به گزارش پارسینه ؛ اگرچه یکی از اهداف اصلی شامپو، شویندگی و تمیز کردن سطح موها و پوست است، اما شامپوها تنها برای شست و شو ساخته نمی شوند؛ امروزه شامپوها به عنوان یکی از فرآورده های آرایشی و بهداشتی پیچیده شناخته می شوند که علاوه بر پاکسازی، می توانند نقش درمانی هم داشته باشند و در کنترل شوره، التهاب و برخی بیماری های پوست سر مورد استفاده قرار گیرند؛ شناخت ترکیبات مؤثر و انتخاب صحیح شامپو، در پیشگیری از آسیب های شیمیایی و تحریکات پوستی اهمیت فراوانی دارد.

هر شامپو از چندین گروه ماده تشکیل می شود که هر کدام نقش مشخصی دارند:

مواد شوینده (سورفکتانت ها) مانند سدیم لوریل سولفات یا کوکامیدوپروپیل بتایین که چربی ها و آلودگی ها را از سطح مو جدا می کنند.

مواد نرم کننده، حالت دهنده و ضد الکتریسیته ساکن که از گره خوردگی و شکنندگی مو جلوگیری می کنند.

مواد درمانی مانند زینک پیریتیون، کتوکونازول یا ستیل پیرِدینیوم کلراید که در کنترل شوره و التهاب پوست سر موثر هستند.

مواد نگهدارنده و تنظیم کننده pH که برای پایداری و جلوگیری از آلودگی میکروبی افزوده می شوند.

انتخاب شامپو باید بر اساس نوع پوست سر و وضعیت مو انجام شود؛ برای مثال موهای چرب نیاز به شامپوهایی با قدرت شویندگی بیشتر دارند، اما موهای خشک باید از شامپوهای ملایم تر و سرشار از مواد نرم کننده استفاده کنند؛ شامپوهای روزانه نیز برای افراد با پوست حساس یا نیاز به شست و شوی مکرر مناسب تر است.

اگرچه برخی شامپوها با ادعای جلوگیری از ریزش مو به بازار عرضه می شوند، اما شواهد علمی در مورد تاثیر واقعی آنها محدود است؛ حتی مصرف مکرر شامپوهای دارای سورفکتانت های قوی یا مواد عطری ممکن است موجب تحریک پوست سر و افزایش ریزش موقت مو شود.

در سال های اخیر، مصرف شامپوهای بدون سولفات بسیار تبلیغ می شود، اما باید توجه داشت که گروه سولفونات ها نقش اصلی در شویندگی دارند؛ بنابراین شامپوهای فاقد سولفات معمولاً قدرت شویندگی کمتری دارند؛ این نوع شامپوها برای موهای آسیب دیده، رنگ شده یا کراتینه مناسب تر هستند، اما افراد دیگر می توانند بدون نگرانی از شامپوهای معمول استفاده کنند.

به برخی شامپوها پروتیین های هیدرولیزشده اضافه می شود؛ این شامپوها تخصصی تر و معمولاً گران تر هستند و می توانند به ترمیم موهای آسیب دیده و افزایش حجم مو کمک کنند؛ همچنین شامپوهای با pH متعادل، تحریک کمتری ایجاد می کنند.

شامپوهای درمانی بر خلاف شامپوهای معمولی، دارای مواد دارویی فعال هستند و باید با نظر پزشک یا داروساز مورد استفاده قرار گیرند؛ شامپوهای حاوی کتوکونازول و زینک پیریتیون در درمان شوره و درماتیت سبوره ای موثر هستند؛ شامپو کولتار برای پسوریازیس و شامپوی کافیین در کنترل ریزش مو کاربرد دارند.

یادآوری چند نکته طلایی:

شامپو را چند دقیقه روی پوست سر ماساژ دهید تا مواد فعال فرصت اثرگذاری داشته باشند.

تعداد دفعات شامپو کردن باید با نوع مو هماهنگ باشد؛ موهای چرب نیاز به شست و شوی بیشتر دارند.

در صورت بروز خارش، سوزش یا پوسته ریزی، مصرف شامپو را تغییر دهید.

عبارت های تبلیغاتی مانند فاقد پارابن همیشه پشتوانه علمی ندارند و بیشتر جنبه بازاری دارند.

نقش داروساز در انتخاب شامپوی مناسب بسیار کلیدی است؛ شامپو اگر درست انتخاب شود، نه تنها یک شوینده، بلکه یک فرآورده درمانی موثر خواهد بود.