در حالی که هنوز بسیاری از خانوارها تخم‌مرغ را یکی از ارزان‌ترین منابع تأمین پروتیین می‌دانستند، جهش ناگهانی قیمت تخم‌مرغ معادلات را به‌هم زد. شانه 30 عددی که تا چند ماه پیش با قیمتی معقول در دسترس بود، حالا به سقف‌های قیمتی بی‌سابقه رسیده و فاصله آن با نرخ مصوب دولتی، زنگ خطر تازه‌ای برای سفره خانوارها به صدا درآورده است. فعالان بازار از قفل‌شدن مسیر تأمین نهاده‌ها، تولیدکنندگان از زیان‌های انباشته و مصرف‌کنندگان از کوچک‌تر شدن سهم پروتیین در سبد غذایی می‌گویند.

آنچه امروز در بازار تخم‌مرغ رخ داده، فقط یک افزایش قیمت ساده نیست؛ بلکه نشانه‌ای از یک بحران خاموش در پشت‌صحنه بازار مواد غذایی است که می‌تواند مستقیماً امنیت غذایی دهک‌های پایین را تهدید کند.

قیمت تخم مرغ در بازار ایران به یکی از پرتنش‌ترین مراحل خود رسیده است. آن‌چه زمانی یکی از ارزان‌ترین منابع پروتیین خانوارهای ایرانی به‌شمار می‌رفت، اکنون به کالایی پرنوسان و دور از دسترس بسیاری از خانوارها تبدیل شده است. افزایش شدید قیمت، فاصله معنادار با نرخ مصوب دولتی و هشدارهای تولیدکنندگان درباره آینده بازار، باعث شده «تخم‌مرغ» به یکی از داغ‌ترین موضوعات اقتصادی هفته‌های اخیر تبدیل شود.

در این گزارش اختصاصی، آخرین وضعیت قیمت تخم مرغ، دلایل اصلی گرانی، چشم‌انداز بازار و فشار آن بر سفره خانوارها را بررسی می‌کنیم، گزارش اختصاصی فردا نیوز را بخوانید:

طبق گزارش‌های میدانی، قیمت تخم مرغ (شانه 30 عددی دو کیلویی) در بازار آزاد به حدود 220 هزار تومان رسیده است؛ رقمی که در مقایسه با نرخ مصوب 184 هزار تومان، رشد 19 درصدی را نشان می‌دهد.

این جهش تنها در بازه کوتاه‌مدت رخ نداده است. بررسی آمارها نشان می‌دهد که از تیرماه امسال که قیمت هر شانه حدود 90 هزار تومان بود، نرخ فعلی بیش از 155 درصد افزایش را تجربه کرده است.

یکی از مهم‌ترین بحران‌های بازار، شکاف عمیق میان نرخ مصوب و بازار آزاد قیمت تخم مرغ است. وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده است:

نرخ مصوب هر کیلو تخم‌مرغ درب مرغداری: 77 هزار تومان

نرخ مصرف‌کننده: 92 هزار تومان به ازای هر کیلو

معادل شانه 30 عددی: 184 هزار تومان

اما در بازار واقعی:

شانه فله‌ای: 210 تا 230 هزار تومان

شانه بسته‌بندی شده: تا 250 هزار تومان

این فاصله، زنگ خطری جدی برای نظام قیمت‌گذاری دولتی محسوب می‌شود.

یکی از کلیدی‌ترین عوامل افزایش قیمت تخم مرغ، بحران در بازار نهاده‌های دامی است. بیش از 70 درصد خوراک مرغ تخم‌گذار وابسته به واردات است و دو نهاده اصلی شامل:

ذرت

سویا

نوسانات نرخ ارز و محدودیت‌های وارداتی باعث شده این نهاده‌ها اغلب با نرخ آزاد و چند برابر قیمت مصوب به دست تولیدکننده برسد.

نوسان ارز نقش جدی در افزایش قیمت تخم مرغ ایفا می‌کند. با عبور دلار از کانال 70 هزار تومان:

 هزینه واردات نهاده‌ها افزایش یافت
 قیمت تمام‌شده تخم‌مرغ بالا رفت
 قدرت مداخله دولت در بازار کاهش یافت

همین موضوع باعث شده کنترل قیمت تخم مرغ از دست سیاست‌گذار خارج شود.

قیمت تخم مرغ و هشدار رسمی تولیدکنندگان

سید فرزاد طلاکش، دبیر فدراسیون طیور، هشدار داده است که:

نهاده‌ها با نرخ آزاد تأمین می‌شود

یارانه‌ها به تولیدکنندگان کوچک نمی‌رسد

زیان‌های فصل گرما تولید را کاهش داده است

به گفته او، اگر شرایط به همین شکل ادامه یابد، قیمت تخم مرغ حتی می‌تواند از مرز 250 هزار تومان برای هر شانه عبور کند.

