به گزارش پارسینه دکتر علیرضا مهدوی در گفت وگوی تفصیلی با ایسنا، با بیان اینکه پیمایش عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در ایران (استپس) هر پنج سال یکبار انجام می شود، گفت: هشتمین پیمایش عوامل خطر بیماری های غیرواگیر طی سال 1400 انجام شد و براساس برنامه ریزی های انجام شده، انجام نهمین پیمایش در اوایل سال آینده آغاز می شود. براساس نتایج آخرین استپس، 14 درصد جمعیت بالای 25 سال به دیابت نوع دو مبتلا هستند که معادل 7 میلیون و 500هزار نفر است. اگر جمعیت مبتلایان به دیابت نوع یک را به تعداد مبتلایان دیابت نوع دو اضافه کنیم، می توان گفت که حدود 7 تا 8 میلیون نفر از جمعیت کشور به دیابت مبتلا هستند.

حدود 20 میلیون نفر از جمعیت کشور با دیابت یا پیش دیابت دست وپنجه نرم می کنند

او با بیان اینکه بیش از 13 میلیون نفر به پیش دیابت مانند اختلال قند ناشتا یا اختلال تحمل گلوکز مبتلا هستند، افزود: با توجه به تعداد مبتلایان به دیابت و پیش دیابت می توان گفت که حدود 20 میلیون نفر از جمعیت کشور با دیابت یا اختلال قند خون دست وپنجه نرم می کنند. اگرچه افرادی که در آینده به دیابت مبتلا می شوند به طور معمول از جمعیت پیش دیابتی ها هستند، اما تمام افرادی که در مرحله پیش دیابت قرار دارند به این بیماری مبتلا نمی شوند.

خطر عوارض ناشی از دیابت حتی برای پیش دیابتی ها

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره عوارض ناشی از دیابت در افراد مبتلا به پیش دیابت توضیح داد: اگرچه تمام افرادی که در مرحله پیش دیابت قرار دارند به این بیماری مبتلا نمی شوند، اما توجه به پیش دیابت بسیار مهم است. افرادی که در مرحله پیش دیابت قرار دارند، ممکن است به برخی عوارض ناشی از دیابت مانند بیماری های قلبی_عروقی مبتلا شوند. ابتلا به عوارض ناشی از دیابت در افرادی که در مرحله پیش دیابت قرار دارند، می تواند هزینه های بسیاری به مردم و نظام سلامت تحمیل کند.

ابتلای 20 تا 30 درصد پیش دیابتی ها به دیابت

مهدوی با بیان اینکه عوارض ناشی از دیابت فقط به هزینه های مالی محدود نمی شود، گفت: دیابت و عوارض ناشی از این بیماری، کیفیت زندگی مبتلایان را تحت تاثیر قرار می دهد. دیابت و پیش دیابت، دو مولفه جدا و منفک از یکدیگر نیستند؛ متاسفانه 20 تا 30 درصد افرادی که به پیش دیابت مبتلا هستند طی چند سال آینده به دیابت مبتلا می شوند.

پیش دیابت چیست؟

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره ابتلا به دیابت در افراد مبتلا به پیش دیابت توضیح داد: ابتلا به دیابت در افرادی که در مرحله پیش دیابت قرار دارند، قابل پیشگیری است. اگر قند خون برای 2بار بیش از 126 باشد، دیابت در نظر گرفته می شود. افرادی که سطح قند خون بیش از 100 و کمتر از 126 داشته باشند، دچار اختلال قند خون ناشتا هستند.

مدیر برنامه کشوری دیابت ادامه داد: گاهی اوقات، تست تحمل گلوکز نیز انجام می دهیم؛ به نحوی که 75 گرم گلوکز به افراد می دهیم و پس از دو ساعت نسبت به اندازه گیری قند خون افراد اقدام می کنیم. اگر سطح قند خون بیشر از 200 باشد، فرد دیابتی قلمداد می شود و اگر سطح قند خون بین 140 تا 199 باشد، فرد به اختلال تحمل گلوکز مبتلا است.

مهدوی درباره پیش دیابت توضیح داد: اختلال های تحمل گلکوز و قند خون ناشتا دو وضعیت آزمایشگاهی هستند؛ افرادی که به یکی از این دو اختلال یا هر دو مورد مبتلا باشند، مبتلا به پیش دیابت هستند. اگر این افراد 5 تا 7 درصد وزن خود را کاهش دهند از شرایط پیش دیابت خارج می شوند. کنترل وزن و انجام فعالیت های بدنی در افراد پیش دیابت سبب می شود که سطح قند خون آنها در مرحله نرمال قرار گیرد.

