| به گزارش پارسینه ،سونوگرافی برای بررسی اندام های نرم مثل قلب، کلیه و جنین مناسب است و چون از اشعه استفاده نمی کند، کاملاً ایمن است. رادیولوژی بیشتر برای بررسی استخوان ها، ریه و نواحی سخت تر بدن به کار می رود. قبل از هر چیز، باید یک سوءتفاهم رایج را برطرف کنیم. رادیولوژی (Radiology) یک تخصص پزشکی گسترده به شمار می آید که شامل تمام روش های تصویربرداری (مانند CT اسکن، MRI و سونوگرافی) می شود. اما در کاربرد روزمره و در این مقاله، منظور ما از رادیولوژی، همان روش آشناتر یعنی رادیوگرافی (X-ray) یا همان عکس اشعه ایکس است. این دو روش، یعنی رادیوگرافی (X-ray) و سونوگرافی، تفاوت های اساسی در فناوری، ایمنی و کاربرد دارند که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم. تفاوت رادیولوژی با سونوگرافی از نظر فناوری و عملکرد تفاوت اساسی این دو روش در فیزیک و منبع انرژی آن ها است. رادیولوژی (X-ray) از نوعی انرژی به نام تشعشع یونیزان (اشعه ایکس) کمک می گیرد. این اشعه از بدن عبور کرده و بر اساس تراکم بافت ها، به صورت افتراقی جذب می شود. بافت های متراکم مانند استخوان، اشعه بیشتری جذب می کنند و در تصویر سفید به نظر می رسند، در حالی که بافت های نرم مانند هوا (در ریه ها) سیاه دیده می شوند. سونوگرافی (Ultrasound)، در مقابل، امواج صوتی با فرکانس بالا (که گوش انسان قادر به شنیدن آن نیست) به کار می گیرد. دستگاهی به نام پروب (Transducer) این امواج را به داخل بدن می فرستد. امواج پس از برخورد به مرز بین بافت های مختلف (مثلاً مرز بین مایع و بافت جامد) بازتاب (Echo) پیدا کرده و به دستگاه برمی گردند. سپس کامپیوتر این بازتاب ها را به یک تصویر زنده و متحرک تبدیل می کند. از نظر خطرات احتمالی، رادیوگرافی به دلیل استفاده از اشعه یونیزان، دارای محدودیت هایی است، به ویژه برای زنان باردار. اما سونوگرافی کاملاً ایمن تلقی می شود. با توجه به تفاوت در فناوری، دسترسی به این خدمات نیز متفاوت است. اگرچه هر دو روش به صورت تخصصی در مراکز تصویربرداری انجام می شوند، اما امکان ارائه برخی خدمات در محل بیمار نیز وجود دارد. بررسی هزینه رادیولوژی در منزل می تواند به بیمارانی که امکان جابجایی ندارند، برای انتخاب خدمات دید بهتری بدهد. 
تفاوت سونوگرافی و رادیولوژی در کاربردهای پزشکی موارد استفاده از رادیولوژی (X-ray) این روش برای بررسی بافت های متراکم بسیار مناسب است. کاربردهای رایج آن عبارت اند از: تشخیص شکستگی یا دررفتگی استخوان ها و مفاصل. بررسی قفسه سینه برای تشخیص عفونت ریه (پنومونی) یا بررسی وضعیت قلب. ماموگرافی (نوعی رادیوگرافی ویژه برای بررسی بافت پستان). CT اسکن (که نوع پیشرفته ای از رادیولوژی است) برای بررسی های دقیق مغز، خونریزی های داخلی یا تومورها. موارد استفاده از سونوگرافی این متد برای تصویربرداری از بافت های نرم و اندام های حاوی مایع انتخاب اول است: بررسی بارداری و نظارت بر رشد جنین. بررسی اندام های شکمی مانند کبد (برای چربی کبد)، کیسه صفرا (برای سنگ) و کلیه ها. بررسی اندام های لگنی مانند رحم و تخمدان ها (برای کیست تخمدان). سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون در رگ ها. بررسی توده های بافت نرم، عضلات و تاندون ها. تفاوت رادیولوژی و سونوگرافی در دقت تشخیص و جزییات تصویر جالب است بدانید که دقت این دو روش مکمل یکدیگر است. یک مطالعه در سال 2024 (منتشر شده در PMC) نشان داد که MRI (که یک شاخه پیشرفته رادیولوژی است) در تشخیص تومورهای بافت نرم، دقت تشخیصی بالاتری نسبت به سونوگرافی دارد. اما در مطالعه دیگری (در سال 2022)، دقت سونوگرافی های انجام شده توسط سونوگرافرها با گزارش نهایی رادیولوژیست ها، 97.2٪ توافق کامل داشت که نشان دهنده دقت بالای سونوگرافی در حوزه تخصصی خود (بافت نرم) است. رادیولوژی (X-ray) وضوح فضایی بالایی برای نمایش جزییات استخوان ها و ساختارهای متراکم دارد. یک شکستگی مویی که در سونوگرافی دیده نمی شود، در عکس اشعه ایکس به وضوح قابل تشخیص است. سونوگرافی اما جزییات بسیار بهتری از اندام های نرم، تفاوت بین کیست (مایع) و توده (جامد) و جریان خون ارائه می دهد. مزیت عمده سونوگرافی، نمایش تصاویر به صورت بلادرنگ (Real-time) است؛ یعنی پزشک می تواند حرکت اندام ها (مانند تپش قلب جنین) را مستقیماً مشاهده کند. 
