افزایش بی‌سابقه آلودگی هوا در تهران و چند استان دیگر، بار دیگر موضوع تعطیلی مدارس را در مرکز توجه خانواده‌ها و رسانه‌ها قرار داده است. از جمعه 30 آبان‌ماه 1404 شاخص آلودگی هوا در تهران و برخی شهرهای شمال‌غرب کشور به مرز «ناسالم» و در برخی مناطق حتی به «قرمز» رسید؛ وضعیتی که سلامت تمام گروه‌های جامعه به‌ویژه کودکان را تهدید می‌کند. همین شرایط احتمال تعطیلی مدارس روز شنبه اول آذر 1404 را افزایش داده و استان‌هایی مانند ارومیه، تبریز، بناب و اسکو نیز رسماً تعطیلی یا آموزش غیرحضوری را اعلام کرده‌اند.

در این گزارش، به‌صورت جامع آخرین وضعیت آلودگی هوا، تصمیم استان‌ها درباره تعطیلی مدارس، فعالیت کارگروه اضطرار آلودگی هوا و تحلیل تاثیر این وضعیت بر خانواده‌ها را بررسی می‌کنیم.

افزایش غلظت آلاینده‌ها و وضعیت قرمز تهران

براساس گزارش‌های رسمی، آلودگی هوای تهران در ظهر جمعه 30 آبان‌ماه با شاخص کیفیت 129 برای آلاینده «ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون» در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس اعلام شد.
اما این همه ماجرا نبود. طبق داده‌های ایستگاه‌های سنجش، شاخص آلودگی هوا در 7 منطقه تهران به عدد 160 رسیده و پایتخت وارد وضعیت قرمز شده است؛ وضعیتی که برای همه شهروندان ناسالم است.

تا لحظه انتشار این گزارش، هیچ خبر رسمی از تعطیلی مدارس تهران در شنبه 1 آذر 1404 منتشر نشده است.
استانداری تهران اعلام کرده است که هرگونه تصمیم‌گیری منوط به نظر کارگروه اضطرار آلودگی هوا است و هر تصمیمی شبانه و پس از بررسی وضعیت آلاینده‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.

کارگروه اضطرار آلودگی هوا تشکیل شد

با تشدید آلودگی هوا، استانداری تهران از تشکیل جلسه اضطراری برای بررسی گزینه‌هایی مانند:

تعطیلی مدارس

اعمال محدودیت‌های تردد

کاهش فعالیت صنایع آلاینده

مدیریت حمل‌ونقل عمومی

خبر داده است.
این تصمیمات معمولاً در ساعات پایانی شب اتخاذ می‌شود.

خبرگزاری صدا و سیما اعلام کرد که مقاطع مهدکودک، پیش‌دبستانی و ابتدایی ارومیه به علت افزایش آلودگی هوا تعطیل هستند و آموزش به صورت غیرحضوری انجام می‌شود.

دلایل تعطیلی مدارس ارومیه:

کیفیت هوا برای گروه‌های حساس در وضعیت ناسالم

پایداری شرایط جوی و افزایش تجمع آلاینده‌ها

حفظ سلامت کودکان و دانش‌آموزان

توصیه‌های مهم برای شهروندان ارومیه:

خودداری از تردد غیرضروری کودکان، سالمندان و بیماران قلبی

پرهیز از ورزش در فضای باز

استفاده از ماسک‌های استاندارد در مواقع ضروری

 تعطیلی دو روزه مدارس تبریز، بناب و اسکو

در اقدامی گسترده‌تر، معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی، تعطیلی دو روزه مدارس این استان را اعلام کرد.

جزییات تعطیلی مدارس در تبریز، اسکو و بناب:

روزهای شنبه و یکشنبه (1 و 2 آذر 1404)

تعطیلی تمامی مقاطع تحصیلی

آموزش از طریق سامانه شاد

تعطیلی مراکز سنجش نوآموزان بدو ورود به دبستان

اقدامات تکمیلی تصمیم‌گیری:

رایگان شدن مترو و اتوبوسرانی تبریز

ممنوعیت تردد خودروهای دودزا

تعطیلی صنایع آلاینده اطراف تبریز

توصیه به عدم استفاده از خودرو شخصی

علت تعطیلی گسترده مدارس در آذربایجان شرقی:

افزایش غلظت آلاینده‌های صنعتی، پایداری جوی، کم‌وزشی باد و تجمع آلاینده‌های ساکن در هوای سرد از دلایل اصلی اعلام وضعیت اضطرار بوده است.