قیمت تخم مرغ و مقایسه با سایر کالاهای پروتیینی

در حالی که قیمت مرغ زنده از 55 هزار تومان به حدود 87 هزار تومان افزایش یافته (58 درصد رشد)، قیمت تخم مرغ در همان بازه زمانی بیش از 144 درصد افزایش را ثبت کرده است.

این موضوع نشان می‌دهد که فشار اصلی تورم پروتیینی، بیش از سایر اقلام، بر دوش تخم‌مرغ افتاده است.

قیمت تخم مرغ و اثر بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها

با شروع سال تحصیلی جدید، مصرف تخم‌مرغ افزایش یافت. تولید انواع:

کیک و کلوچه

محصولات نانوایی

غذاهای آماده

افزایش تقاضا را به‌همراه داشت و یکی از عوامل جانبی در رشد قیمت تخم مرغ شد.

قیمت تخم مرغ و کاهش قدرت خرید خانوارها

بررسی‌های اقتصادی نشان می‌دهد:

 خانوارهای کم‌درآمد حدود 20 درصد از قدرت خرید خود را برای خرید تخم‌مرغ از دست داده‌اند.

این موضوع امنیت غذایی را به‌ویژه برای دهک‌های پایین جامعه تهدید می‌کند.

قیمت تخم مرغ و وعده‌های ستاد تنظیم بازار

ستاد تنظیم بازار وعده داده است که:

 نرخ مصوب بازنگری شود
 نظارت‌ها افزایش پیدا کند
 عرضه نهاده‌ها مدیریت شود

اما تا این لحظه، بازار همچنان در مسیر افزایشی قرار دارد.

قیمت تخم مرغ و هشدار دستگاه قضایی

قوه قضاییه با تشکیل پرونده‌های تخلف اعلام کرده نظارت‌ها را تشدید می‌کند؛ اما کارشناسان معتقدند مشکل اصلی، توزیع ناعادلانه یارانه نهاده‌ها است، نه صرفاً گران‌فروشی خرده‌فروشان.

قیمت تخم مرغ و سناریوهای پیش‌رو

کارشناسان سه سناریو درباره آینده قیمت تخم مرغ مطرح می‌کنند:

سناریوی اول (مهار قیمت): افزایش واردات نهاده‌ها
سناریوی دوم (ادامه گرانی): عبور قیمت از 250 هزار تومان
سناریوی سوم (مداخله حمایتی): پرداخت یارانه مستقیم به تولیدکننده

قیمت تخم مرغ و راهکار پیشنهادی کارشناسان

اقتصاددانان پیشنهاد می‌دهند:

 واردات موقت نهاده دامی
حمایت از مرغداری‌های کوچک
 شفاف‌سازی زنجیره توزیع
 اصلاح ساختار قیمت‌گذاری

تا بازار به تعادل برسد.

جمع‌بندی نهایی گزارش

بازار قیمت تخم مرغ در یکی از حساس‌ترین دوره‌های خود قرار دارد. افزایش بیش از 150 درصدی قیمت، فاصله زیاد با نرخ مصوب و فشار معیشتی بر خانوارها نشان می‌دهد که ادامه این روند می‌تواند تبعات اجتماعی جدی به‌همراه داشته باشد.

تا زمانی که سیاست‌های ارزی و یارانه‌ای اصلاح نشود، مهار قیمت تخم مرغ دشوار خواهد بود.

 سوالات متداول

سوال 1: چرا قیمت تخم مرغ افزایش یافته است؟
به دلیل افزایش قیمت نهاده‌های دامی، نوسانات ارز و کاهش تولید.

سوال 2: قیمت مصوب تخم مرغ چقدر است؟
184 هزار تومان برای هر شانه 30 عددی.

سوال 3: آیا قیمت تخم مرغ باز هم گران می‌شود؟
در صورت ادامه وضعیت نهاده‌ها، احتمال عبور از 250 هزار تومان وجود دارد.

اگر می‌خواهید هر روز از آخرین تغییرات قیمت تخم مرغ و سایر اقلام اساسی مطلع شوید، همین حالا فردا نیوز را دنبال کنید و این گزارش را با دیگران به اشتراک بگذارید.

 منابع خبری

همشهری آنلاین/اظهارات فدراسیون طیور/گزارش‌های میدانی بازار تهران/تحلیل‌های اتحادیه مرغداران/ ستاد تنظیم بازار