به گزارش پارسینه ؛ بسیاری از ما از نظر ذهنی و نظری با نشانه هایی که می توانند خبر از شریکی دشوار، کنترل گر یا حتی آزارگر بدهند آشنا هستیم. کتاب های خودیاری، برنامه های تلویزیونی، منابع آنلاین، دوستان یا حتی تجربه های تلخ گذشته این نشانه ها را برایمان روشن کرده اند. اما دانستن کافی نیست؛ چرا که بسیاری از افراد، با وجود شناخت این خطرات، باز هم آن ها را نادیده می گیرند.

یک نظرسنجی در سال 2021 در وب سایت ردیت از کاربران پرسید: نشانه های اولیهٔ یک شریک آزارگر چیست؟ پاسخ ها فهرست بلندی از رفتارهایی بود که اغلب در روابط خطرناک دیده می شود؛ رفتارهایی که هرکدام می توانند زنگ خطری جدی باشند.

برای نمونه، بسیاری از کاربران گفته بودند که چنین افرادی از همان ابتدای رابطه به طور افراطی محبت، توجه و تحسین نشان می دهند. این رفتار که به آن لاو بامبینگ گفته می شود، نوعی طوفان عاطفی است که با تماس های مکرر، پیام های طولانی، ابراز عشق زیاد و زودهنگام و جملاتی مثل هیچ کس مثل تو مرا نمی فهمد همراه است. این حجم از توجه معمولاً نشانهٔ عشق واقعی نیست؛ بلکه ترفندی برای جلب وابستگی و کنترل روانی است.

نمونه های دیگر از نشانه های اولیه شامل تلاش برای دور کردن شما از دوستان و خانواده، بی احترامی به مرزهای شخصی، بدگویی افراطی دربارهٔ تمام روابط قبلی شان، خشمگین شدن هنگام مواجهه با رفتارهای مشکل ساز خود و گس لایتینگ کردن طرف مقابل است؛ یعنی به گونه ای رفتار کنند که شما به خودتان شک کنید و در نهایت احساس کنید مقصر هستید. آن ها حتی ممکن است به شکل های ظریف از ظاهر، لباس یا رفتار شما انتقاد کنند تا اعتمادبه نفس تان را فرسوده کرده و شما را مطیع تر کنند.

یک نشانهٔ مهم دیگر این است که اگر متوجه شوید رفتارهای شریک تان را از دیگران پنهان می کنید یا برای آن ها بهانه می تراشید، احتمالاً در حال نادیده گرفتن خطر هستید. چنین واکنشی معمولاً نشان می دهد که ذهن شما در تلاش است واقعیت را تحریف کند تا رابطه همچنان قابل تحمل به نظر برسد.

تمام این هشدارها به طور مفصل در کتاب جدید نویسنده و همکارش با عنوان او را با دقت انتخاب کن: چگونه یک شریک امن را تشخیص دهیم توضیح داده شده است. اما مشکل اینجاست که دانستن نشانه ها لزوماً باعث نمی شود افراد به آن ها توجه کنند. بسیاری انکار می کنند، توجیه می آورند، خطر را کوچک می شمارند یا مسئولیت مشکلات را بیش از حد به گردن خود می اندازند. چرا؟

میل به داشتن پیوند عاطفی، یکی از نیرومندترین نیروهای روانی انسان است. این میل، در بهترین حالت، منبع محبت، امنیت و شادی است. اما وقتی شدت آن بیش از حد می شود، قدرت قضاوت را مختل می کند. افرادی که در رابطه ای پر از نشانه های خطر هستند ممکن است، آگاهانه یا ناخودآگاه، چنین جملاتی در ذهن داشته باشند:

این افکار نشان می دهد که دلبستگی می تواند آن قدر قوی باشد که فرد خطرهای آشکار را نبیند.

بسیاری از قربانیان رابطه های ناسالم، به جای دیدن ماهیت واقعی رفتارهای شریک شان، خود را مقصر می دانند. این فرآیند که به آن بِلیم شیفتینگ گفته می شود، توسط افراد آزارگر به خوبی دستکاری و تقویت می شود.

فرد ممکن است با خود بگوید:

تقصیر من بود، من او را تحریک کردم.

اخیراً کمی کنترل گر شده ام.

همه می گویند گاهی سخت گیر و حساس می شوم.

بدخلق بودم و بیش از حد واکنش نشان دادم.

این نوع خودسرزنشی باعث می شود فرد نتواند رفتارهای نامناسب شریک را به عنوان نشانهٔ خطر ببیند.

3. امیدواری غیرواقع بینانه

باور داشتن به خوبی های یک انسان، حتی در کنار نقص ها، یکی از پایه های اصیل روابط سالم است. اما انکار واقعیت های آزاردهنده از جنس خوش بینی نیست؛ از جنس ترس و انکار است. بسیاری از افراد به طور ناخودآگاه آن قدر می خواهند رابطه خوب پیش برود که رفتارهای نگران کنندهٔ شریک شان را تحریف می کنند. این تمایل ممکن است ناشی از نیاز شدید به تعلق، کمبود اعتمادبه نفس یا فشار روانی شریک آزارگر باشد.

آن ها به خود می گویند:

می توانم تغییرش دهم.

می توانم نجاتش دهم.

پتانسیل زیادی دارد.

تفاوت ها را نادیده می گیرم چون چیزهای مشترک مهمی داریم.

تو او را نمی شناسی؛ فقط تحت فشار بود.

قول داده دیگر تکرار نکند.

می گوید نیازم دارد و تلاش می کند بهتر شود.

اگر فرد در کودکی شاهد خشونت، تحقیر یا کنترل گری بوده باشد، ممکن است گمان کند این رفتارها در روابط عادی است.

4. ترس از شکست

ترس از شکست در رابطه، یکی دیگر از دلایلی است که افراد را نسبت به نشانه های خطر نابینا می کند. این ترس مخصوصاً در روابط عمیق یا در ابتدای مسیر آشنایی، بسیار قوی است.

جملاتی که چنین افرادی با خود تکرار می کنند عبارت اند از:

ازدواج در خانوادهٔ من یک قرارداد دائمی است؛ باید هرطور شده آن را حفظ کنم.

فکر نمی کنم لایق رابطه ای بهتر باشم.

اگر او را ترک کنم، دیگران مرا سرزنش می کنند.

نمی خواهم یک رابطهٔ دیگر را خراب کنم؛ این یعنی مشکل از من است.

این افکار فرد را در رابطه ای ناسالم حبس می کند.

اگر شریک شما با بسیاری از معیارهای آزارهای عاطفی و رفتاری مطابقت دارد، ممکن است خودتان را در حال کوچک شمردن واقعیت ببینید. دلیلش این است که می خواهید رابطه ادامه یابد و تنها راه ادامه دادن، توجیه رفتارها و نادیده گرفتن خطرات است.

اما توجه به این نشانه ها همیشه آسان نیست. ماندن در رابطه ای که پیوند عاطفی در آن شکل گرفته مزایای احساسی بزرگی دارد و همین موضوع تصمیم گیری را دشوار می کند. با این حال، پذیرش این واقعیت که ممکن است چشم و گوش و احساس تان را نادیده گرفته باشید، نخستین گام برای محافظت از خود است؛ گامی که می تواند از سقوط به سمت ناراحتی عمیق یا حتی خطر جدی جلوگیری کند.