پدیده آلودگی هوا در فصل پاییز معمولاً به دلایل زیر تشدید می‌شود:

1. وارونگی دما

هوای سرد در لایه‌های پایین و هوای گرم در لایه‌های بالا باقی می‌ماند و مانع خروج آلاینده‌ها از سطح زمین می‌شود.

2. افزایش مصرف سوخت

مصرف گاز و گازوییل در صنایع و منازل بالا می‌رود و انتشار آلاینده‌ها افزایش می‌یابد.

3. ترافیک سنگین

تهران و کلان‌شهرهای دیگر بیشترین حجم تردد را در نیمه دوم سال دارند.

4. کاهش بارش

خشکی هوا و نبود باد، آلاینده‌ها را تثبیت می‌کند.

 تعطیلی مدارس چقدر در کاهش آلودگی هوا مؤثر است؟

تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا یک اقدام «کوتاه‌مدت» برای کاهش خطرات سلامتی است و نه راه‌حل ریشه‌ای. کارشناسان می‌گویند:

حدود 20٪ ترافیک روزانه مربوط به مسیر رفت‌وآمد دانش‌آموزان است.

با تعطیلی مدارس، بخشی از ترافیک کاهش یافته و آلودگی کمتر می‌شود.

خانواده‌ها از حضور کودکان در هوای ناسالم جلوگیری می‌کنند.

با این حال، تعطیلی مدارس مشکل آلودگی هوا را حل نمی‌کند و نیازمند سیاست‌های کلان در حوزه حمل‌ونقل، صنعت و سوخت است.

 تاثیر تعطیلی مدارس بر خانواده‌ها و آموزش

تعطیلی‌های پی‌درپی مشکلاتی نیز ایجاد می‌کند:

1. اختلال در روند آموزشی

دانش‌آموزان دوره ابتدایی بیشترین آسیب را می‌بینند.

2. سردرگمی والدین شاغل

والدین مجبورند برای نگهداری کودکان برنامه خود را تغییر دهند.

3. کاهش کیفیت کلاس‌های آنلاین

سامانه شاد همچنان چالش‌هایی مانند اختلال اینترنت و عدم دسترسی برخی دانش‌آموزان دارد.

4. افزایش اضطراب و نگرانی خانواده‌ها

شرایط هوا و عدم‌قطعیت تعطیلی‌ها باعث افزایش استرس می‌شود.

آیا مدارس تهران هم تعطیل خواهد شد؟

با توجه به:

شاخص آلودگی بالای 150 در 12 نقطه تهران

ورود پایتخت به وضعیت قرمز

تشکیل کارگروه اضطرار

احتمال تعطیلی مدارس در تهران زیاد است اما تا لحظه نگارش این گزارش رسمی نشده است.
هرگونه خبر تعطیلی تنها از سوی استانداری تهران اعلام خواهد شد.

چه زمانی اخبار تعطیلی مدارس اعلام می‌شود؟

معمولاً تصمیمات تعطیلی مدارس:

بین ساعت 20 تا 23 شب قبل

از سوی استانداری یا اداره کل آموزش و پرورش اعلام می‌شود

در رسانه‌هایی مانند صدا و سیما، سایت استانداری، پیام‌رسان شاد و خبرگزاری‌ها منتشر می‌شود

 توصیه‌های پزشکی برای روزهای آلوده

پزشکان برای شرایط آلودگی هوا توصیه می‌کنند:

عدم حضور کودکان در فضای باز

استفاده از ماسک‌های N95 در صورت خروج

مصرف مایعات و میوه‌های دارای آنتی‌اکسیدان

بستن پنجره‌ها و استفاده از تصفیه‌هوا

پرهیز از ورزش در فضای آزاد

منابع خبری 

خبرگزاری ایسنا/ خبرگزاری شرق/ خبرگزاری صدا و سیما/ اقتصادآنلاین