به گزارش پارسینه ؛ هیچ اندازه ی مطلق و ثابتی وجود ندارد که بگوییم حتماً باید جراحی شود (مثلاً 5 سانتی متر). تصمیم به جراحی یا درمان به علائم بیمار، محل فیبروم، تمایل به بارداری و سن بستگی دارد؛ نه فقط به اندازه. حتی فیبروم های خیلی کوچک (2 3 سانتی متر) اگر ساب موکوزال باشند و خونریزی شدید یا ناباروری ایجاد کنند، ممکن است نیاز به جراحی فوری داشته باشند. در مقابل، فیبروم های 12 15 سانتی متری که هیچ علامتی ندارند، ممکن است فقط تحت نظر باشند.

فیبروم رحمی چیست؟

فیبروم رحمی، که به آن لیومیوم رحمی نیز گفته می شود، یک وضعیت خوش خیم در رحم است. فیبروم ها تومورهایی هستند که از سلول های عضله صاف و بافت همبند فیبری تشکیل شده اند و در داخل رحم رشد می کنند. تخمین زده می شود که 70-80 درصد از زنان در طول زندگی خود به فیبروم رحمی مبتلا خواهند شد؛ با این حال، همه افراد علائم بروز نمی دهند یا نیازی به درمان ندارند.

علاوه بر اندازه و تعداد تومورها، طبقه بندی تومور نیز می تواند بر پیش آگهی درمان تاثیر بگذارد. بر اساس مکان تومور، فیبروم ها به سه نوع اصلی تقسیم می شوند:

. فیبروم های ساب سروزال: این نوع از فیبروم ها شایع ترین نوع هستند که در آن تومور از عضله رحم به سمت خارج رحم رشد می کند و یک توده واضح تشکیل می دهد. در برخی موارد، تومور ممکن است ساقه ای داشته باشد که باعث پیچش و نکروز فیبروم می شود.

. فیبروم های اینترامورال: این تومورها کاملاً در داخل عضله رحم قرار دارند و معمولاً باعث بزرگ شدن رحم می شوند.

. فیبروم های ساب موکوزال: این نوع نادرترین نوع فیبروم ها هستند که در آن تومور از عضله رحم رشد کرده اما به سمت حفره رحم می رود و لایه آندومتر را بلند می کند. در برخی موارد، فیبروم ممکن است به اندازه ای بزرگ شود که تمام رحم را اشغال کند. برخی از فیبروم ها که ساقه دارند ممکن است به بیرون پروتوژن کرده و باعث عفونت شوند.

فیبروم های رحمی با چه اندازه ای باید برداشته شوند؟

هیچ اندازه ی ثابتی مثل 5 سانتی متر وجود ندارد که بگوییم حتماً باید فیبروم برداشته شود. تصمیم برای درمان یا برداشتن فیبروم به

وجود علائم شدید (خونریزی زیاد، کم خونی، درد مزمن، فشار به مثانه یا روده)،

محل فیبروم (به خصوص نوع ساب موکوزال که حتی اگر کوچک باشد تأثیر زیادی روی خونریزی و باروری دارد)

و تمایل بیمار به بارداری در آینده بستگی دارد.

اگر بیمار قصد بارداری دارد و فیبروم باعث علائم شدید یا مشکل باروری شده باشد، معمولاً میومکتومی (برداشتن فقط فیبروم و حفظ رحم) انجام می شود. زمان مناسب برای اقدام به بارداری پس از میومکتومی به روش جراحی بستگی دارد:

هیچ اندازه ی مطلق و ثابتی وجود ندارد که بگوییم حتماً باید جراحی شود (مثلاً 5 سانتی متر). تصمیم به جراحی یا درمان به علائم بیمار، محل فیبروم، تمایل به بارداری و سن بستگی دارد؛ نه فقط به اندازه. پس از میومکتومی لاپاروسکوپی یا هیستروسکوپی معمولاً 3 تا 6 ماه بعد می توان برای بارداری اقدام کرد.

. پس از میومکتومی باز (لاپاراتومی) معمولاً 6 تا 12 ماه صبر می کنند تا جای بخیه ها کاملاً محکم شود.

این زمان دقیق را جراح معالج با توجه به تعداد و عمق فیبروم ها و وضعیت بهبودی رحم تعیین می کند و عدد ثابتی برای همه یکسان نیست.

تصمیم برای حفظ یا برداشتن کامل رحم به اندازه فیبروم و تمایل بیمار بستگی دارد. در صورت انجام میومکتومی برای زنانی که قبلاً زایمان نکرده اند، احتمال بازگشت فیبروم ها وجود دارد و بیمار ممکن است نیاز به جراحی مجدد داشته باشد. همچنین، در شرایط خاص ممکن است هیسترکتومی جزیی (برداشتن قسمتی از رحم) نیز انجام شود.

جدیدترین داده ها این است که حتی فیبروم های 10 12 سانتی متری بدون علامت ممکن است فقط سالی یک بار سونوگرافی شوند و نیازی به جراحی نداشته باشند.

