسی کمتر شده است.

با وجود این هشدارها، قاسمی بیان داشت: روندهای امیدبخشی در حوزه جمعیت شکل گرفته است؛ تولد فرزندان سوم، چهارم و پنجم بین 7 تا 14 درصد افزایش یافته، فاصله میان ازدواج و تولد فرزند اول کاهش یافته، میزان سقط های غیرقانونی حدود 40 درصد کاهش یافته و تمایل جوانان به فرزند سوم 9 درصد رشد داشته است.

وی یادآور شد: فاصله ازدواج تا فرزند اول در کشور پنج ونیم سال بود (شهرهای بزرگ تا هفت سال و شهرهای کوچک و روستاها به چهارسال ونیم که میانگین پنج ونیم سال شده بود) که در چهارسال گذشته حدود پنج ماه کاهش داشته است.

این پژوهشگر افزود: این داده ها نشان می دهد خانواده های ایرانی، حتی در استان های شمالی با کم ترین شاخص های جمعیتی، ظرفیت اصلاح الگوی فرزندآوری را دارند.

وی با تاکید بر نقش خانواده های اصیل ایرانی، به ویژه خانواده های مازندران و گیلان، گفت: اگر با این خانواده ها تعامل علمی و فرهنگی داشته باشیم و خدمات مناسب ارائه دهیم، الگوی فرزندآوری قابل اصلاح است و می توان زنگ خطر جمعیت را به فرصت تبدیل کرد.

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور از وضعیت قرمز جمعیت در گیلان و مازندران خبر داد و گفت: نرخ باروری در این دو استان شمالی به کمترین میزان در تاریخ ایران رسیده است.

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت یادآور شد: برای نخستین بار در 65 سال اخیر تعداد تولدها در سال 1403 در کل کشور به 980 هزار تولد کاهش یافت.

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور گفت: اصلی ترین چالش جمعیت در حوزه سالمندی در حوزه اقتصاد است که نیروی کار کم می شود رکود اقتصادی بیشتر و نیاز ما به نیروی کار خارجی افزایش می یابد که پیامدهایی مثل ورشکستگی بیمه ها و ... را در پی خواهد داشت.

وی کاهش ازدواج را ناشی از دو اتفاق مهم برشمرد و خاطرنشان کرد: برخی به اشتباه می گویند جوانان دوست ندارند ازدواج کنند ولی طبق پژوهش انجام شده در سال گذشته، حدود 93 درصد جوانان در سن متعارف ازدواج اعلام کردند تمایل دارند ازدواج کنند، اما مشکلات اقتصادی و ... دارند.

صالح قاسمی افزود: وقتی جمعیت جوان در سن متعارف ازدواج کم می شود قهرا تعداد ازدواج هم کم خواهد شد.

وی کمال گرایی افراطی جوانان را دیگر عامل مهم کاهش ازدواج برشمرد و کمال گرایی را عامل سخت، گران و دیر شدن ازدواج دانست.

وی گفت: 19 درصد فراوانی طلاق در تک فرزندان بیشتر است، زیرا این فرزندان در تعامل، تربیت، تقابل ها و رقابت ها توانمند نیستند و بیشتر دچار چالش می شوند.

قاسمی در پایان خاطرنشان کرد: اصلاح روند جمعیتی کشور یک مسئولیت جمعی و ملی است و هر فرد و نهاد باید سهم خود را در حمایت از خانواده ها، تشویق فرزندآوری و اصلاح نگرش عمومی به فرزندآوری ایفا کند تا الگوی فرزندآوری جامعه هوشمند و خانواده محور ایران اصلاح گردد.

یمین فیروز رییس حوزه ریاست دانشگاه در همایش ایران جوان گفت: کشور ایران در گذشته از یک پنجره جمعیتی بسیار مناسب برخوردار بود؛ اما اگر روند فعلی و سیاست های کنونی ادامه یابد، طی ده تا پانزده سال آینده وارد شرایطی خواهیم شد که پیامدهای جدی برای ساختار جمعیت و نیروی کار کشور خواهد داشت؛ بنابراین لازم است موضوع جوان ی جمعیت در سطح ملی جدی گرفته شود.

وی یادآور شد: پنجره جمعیتی همان بخشی از ساختار سنی است که به عنوان سنین فعالیت و کار تا حدود 64 سال تعریف می شود و ظرفیت مهمی برای رشد اقتصادی و توسعه ایجاد می کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل افزود: متأسفانه آمارها به روشنی نشان می دهد که این فرصت در حال کاهش است. تمامی متون علمی و نظر کارشناسان نیز تأکید می کند که برای آیندهٔ جمعیت کشور باید برنامه ریزی دقیق، علمی و فوری انجام شود.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی بابل، بر اهمیت ازدواج جوانان و تکثیر نسل به عنوان یکی از راهکارهای تقویت جامعه اسلامی و حل مشکلات جمعیتی تأکید کرد.

حجت الاسلام قاضی زاده در همایش ایران جوان در دانشگاه علوم پزشکی بابل با اشاره به نگاه دینی و اعتقادی به ازدواج و فرزندآوری، اظهار داشت: ازدواج نه تنها یک امر فردی بلکه اقدامی سعادت بخش برای جامعه اسلامی است و از نظر قرآن و روایات، تکثیر نسل یک امر پسندیده و حسن محسوب می شود.

وی با اشاره به مشکلات افزایش سن ازدواج و نگاه اقتصادی خانواده ها، گفت: توجه صرف به مسائل مالی و تأمین مسکن و شغل پیش از ازدواج، موجب تأخیر ازدواج جوانان و کاهش فرزندآوری می شود. برای حل این مشکل نیازمند تربیت دینی، حمایت مسئولان کشور و ایجاد شرایط مناسب برای ازدواج دانشجویی هستیم.

مسئول نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه افزود: ازدواج جوانان و فرزندآوری، اقدامی فرهنگی و اجتماعی است که نه تنها به سلامت و استحکام خانواده کمک می کند، بلکه زمینه ساز حفظ و تقویت نظام اسلامی و جمعیت کشور خواهد بود.