به نقل از مشرق، محمد معتمدی زاده، سخنگوی کمیسیون اصل 90 قانون اساسی، در نشست علنی امروز (سه شنبه، 4 آذرماه) گزارش جامع این کمیسیون درباره فرونشست زمین را در صحن قرائت کرد.

وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اهمیت موضوع گفت: فرونشست زمین به یکی از مخاطره آمیزترین چالش های کشور تبدیل شده و در نتیجه برداشت بی رویه از آبخوان ها، نبود مدیریت صحیح منابع آب و اجرای ناقص تکالیف قانونی توسط برخی دستگاه ها تشدید شده است؛ روندی که می تواند خسارات سنگینی به زیرساخت ها، خطوط انتقال انرژی، سازه ها، شریان های حیاتی و تأسیسات کشور وارد کند.

معتمدی زاده توضیح داد این گزارش مبتنی بر بررسی های یک سال ونیمه، تحلیل مستندات نمایندگان، استفاده از داده های سازمان نقشه برداری و سازمان زمین شناسی، بهره گیری از مراکز پژوهشی و بازدیدهای میدانی از استان های مختلف تهیه شده است.

به گفته وی، در این گزارش عملکرد و قصور دستگاه های مسئول در حوزه مدیریت منابع آب و مقابله با فرونشست زمین به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته است.

وی افزود: از میان دشت های کشور، 422 دشت در وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارند؛ در حالی که این رقم در سال 1392 تنها 317 دشت بوده است. استان های خراسان رضوی، مرکزی، اصفهان، همدان، آذربایجان شرقی و غربی، البرز، قزوین، گلستان، هرمزگان، تهران، کرمان، فارس، اردبیل، قم، یزد و سمنان از جمله مناطق مهمی هستند که آثار فرونشست در آن ها ثبت شده است.

سخنگوی کمیسیون اصل 90 با اشاره ویژه به وضعیت تهران گفت: نرخ فرونشست در دشت شهریار و بخش هایی از تهران طی سال آبی 1402 1403 به 31 سانتی متر در سال رسیده و این استان را به بالاترین رکورد فرونشست در کشور تبدیل کرده است. وی تاکید کرد پس از کاهش نسبی در سال های پربارش 1398، روند فرونشست دوباره شدت گرفته و اکنون زیرساخت های حیاتی پایتخت را تهدید می کند.

وی هشدار داد بی توجهی به این پدیده موجب نابودی غیرقابل جبران منابع آب زیرزمینی، ایجاد شکاف ها و تغییر شیب زمین، تخریب زیرساخت هایی نظیر جاده ها، راه آهن، فرودگاه ها، پالایشگاه ها، خطوط انرژی، ساختمان ها و نیز تشدید بیابان زایی، افزایش مهاجرت و رشد حاشیه نشینی خواهد شد.

معتمدی زاده در ادامه عملکرد دستگاه ها را در این زمینه ارزیابی کرد و گفت: وزارت نیرو به عنوان نهاد اصلی مدیریت آب کشور بیشتر بر تأمین منابع تمرکز داشته و در مدیریت مصرف عملکرد قابل قبولی نداشته است. به گفته او، طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی که در سال 1394 توسط شورای عالی آب تصویب و در برنامه ششم تکالیف آن تعیین شده بود، تاکنون به نتایج قابل توجهی نرسیده است.

وی افزود وزارت جهاد کشاورزی نیز با وجود نقش گسترده در برداشت از منابع آب زیرزمینی، وظایف خود را به طور کامل انجام نداده و توسعه های کوتاه مدت و سنتی بخش کشاورزی بدون توجه به ظرفیت منابع آب، بحران فرونشست را تشدید کرده است. همچنین وزارت راه و شهرسازی هنوز گزارش مشخصی درباره اجرای مصوبه هیئت وزیران در تاریخ 16 دی 1400 مبنی بر تدوین طرح جامع مواجهه با فرونشست و فروریزش های شهری به کمیسیون ارائه نکرده است.

سخنگوی کمیسیون اصل 90 ادامه داد این کمیسیون پس از بررسی قوانین مرتبط با مدیریت آب، مدیریت بحران، آمایش سرزمین و سیاست های کلی نظام، پیشنهاد کرده وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی و وزارت جهاد کشاورزی به طور فوری اقداماتی چون اجرای طرح های تعادل بخشی آب های زیرزمینی، محدود کردن عمق و میزان برداشت چاه ها، ایجاد بانک اطلاعاتی متمرکز فرونشست، تدوین استانداردهای زیرساخت شهری، الزام صنایع به بازچرخانی پساب و مقابله جدی با کف شکنی چاه ها را در دستور کار قرار دهند.

وی در پایان هشدار داد بی توجهی به هشدارهای این گزارش می تواند بحران های اجتماعی، اقتصادی و عمرانی کشور را تشدید کند و تأکید کرد این گزارش در اجرای ماده 101 آیین نامه داخلی مجلس به هیئت رییسه تقدیم شده تا پیگیری های قانونی لازم صورت گیرد.