به نقل از فرارو، خریدوفروش اجناس کارکرده در سال 1404 بیش از 60 درصد افزایش یافته و هم زمان سهم کالاهای نو در خرید خانگی به پایین ترین سطح یک دهه اخیر رسیده؛ بطوریکه شکاف قیمت میان کالای نو و کارکرده در بازار پمپ آب و موبایل حالا کمتر از 10 درصد است.

معامله بر سر اجناس دست دوم این روزها بالا گرفته. سایت های خرید و فروش اجناس کارکرده از ماشین لباسشویی و پمپ آب گرفته تا تلفن همراه و حتی تجهیزات خانگی یکی یکی درحال ورود به بخش رسمی و خاموش کردن نامحسوس صدای بخش دیگری از بازار هستند؛ بخشی که روزگاری به کالای نو اختصاص داشت. رکود خرید کالای نو، ارزش معامله را دیگر نه بر پایه عمر مصرفی بلکه طبق قدرت نقدشوندگی و برند شکل داده. چنین وضعیتی (تورم مصرفی) الگوی خرید خانواده ها را از مصرف به سرمایه گذاری فیزیکی تغییر داده است؛ اگرچه هنوز آماری رسمی در این زمینه منتشر نشده اما برآوردهای بازار آنلاین و تحلیل های اقتصادی فرارو از رونق چشمگیر معاملات اجناس کارکرده در سال 1404 حکایت دارد.

کالای نو یا دست دوم؟

برای لمس بهتر این مسئله، سری به بازارهای مختلف زدیم. مثلا در بخش ماشین های لباسشویی ، میانگین قیمت مدل های نو برندهای داخلی حدود 18 تا 40 میلیون تومان است، در حالی که مدل های کارکرده با ظرفیت مشابه از 7 تا 25 میلیون تومان قیمت دارند.

این کالاهای دست دوم اما هنوز هم ارزان نیستند؛ با این حال، اگر عمر واقعی دستگاه ها را حدود پنج تا هشت سال در نظر بگیریم، ارزش ریالی شان تقریبا هم پای تورم عمومی حرکت کرده.

طبق آمارهای رسمی، تورم وسایل خانگی 78 درصد و افزایش قیمت کالاهای کارکرده حدود 70 80 درصد است. به این معنا که ارزش کالاهای قدیمی در حد تورم بالا رفته.

بازارهای دیگر هم از این قواعد پیروی می کنند. مثلا در بخش پمپ آب خانگی، برند پنتاکس در نسخه های نو 7 تا 10.5 میلیون تومان قیمت دارد و انواع کارکرده همان مدل بین 6 تا 9 میلیون تومان معامله می شوند. (فاصله قیمتی کمتر از 10 درصد)

برندهای داخلی پمپ آب مانند الکتروژن، باراد و پرفکت با افت قیمت بیشتری روبه رو هستند. در مقابل، پمپ های نیمه صنعتی چون داب، لوارا و گراندفوس هم که زمانی بین 10 تا 20 میلیون تومان قیمت داشتند، امروز در بازار کارکرده ها با نرخی نزدیک به نو (15 تا 18 میلیون تومان) معامله می شوند.

در گروه اقلام دیجیتال مثل موبایل نیز روند مشابه دیده می شود؛ اختلاف قیمت میان گوشی های نو و استوک آیفون یا سامسونگ در نسل های 13 تا 15 کمتر از 8 تا 12 درصد است و حتی در برخی مدل های آیفون قیمت نسخه استوک از نمونه نو هم بالاتر رفته.

تورم کالاهای بادوام طی دو سال گذشته، از آشپزخانه تا موتورخانه چنان بی وقفه و پی درپی رشد کرده که معیار ارزان تر بودن عملا معنای خود را از دست داده. خانواده هایی که تا همین چند سال پیش دنبال کالای نو و با تخفیف بودند، حالا جنس دست دوم را ترجیح می دهند. ترجیحی که فاصله ارزشی کالای نو و کارکرده را مدام کمرنگ تر و کمرنگ تر کرده و آن را به تار مویی رسانده است.

حتی برندهای بی نام ونشان داخلی هم از این قافله عقب نمانده و همان اجناس گاها بی کیفیت خود را با برچسب های در حد نو و قیمت های بدون منطق و نظارت برای فروش صف کرده اند.

همین امر خریداران را به رفتاری جدید وادار کرده: خرید کالا نه از دریچه آنچه هست، بلکه از آنچه می تواند باشد.

فروشنده هم در همین مسیر حرکت می کند: تنظیم نرخ کالا با رقم های جدید بجای کاهش قیمت برای فروش سریع.