علائم فیبروم های رحمی

فیبروم های رحمی اغلب بدون علامت هستند و به طور تصادفی در طی معاینات زنان، سونوگرافی یا ارزیابی باروری کشف می شوند. برای فیبروم های رحمی بزرگ، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:

. اختلالات قاعدگی: خونریزی های شدید، چرخه های طولانی، دوره های نامنظم، خونریزی بین دوره های قاعدگی. خونریزی زیاد می تواند به کم خونی منجر شود.

. بیمار ممکن است درد، احساس پر بودن، درد در ناحیه شکم پایین یا درد در ناحیه رکتوم یا ناحیه لگن را تجربه کند: اگر فیبروم بزرگ باشد، ممکن است فشار به اندام های مجاور مانند مثانه وارد کند که باعث ادرار مکرر شود، گاهی ممکن است باعث مشکل در ادرار کردن نیز شود، یا فشار به رکتوم وارد کند که منجر به یبوست یا درد هنگام اجابت مزاج شود. فشار به روده ها یا معده نیز ممکن است باعث مشکلات گوارشی شود.

. مشکلات باروری یا ناتوانی در بارداری.

آیا فیبروم های بزرگ خطرناک هستند؟

فیبروم های بزرگ می توانند به اندام های داخلی اطراف فشار وارد کنند و مشکلات جدی سلامتی ایجاد کنند، مانند فشرده شدن حالب یا مثانه که می تواند منجر به احتباس آب در کلیه ها، بزرگ شدن حالب و کلیه ها، تشکیل سنگ های ادراری، عفونت های دستگاه ادراری و عفونت های کلیوی شود؛ اما سرطان نیستند و به هیچ جای دیگری از بدن پخش نمی شوند.

فیبروم های بزرگ فشار زیادی به روده ها وارد می کنند که ممکن است باعث یبوست، درد هنگام اجابت مزاج و همچنین اسپاسم های مزمن مثانه و روده ها شود.

فشار به رگ ها می تواند باعث ورم و ادم در اندام های تحتانی گردد.

فیبروم های رحمی تومورهای کاملاً خوش خیم هستند و به هیچ جای دیگری از بدن گسترش (متاستاز) نمی دهند. فقط در موارد بسیار بسیار نادر (کمتر از 1 در چند صد هزار نفر) نوعی رفتار غیرعادی دیده می شود که هنوز هم خوش خیم است، نه سرطانی.

پیچش (تورشن) فیبروم های ساقه دار یک عارضه نادر اما بسیار دردناک است که نیاز به جراحی فوری دارد. این عارضه شایع نیست، اما اگر درمان نشود می تواند خطرناک باشد.

در دوران بارداری، این وضعیت می تواند مشکلات بارداری مانند بارداری خارج رحمی، سقط جنین، زایمان زودرس را ایجاد کند، یا ممکن است بر توانایی بارداری طبیعی تأثیر بگذارد و خطر نازایی را افزایش دهد.

زنان باید معاینات منظم را داشته باشند، تا عوامل خطر اولیه یا علائم اولیه فیبروم ها را شناسایی کنند. به ویژه، اگر علائم غیرمعمولی مانند بزرگ شدن شکم، درد شکمی، خونریزی شدید یا خونریزی رحمی وجود داشته باشد، زنان باید بلافاصله به یک مرکز بهداشتی مراجعه کرده و تحت معاینه و مداخله به موقع قرار گیرند تا از بروز عوارض خطرناک جلوگیری شود.

فیبروم های بزرگ چگونه درمان می شوند؟

هدف درمان کاهش علائم غیرطبیعی (مانند خونریزی، درد و غیره) است، علائمی که ناشی از فشار فیبروم بر اندام های اطراف است و همچنین کاهش اندازه فیبروم های بزرگ.

درمان فیبروم های رحمی شامل نظارت بر پیشرفت وضعیت، درمان دارویی یا جراحی است. انتخاب مداخله بستگی به وضعیت سلامتی و عوامل شخصی هر بیمار دارد، از جمله:

. اندازه و محل فیبروم: اگر فیبروم کوچک باشد و علائمی مانند خونریزی شدید یا خونریزی نداشته باشد، ممکن است نظارت و معاینات دوره ای یا درمان دارویی مناسب باشد. در موارد فیبروم های بزرگ که علائم مذکور را ایجاد می کنند، ممکن است جراحی لازم باشد. انتخاب میان حفظ رحم یا برداشتن آن به وضعیت خاص سلامت بیمار بستگی دارد.

. علائم همراه: مانند خونریزی شدید، خونریزی، فشار، درد، نازایی

. وضعیت یائسگی

. تمایلات و توان مالی بیمار: شامل هزینه ها، راحتی، تمایل به حفظ رحم و عوارض جانبی احتمالی

معاینات سالانه زنان و سونوگرافی دوره ای بهترین راه برای تشخیص زودهنگام و جلوگیری از عوارض است.