به نقل از ایسنا، هم زمان با صدور نتایج اولیه انتخابات پارلمانی از سوی کمیسیون عالی انتخابات عراق، تحرکات سیاسی برای تشکیل دولت جدید عملاً آغاز شده است. ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعیان که خود را برخوردار از بیشترین وزن سیاسی در مرحله پس از انتخابات می داند، از نخستین ساعات پس از اعلان نتایج، مشاوره های فشرده ای را برای شکل دهی به ساختار دولت آینده آغاز کرده است؛ مذاکراتی که به گفته منابع نزدیک به این جریان، این بار رنگ و بویی متفاوت نسبت به دوره های پیشین دارد.

این انتخابات پس از یک دوره تنش انتخاباتی شدید، ابهام های قانون اساسی درباره موعد رأی گیری و اختلافات درونی میان جریان های مختلف برگزار شد. بر همین اساس، بازیگران سیاسی وضعیت جدیدی را پیش رو دارند که به گفته تحلیلگران، می تواند معادلات قدرت را وارد مرحله ای تازه کند.

با انتشار نقشه کرسی ها در شامگاه چهارشنبه، موقعیت برخی چهره های سیاسی دگرگون شد؛ برخی احزاب جایگاه خود را تثبیت کردند و برخی دیگر با کاهش کرسی ها، در برابر بازسازی درونی قرار گرفتند. از نگاه تحلیلگران، این تغییرات موجب شده است که جریان های سیاسی مرحله پس از نتایج را فرصتی برای بازآرایی سریع موقعیت ها پیش از شکل گیری ائتلاف های موازی بدانند.

در سوی دیگر، سه مؤلفه اصلی جهت گیری کنونی چارچوب هماهنگی را شکل می دهد؛ نخست اینکه وزن عددی تازه این جریان در پارلمان آینده، احساس ابتکار عمل را در میان رهبران آن تقویت کرده است. دوم، پیام انتخابات است؛ پیام خروج برخی چهره های سنتی و تغییر در ذائقه رأی دهندگان که از نگاه رهبران ائتلاف شیعیان باید در چهره دولت آینده بازتاب یابد. سوم، فضای مبهم ناشی از اظهارات رییس شورای عالی قضایی درباره زمان انتخابات که برخی بازیگران آن را فشار احتمالی در صورت پیچیده شدن روند مذاکرات می دانند.

در همین راستا، عصام شاکر، عضو چارچوب هماهنگی شیعیان عراق در گفت وگو با بغداد الیوم می گوید: گفت وگوها پیش از اعلان رسمی نتایج آغاز شده بود، اما اکنون وارد فاز جدی تری درباره سهمیه بندی وزارتخانه ها و انتخاب نخست وزیر شده است.

او تأکید می کند که بحث بر سر نام ها در این مرحله زودهنگام است، هرچند منابع سیاسی می گویند گفت وگوها درباره نامزدهای احتمالی پشت درهای بسته در جریان است تا از بروز اختلافات زودهنگام جلوگیری شود.

شاکر می افزاید که گزینه اکثریت ملی همچنان مطرح است، اما پیچیدگی واقعیت سیاسی ایجاب می کند که دولت آینده به صورت ترکیبی از توافق و اکثریت شکل بگیرد، به ویژه با توجه به ضرورت حصول تفاهم با جریان های کرد و سنی. به گفته او، چارچوب هماهنگی شیعیان بر مشارکت همه مؤلفه های سیاسی تأکید دارد تا از هرگونه تنش در مرحله حساس تشکیل دولت جلوگیری شود.

طبق گزارش المعلومه، روند تحولات چهار نتیجه کلیدی در پی دارد؛ نخست، برتری سیاسی ائتلاف چارچوب هماهنگی در مرحله پس از انتخابات و تمایل آن به تشکیل دولتی منسجم تر از کابینه های گذشته؛ دوم، بحث تعیین نخست وزیر که در جلسات محرمانه تعیین تکلیف خواهد شد؛ سوم، تأثیر فضای مبهم قانون اساسی که می تواند روند مذاکرات را تحت فشار قرار دهد؛ و چهارم، نقش هفته های آینده که تعیین کننده شکل نهایی ائتلاف ها و ساختار دولت جدید خواهد بود.

قاسم التمیمی پژوهشگر مسائل سیاسی، نیز معتقد است نزدیکی نتایج انتخاباتی و تعداد کرسی ها مسیر را به سوی تشکیل دولت ائتلافی توافقی سوق می دهد. او در گفت وگو با رسانه های عراقی می گوید: از هم اکنون نشانه های تشکیل ائتلاف ها آشکار است و انتظار می رود که بزرگ ترین فراکسیون درون چارچوب هماهنگی شکل بگیرد تا دولت جدید از بطن آن متولد شود.

در حالی که چهار جریان اصلی حامیان محمد شیاع السودانی، جریان نوری المالکی، و دیگر نیروهای شیعی اثرگذار بر صحنه مسلط شده اند، تعیین نخست وزیر آینده همچنان به تشکیل فراکسیون اکثریت در داخل پارلمان وابسته است؛ مفهومی که از سال 2010 بر اساس تفسیر دادگاه فدرال، پس از شروع دوره پارلمانی شکل می گیرد نه بر مبنای نتایج اعلام شده از سوی کمیسیون انتخابات.

بر همین اساس، انتخابات 2025 نیز مانند دوره های گذشته به معنای پایان بازی سیاسی نیست؛ بلکه آغاز روند بازآرایی ائتلاف ها در داخل صحن پارلمان است. نبود جریان صدر در صحنه انتخاباتی پیچیدگی معادلات را کاهش داده است، اما اختلاف نظرهای درونی در داخل چارچوب هماهنگی درباره عملکرد السودانی همچنان عامل تعیین کننده ای در مذاکرات آینده خواهد بود.

در این میان، نوری المالکی می کوشد موقعیت خود را درون ائتلاف شیعیان تقویت کند، اما منابع سیاسی می گویند این به معنای تلاش مستقیم برای نخست وزیری نیست؛ چراکه ممکن است گزینه شخصیت توافقی نیز روی میز باشد. در مقابل، محمد شیاع السودانی همچنان یکی از گزینه های جدی باقی مانده است؛ به ویژه به دلیل شبکه روابط داخلی و خارجی و ادعای ارائه کارنامه ای قابل قبول در دولت کنونی.

به نظر می رسد که سرنوشت نخست وزیر آینده عراق نه در نتایج اعلام شده، بلکه در ائتلاف هایی تعیین خواهد شد که پس از جلسه نخست پارلمان شکل می گیرد. با آغاز این مرحله، هفته های پیش رو، حساس ترین و سرنوشت سازترین دوره برای تعیین آینده دولت جدید عراق خواهد بود.