ارتباط تنگاتنگ چاقی و دیابت

وی با بیان اینکه میان چاقی و دیابت ارتباط تنگاتنگ وجود دارد، تصریح کرد: افرادی که در مراحل نخست بیماری قرار دارند، اگر نسبت به کاهش وزن خود اقدام کنند با نتایج مطلوب این بیماری مواجه می شوند. چاقی، یک زمینه جدی برای بروز دیابت نوع دو است. کلمه ای با عنوان "Diabesity" وجود دارد که از ارتباط چاقی و دیابت سخن می گوید.

تغذیه مناسب و فعالیت بدنی کافی؛ راهکارهایی برای پیشگیری از دیابت

مهدوی با بیان اینکه متوقف کردن چاقی و دیابت از اهداف سازمان جهانی بهداشت است، گفت: با توجه به اینکه چاقی و دیابت با یکدیگر مرتبط هستند، اگر از چاقی جلوگیری کنیم در واقع می توانیم از دیابت نیز جلوگیری کنیم. بنابراین مداخلات مرتبط با تغذیه مناسب به همراه فعالیت بدنی کافی می تواند از دیابت جلوگیری کند. همچنین افرادی که به پیش دیابت مبتلا هستند با تغذیه مناسب و فعالیت ورزشی به میزان کافی، می توانند به شرایط نرمال بازگردند. تغذیه و فعالیت ورزشی مناسب برای افراد مبتلا به دیابت نیز یک ضرورت است؛ چرا که به کنترل قند خون این بیماران کمک می کند.

دیابت نوع یک؛ یک بیماری پرسروصدا

او درباره دیابت نوع یک اظهار کرد: دیابت نوع یک، بیماری پرسروصدا است و علائم آن به یکباره نمایان می شود و اغلب در کودکان و نوجوان بروز می کند. پرنوشی، پرادارای و کاهش وزن از علائم دیابت نوع یک است. دلیل ابتلا به دیابت نوع یک این است که سلول های تولیدکننده انسولین در یک روند خودایمنی از بین می روند. به نحوی که بدن، سلول های تولیدکننده انسولین را به عنوان دشمن شناسایی می کند و این سلول ها از بین می روند. در چنین شرایطی، این افراد به تزریق انسولین ناچار هستند. زمینه ژنتیک در این بیماری نقش دارد.

آگاهی از ابتلا به دیابت نوع دو با بروز عوارض

کاهش سن ابتلا به دیابت

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه دیابت نوع دو هیچ علائمی ندارد، توضیح داد: اغلب افراد مبتلا به دیابت نوع دو با بروز عوارض ناشی از این بیماری از ابتلای خود به دیابت آگاه می شوند. اگرچه عوامل ژنتیکی در بروز دیابت نوع دو نیز نقش دارد اما شیوه زندگی افراد از دلایل بروز بالای این بیماری محسوب می شود. متاسفانه، تغییر سبک زندگی و کاهش فعالیت بدنی سبب شده که سن ابتلا به دیابت کاهش یابد و شاهد بروز این بیماری در نوجوانان نیز هستیم.

مهدی ادامه داد: متاسفانه میزان فعالیت بدنی کاهش یافته و استفاده از تلفن همراه و رایانه در حال افزایش است که منجر به چاقی می شود. این در حالی است که میان چاقی و دیابت ارتباط مستقیم وجود دارد؛ بنابراین احتمال ابتلا به دیابت و پیش دیابت در افراد وجود دارد.

او درباره تفاوت دیابت نوع یک و نوع دو توضیح داد: دیابت نوع دو قابلیت پیشگیری دارد اما روند پیش روی دیابت نوع یک سریع است و فرد به بیماری مبتلا می شود. روش های جدیدی برای پیشگیری از دیابت نوع یک مطرح شده اما روش های گرانی هستند و نمی توان درباره نتایج آن چندان قضاوت کرد.

75 درصد مبتلایان از بیماری خود آگاهی دارند

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه میزان آگاهی مردم از دیابت زیاد است، توضیح داد: 75 درصد مبتلایان به دیابت از بیماری خود آگاه هستند و نیمی از افراد مبتلا به دیابت در جهان از بیماری خود اطلاع ندارند. دیابت، یکی از بیماری های غیرواگیر است که در کانون توجه قرار گرفته و مجموعه های بسیاری در راستای این بیماری فعالیت کرده اند. سواد سلامت مردم و خود مراقبتی در ارتباط با دیابت می بایست افزایش یابد؛ برخی از افرادی که به دیابت مبتلا هستند و از ابتلای خود به این بیماری آگاهی دارند محدودیت هایی که برای آنها در نظر گرفته شده را نادیده می گیرند.

