به نقل از روزنامه همشهری مجموعه ای از دلایل باعث بروز این وضعیت می شود که رسیدگی به تک تک آنها می تواند جلوی اتلاف منابع کشور را بگیرد. دکتر مجتبی بوربور، نایب رییس اتحادیه واردکنندگان دارو در این باره به همشهری گفته است که ارزان بودن داروی ایرانی عمده ترین دلیل قاچاق آن است.

چرا داروی ایرانی قاچاق می شود؟

این شرایط به چند دلیل ایجاد می شود؛ اول اینکه هنوز هم قیمت داروی ایرانی به خاطر سوبسیدهای آشکار و پنهان، کمتر از دارو در خیلی از کشورهای دیگر است.

سوبسید آشکار این است که هنوز برخی کالاهای ما با ارز 28500تومانی وارد کشور می شود؛ ازجمله مواداولیه. سوبسید دیگر هم سوخت و نیروی کار ارزان است. ما همچنین قیمت داروها را محدود و به شدت کنترل می کنیم. همه اینها باعث می شود قیمت داروی ایرانی نسبت به کشورهای همسایه پایین تر باشد که زمینه ساز قاچاق است.

مسئله دوم نبود پتنت (ثبت اختراع) است؛ یعنی برخی داروها را ارزان تولید می کنیم درحالی که در دنیا مشمول پتنت هستند و بسیاری از شرکت های ژنریک نمی توانند با قیمت های پایین تر آنها را تولید کنند. همین داروها به خارج از مرز برده می شوند.

دلیل سوم هم دخیل بودن مسائل سیاسی و منطقه ای است؛ مثلا کشوری مثل افغانستان که در حال حاضر با پاکستان دچار اختلال رابطه شده، خیلی از داروهایش را از آنجا تامین می کرد اما اکنون به کشوری مثل ایران رجوع و سعی می کند از مبادی رسمی و غیررسمی این کالاها را تامین کند.

عدد واقعی قاچاق چقدر است؟

عدد رسمی نداریم اما نمی تواند بسیار بزرگ باشد، چون اگر اینطور بود اختلال جدی در سیستم درمانی ما ایجاد می کرد. در گذشته به دلیل اختلاف نرخ ارز حمایتی (ارز 4200 تومان) تمایل به قاچاق هم بیشتر بود. ارز دولتی حذف شده اما همان ارز ترجیحی (ارز 28500 تومانی) هم اختلاف زیادی با بازار آزاد دارد که انگیزه قاچاق را بیشتر می کند.