به گزارش پارسینه به نقل از دنیای اقتصاد، باازار لپ تاپ این روزها بیش از آنکه محل خرید و فروش باشد به صحنه انتظار تبدیل شده است؛ انتظار برای ثبات، برای روشن شدن مسیر قیمت ها و برای تصمیمی که مدام به تعویق می افتد. افزایش 30 تا 40 درصدی قیمت ها در فاصله ی حدود یک ماهه، هم زمان با رشد هزینه سخت افزار و تعمیرات جریان معاملات را کند کرده و بازاری ساخته که در آن پاساژها خلوت اند، فروشندگان محتاط شده اند و خریداران ترجیح می دهند فعلا دست نگه دارند.

در راهروی یکی از پاساژهای قدیمی بازار، سکوت بیش از هر چیز جلب توجه می کند. مغازه ها بازند، چراغ ها روشن است، اما خبری از ازدحام همیشگی نیست. فروشنده ای روی صندلی نشسته و گوشی اش را برای کشتن وقت بالا و پایین می کند؛ این تصویر روایت غالب این روزهای بازار است. بازاری که نه تعطیل شده و نه زنده است، بلکه در وضعیتی معلق میان انتظار و تردید نفس می کشد. بررسی های میدانی نشان می دهد قیمت ها در فاصله ای کوتاه نسبت به ماه گذشته بین 30 تا 40درصد افزایش یافته اند. افزایشی که نه تدریجی بوده و نه قابل پیش بینی. همین جهش ناگهانی که طی ماه های گذشته با مقادیر مختلف با نوسان قیمت دلار تکرار شده معادلات همیشگی بازار را به هم زده است.

خریدارانی که تا چند هفته پیش برای خرید برنامه داشتند، حالا با دیدن برچسب های تازه دست نگه می دارند. یکی از فروشندگان می گوید: اکنون یک ماهی است که وضعیت همین گونه است که می بینید. مردم می آیند، قیمت می پرسند، حساب و کتاب می کنند و می گویند فعلا صبر می کنیم. این فعلا صبر می کنیم شده جمله ثابت بازار. البته افزایش قیمت ها تنها به کالاهای نهایی محدود نمانده و هم زمان با رشد قیمت سخت افزار و قطعات، هزینه تعمیرات هم بالا رفته است. همین موضوع در شرایطی که انتظار می رفت بازار خدمات شلوغ تر از همیشه باشد قاعده را برعکس کرده است. بازار تعمیرات هم این روزها خلوت است. تعمیرکاری که سال هاست در همین راسته کار می کند می گوید: قبلا وقتی قیمت دستگاه نو بالا می رفت، مردم سراغ تعمیر می آمدند. الان اما وقتی هزینه تعمیر را می شنوند مکث می کنند.

بعضی ها می گویند بعدا می آییم، بعضی ها هم دیگر برنمی گردند. هزینه سخت افزار طی یکی دو ماه گذشته 60 درصد افزایش داشته است. این شاید یک دلیل مهم داشته باشد که در گزارش اخیر گمرک در واردات نهفته باشد و آن اینکه در سال جاری، ورود محصولات آی تی، افت محسوسی داشته است. البته این مکث فقط یک رفتار فردی نیست و به یک الگوی جمعی تبدیل شده است. نااطمینانی واژه ای است که فعالان بازار بیش از هر چیز به آن اشاره می کنند. نوسان مداوم قیمت ها باعث شده هیچ کس تصویر روشنی از فردا نداشته باشد. فروشنده نمی داند کالایی که امروز می فروشد فردا با چه قیمتی باید جایگزین کند و خریدار مطمئن نیست خرید امروز تصمیم درستی باشد. در چنین فضایی بازار وارد حالت انتظار می شود؛ حالتی که در آن معامله کمتر می شود، اما اضطراب بیشتر است.

پاساژها شاهد عینی این وضعیت اند. رفت وآمد کم است و مغازه داران بیشتر وقت شان را به گفت وگو با همکاران یا مرور خبرهای اقتصادی می گذرانند. برخی می گویند روزهایی را تجربه می کنند که حتی یک فاکتور هم صادر نمی شود. این خلوتی برخلاف تصور عمومی نشانه آرامش نیست؛ نشانه بازاری است که جریان در آن کند شده و نفسش به شماره افتاده است. از سوی دیگر فروشندگان هم محتاط تر از گذشته شده اند. برخی ترجیح می دهند موجودی جدید نیاورند یا فروش را محدود کنند که دلیل آن هم روشن است. در بازاری که قیمت ها ثبات ندارد هر فروش می تواند به زیان منجر شود. یکی از کسبه می گوید: اگر امروز بفروشی و فردا قیمت بالا برود نمی توانی همان کالا را دوباره بخری. این ترس باعث شده خیلی ها دست به عصاتر حرکت کنند.

آنچه امروز در بازار دیده می شود بیش از هر چیز نتیجه نبود ثبات قیمت ها است. افزایش 30 تا 40 درصدی قیمت ها در مدت کوتاه فضای تصمیم گیری را مخدوش کرده و بازار را به حالت تعلیق درآورده است. بسیاری از فعالان بازار معتقدند اگر نشانه ای از ثبات در بازار ارز ظاهر شود بخشی از تقاضای معوق می تواند به بازار بازگردد. اما تا آن زمان راهروهای خلوت، مغازه های کم مشتری و گفت وگوهای تکراری درباره صبر کردن همچنان تصویر غالب بازار آی تی باقی خواهد ماند.

البته این وضعیت رکودی تنها محدود به بازار نیست و آمارهای رسمی حاکی از آن هستند که واردات سخت افزار و لپ تاپ نیز در وضعیت رکودی قرار دارد. در این راستا آمار گمرک از واردات سخت افزار در هفت ماه نخست سال 1404 نشان می دهد ورود بسیاری از کالاهای حوزه آی تی با کاهش نسبت به دو سال گذشته روبه رو بوده است؛ موضوعی که می تواند بازتابی از محدودیت های ارزی، تحریم ها و سیاست های وارداتی باشد.

در این راستا در سال جاری و تا پایان مهر ماه تنها 30 میلیون دلار لپ تاپ وارد شده است که حکایت از افت محسوس دارد. محمدرضا فرجی تهرانی، رییس اتحادیه فناوران رایانه تهران، پیش از این در گفت وگو با دنیای اقتصاد به این مورد اشاره کرده بود که 300 روز است برخی تجار در صف تخصیص ارز قرار دارند. براساس داده های گمرک، تصویر واردات سخت افزار در سال جاری نشان می دهد بازار آی تی ایران در حال تجربه یکی از کم رمق ترین دوره های دهه اخیر است. کاهش شدید واردات لپ تاپ و تبلت مهم ترین نشانه این وضعیت است.