ضرورت افزایش سواد سلامت درمانی

مدیر برنامه کشوری دیابت درباره چالش های درمان بیماری های غیرواگیر توضیح داد: برخی بیماری های غیرواگیر هیچ علامتی ندارند و به همین دلیل بیماران حتی با وجود آگاهی از ابتلای خود به یک بیماری از پرهیزها و رژیم های غذایی در نظر گرفته شده، چشم پوشی می کنند. سواد سلامت فقط به آگاهی داشتن از بیماری ها محدود نمی شود بلکه آموزش درمانی برای بیماران نیز اهمیت دارد. دیابتی ها در درمان خود بسیار نقش دارند و نقش اصلی در روند درمان برعهده بیمار است. فعالیت بدنی کافی، تغذیه مناسب و پایبندی به درمان برای بیماران دیابتی بسیار مهم است. آموزش درمانی دیابت با آموزش عمومی این بیماری متفاوت است و آموزش درمانی بیماران می بایست در کانون توجه قرار گیرد.

ضرورت کنترل چربی و فشار خون در دیابتی ها

وی با بیان اینکه بیش از 20 سال از ادغام دیابت در نظام مراقبت های بهداشتی کشور می گذرد، گفت: تمام مراقبت های مورد نیاز افراد دیابتی در مراکز جامع خدمات سلامت، خانه های بهداشت و پایگاه های سلامت در سطح یک ارائه می شود. کنترل دیابت فقط کنترل قند خون نیست بلکه میزان چربی و فشار خون نیز می بایست کنترل شود. در حال حاضر، مراقبت هایی که در سطح یک به دیابتی ها ارائه می دهیم بر پایه کنترل سطح قند و چربی خون و میزان فشار خون است.

دسترسی به انسولین به صورت ارزان و همگانی

معاون مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه تمام داروهای دیابت تحت پوشش بیمه قرار دارد، توضیح داد: یکی از اهداف برنامه های دیابت وزارت بهداشت و سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر دسترسی به انسولین و داروهای درمان دیابت به صورت ارزان و همگانی است. خوشبختانه، دسترسی به دارو وجود داشته اما گاهی اوقات دسترسی به دارو به دلایل مختلف مانند مشکلات پخش، در دسترس نیست. امیدوارم که پوشش بیمه ای و دسترسی به داروها همچنان برقرار باشد؛ اگرچه بروز حوادث و وقایع مختلف می تواند وضعیت دارو را تحت تاثیر قرار دهد اما شرایط می بایست به نحوی باشد که کمترین تاثیر را بر دسترسی به داروها داشته باشد.

شعارهای مرتبط با دیابت

وی درباره شعارهای مرتبط با بیماری دیابت در سطح جهان توضیح داد: فدراسیون جهانی دیابت، شعار سه سالانه "Diabetes and well-being" را انتخاب کرده و همچنین شعار سال جاری این فدراسیون نیز "دیابت و محل کار" است. آمار و ارقام بیانگر این است که 7 نفر از هر 10 نفر که در سنین اشتغال قرار دارند به دیابت مبتلا می شوند. به طور قطع، افراد در محیط کار با چالش های متعددی مانند تغذیه نامناسب، نشستن طولانی مدت و استرس شغلی مواجه هستند. فدراسیون جهانی دیابت معتقد است که محیط کار می بایست حامی باشد؛ به نحوی که دسترسی به فعالیت بدنی و تغذیه مناسب مهیا باشد و از بروز فشارهای روحی و استرس جلوگیری کند.

مهدوی درباره شعار سازمان جهانی بهداشت درباره روز جهانی دیابت گفت: دیابت در طول چرخه عمر به عنوان شعار روز جهانی دیابت انتخاب شده و سازمان جهانی بهداشت معتقد است که مراقبت پیوسته از کودکی تا سالمندی برای پیشگیری از دیابت لازم است. شعارهای سازمان جهانی بهداشت و فدراسیون جهانی دیابت، مکمل یکدیگر هستند؛ به نحوی که سازمان بهداشت جهانی بر مراقبت به منظور پیشگیری از دیابت در تمام دوران زندگی و فدراسیون جهانی دیابت نیز بر دوران اشتغال و تولید متمرکز است.

انتهای پیام