| سفر علی لاریجانی به اسلامآباد در یکی از پرشتابترین مقاطع تحولات منطقهای، فراتر از یک دیدار دیپلماتیک ارزیابی میشود و نشاندهنده عزم تهران و اسلامآباد برای بازتعریف همکاریهای خود بر پایه امنیت پایدار و همگرایی چندلایه است. در شرایطی که غرب و جنوب آسیا شاهد تغییراتی ژرف در ساختارهای امنیتی و سیاسی است، این سفر میتواند حلقه اتصال توافقات گذشته با نظمی نوین باشد. در همین مسیر، شبکه المیادین گزارش داده که مأموریت لاریجانی صرفاً تشریفاتی نیست، بلکه با هدف زمینهسازی برای شکلگیری یک ائتلاف راهبردی میان ایران و پاکستان و سپس گسترش آن به سوی عربستان دنبال میشود؛ تحولی که وزن ژئوپلیتیکی این سفر را ارتقا میدهد. پیوندهای تاریخی و ضرورت امنیت پایدار روابط ایران و پاکستان برخاسته از پیوندهای عمیق فرهنگی، زبانی و مذهبی است؛ پیوندهایی که در بزنگاههای مهم تاریخی به شکل حمایتهای مردمی و دولتی بروز یافتهاند. نمونه برجسته این همبستگی، پشتیبانی پررنگ مردم پاکستان از ایران در جنگ دوازدهروزه بود؛ رخدادی که سطح روابط دو کشور را از دیپلماسی رسمی فراتر برد و به نوعی «اخوت راهبردی» تبدیل کرد. مرز طولانی میان دو کشور و اشتراکات اجتماعی نیز این همکاری را به ضرورتی امنیتی و اقتصادی بدل کرده است.در سالهای اخیر، روابط تهران و اسلامآباد وارد مرحلهای تازه شده است؛ از سفرهای متوالی مقامات عالیرتبه تا هماهنگیهای امنیتی گسترده برای مدیریت مراسم اربعین. در چنین شرایطی، سفر لاریجانی ـ بهعنوان عالیترین مقام امنیتی ایران ـ حامل پیام ساختاری است. تأکید بر افزایش تراز تجاری دو کشور از سه به ده میلیارد دلار، امضای 12 سند همکاری شامل تجارت آزاد، مبادله پایاپای، و توسعه زیرساختهای بانکی و لجستیکی، و همچنین تلاش برای فعالسازی طرحهایی چون خط لوله صلح، نشان میدهد امنیت به موتور محرک توسعه همکاریها تبدیل شده است. ائتلاف نوظهور و بازآرایی موازنههای منطقهای آنچه این سفر را در سطح منطقهای برجستهتر میکند، محور تازهای است که المیادین به آن اشاره کرده است: تلاش برای شکلدهی یک ائتلاف راهبردی میان ایران و پاکستان و سپس پیوند آن با عربستان. چنین ائتلافی میتواند الگوی بومی تازهای برای امنیت منطقهای ایجاد کرده و موازنههای موجود را دگرگون سازد؛ بهویژه در شرایطی که برخی قدرتهای فرامنطقهای با بهرهگیری از گروههای تروریستی، در تلاش برای بازگشت به جغرافیای افغانستان و تضعیف استقلال منطقه هستند.همکاری امنیتی ساختاری میان این سه بازیگر میتواند به شکلگیری نوعی «چتر بازدارندگی» منجر شود؛ چتری که نهتنها ثبات مرزهای شرقی ایران و پاکستان را افزایش میدهد، بلکه زمینه را برای پیشبرد پروژههای اقتصادی مشترک نیز فراهم میکند. تجربه موفق همکاریهای امنیتی میان ایران و عراق نشان داده است که هماهنگی اطلاعاتی و امنیت عملیاتی، بستر استحکام روابط سیاسی و اقتصادی را فراهم میآورد.در شرایطی که پاکستان با تنشهای امنیتی در مرزهای افغانستان و مناقشه با هند روبهروست، و عربستان نیز در مسیر تازهای از دیپلماسی منطقهای حرکت میکند، این مسیر سهجانبه میتواند نقشی تعیینکننده در نظم جدید آسیایی داشته باشد. از همین رو، سفر لاریجانی نهتنها یک دیدار دوجانبه، بلکه «لحظهای محوری» در بازآرایی معماری امنیتی و اقتصادی منطقه تلقی میشود؛ لحظهای که میتواند مسیر حرکت بهسوی بلوکهای بومی و پایدار را هموار کند. |