تفاوت هزینه سونوگرافی با رادیولوژی به طور کلی، هزینه سونوگرافی معمولاً کمتر از بسیاری از روش های پیشرفته رادیولوژی (مانند CT اسکن یا MRI) است. رادیوگرافی ساده (X-ray) نیز معمولاً جزو روش های ارزان و در دسترس محسوب می شود. سونوگرافی اغلب در مطب پزشک یا کلینیک ها قابل انجام است، در حالی که دستگاه های سی تی اسکن یا MRI نیاز به مراکز بزرگ تر دارند. خوشبختانه، اکثر بیمه های پایه و تکمیلی، هر دو روش استاندارد رادیوگرافی و سونوگرافی را تا حد زیادی پوشش می دهند. لازم به ذکر است که هردو روش قابل انجام در منزل هستند. تفاوت رادیولوژی و سونوگرافی از نظر زمان، ایمنی و راحتی بیمار ایمنی: این اساسی ترین تفاوت است. سونوگرافی از امواج صوتی بهره می برد و هیچ تشعشع یونیزانی ندارد. به همین دلیل، روش انتخابی برای زنان باردار و کودکان است و می توان آن را به دفعات تکرار کرد. رادیولوژی (X-ray) از دوز پایینی از اشعه استفاده می کند که اگرچه برای یک بار عکس گرفتن ایمن در نظر گرفته می شود، اما برای استفاده مکرر یا در دوران بارداری توصیه نمی شود. زمان انجام: گرفتن یک عکس رادیوگرافی ساده (X-ray) معمولاً فقط چند ثانیه طول می کشد، اگرچه آماده سازی و جابجایی بیمار ممکن است چند دقیقه زمان ببرد. یک معاینه سونوگرافی معمولاً طولانی تر است و بسته به نوع بررسی، بین 15 تا 45 دقیقه زمان نیاز دارد. آماده سازی بیمار: رادیوگرافی معمولاً به آمادگی خاصی، جز درآوردن اشیای فلزی، نیاز ندارد. اما برخی از سونوگرافی ها نیاز به آمادگی دارند؛ مثلاً سونوگرافی شکم و کبد نیاز به ناشتا بودن دارد و سونوگرافی لگن ممکن است نیاز به پر بودن مثانه داشته باشد. مزایا و معایب رادیولوژی و سونوگرافی | ویژگی | رادیولوژی (اشعه ایکس) | سونوگرافی | | مزایا | دقت بالا برای استخوان، تشخیص سریع آسیب، وضوح در ساختار متراکم | ایمن (بدون اشعه)، مناسب زنان باردار، مناسب برای بافت نرم، هزینه معمولاً کمتر | | معایب | استفاده از اشعه یون ساز، عدم امکان استفاده مکرر در بارداری، ضعف در نمایش بافت نرم | محدودیت در تصویربرداری استخوان، نفوذ ضعیف در هوا (گازهای شکمی)، وابستگی به مهارت اپراتور | جمع بندی شناخت تفاوت رادیولوژی و سونوگرافی به ما کمک می کند تا بدانیم چرا پزشک مسیر تشخیصی خاصی را انتخاب کرده است. هیچ کدام از این روش ها بهتر از دیگری نیستند؛ آن ها ابزارهای مکملی هستند که هر کدام برای دیدن بخشی از بدن تخصص یافته اند. رادیوگرافی (X-ray) پنجره ما به دنیای ساختارهای سخت و استخوانی است، در حالی که سونوگرافی به ما اجازه می دهد تا عملکرد زنده اندام های نرم داخلی را بدون هیچ خطری مشاهده کنیم. انتخاب آخر همیشه بر عهده پزشک معالج است. اما درک این تفاوت رادیولوژی و سونوگرافی به شما کمک می کند تا در فرآیند درمان مشارکت آگاهانه تری داشته باشید. سوالات متداول کدام یک دقت بیشتری دارد، سونوگرافی یا رادیولوژی؟ پاسخ به این سوال بستگی به نوع بافت مورد بررسی دارد. رادیولوژی (اشعه ایکس) برای استخوان ها و ساختارهای متراکم مانند ریه ها دقت بالایی دارد. سونوگرافی برای بافت های نرم، اندام های داخلی (مانند کبد و کلیه) و بررسی جریان خون دقیق تر است. نتایج سونوگرافی سریع تر آماده می شود یا رادیولوژی؟ نتیجه خود سونوگرافی معمولاً بلافاصله (Real-time) توسط سونولوژیست اعلام می شود. آماده شدن گزارش تایپ شده رادیولوژی (X-ray) یا CT اسکن ممکن است کمی زمان برتر باشد، زیرا تصاویر ابتدا باید توسط رادیولوژیست تفسیر و گزارش شوند. کدام روش را می توان در منزل انجام داد؟ با پیشرفت تکنولوژی، امکان انجام هر دو روش به صورت پرتابل (قابل حمل) وجود دارد. منبع: دلگرم | 
تعلیق مقررات لغو روادید اتباع هندی برای سفر به ایران
قیمت نهایی محصول جدید مدیران خودرو چقدراست؟
«کرونا تیغی» خطرناک است؟