به گزارش پارسینه ؛ به نقل از اکو ایران،افزایش روزانه قیمت ها در اقتصاد ایران از یک سو به امری تکراری و رایج در زندگی ایرانیان تبدیل شده اما از سوی دیگر فتح هر قله قیمتی جدید، شگفتی تازه ای برای آنان ایجاد می کند. از نگاه اغلب کارشناسان اقتصادی، رشد نقدینگی مهم ترین عامل در ایجاد تورم به صورت پایدار و بلندمدت است. بررسی ها نشان می دهد براساس دو سناریو رشد نقدینگی بالاتر از خردادماه بوده و روندی صعودی را تجربه خواهد کرد. در مقابل دو سناریو دیگر بیانگر روند نزولی نقدینگی بوده اند.

بانک مرکزی آخرین آمار مربوط به متغیرهای پولی را در خرداد سال جاری اعلام کرده است. براساس داده ها رشد نقطه به نقطه نقدینگی بالاتر از 30 درصد برآورد شده است. اما نکته مهم تر در این زمینه روند صعودی این شاخص و افزایش تورم در ماه های آتی است. بالاترین تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی نیز از ابتدای سال 94 تا به الان در فروردین 1400 بوده که نزدیک به 43 درصد محاسبه شده است.

از آنجا که نقدینگی مهم ترین عامل موثر در تورم بوده و بانک مرکزی در انتشار آمار آن تاخیر داشته، اکوایران به برآورد رشد این متغیر تا مهر امسال پرداخته است. این محاسبه می تواند به پیش بینی تورم در آینده و افزایش قیمت ها کمک کند.

سکاندار پولی کشور یعنی بانک مرکزی رشد نقدینگی در خرداد امسال را 32.4 درصد اعلام کرده است. به عبارتی حجم نقدینگی در آخرین ماه بهار نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایشی بیش از 32 درصد را تجربه کرده است.

برآوردهای اکوایران حاکی از آن است که رشد نقدینگی در بدبینانه ترین حالت در مهرماه سطحی برابر با 45.8 درصد را تجربه می کند. در واقع اگر رشد ماهانه نقدینگی برابر با بالاترین مقدار در 10 سال گذشته باشد، رشد نقدینگی به عددی قابل توجه و بالاتر از فروردین 1400 خواهد رسید. اگر این سناریو محقق شود احتمالا تورم از رقم اعلام شده فعلی نیز که برابر با 38.9 درصد است فراتر خواهد رفت.

اگر سناریو براساس رشد ماهانه نقدینگی در خرداد باشد، در اولین ماه پاییز رشد این شاخص به 34.7 درصد می رسد که نسبت به رقم خردادماه یعنی 32.4 درصد نیز بالاتر است. به این ترتیب می توان گفت باز هم سرعت افزایش قیمت ها بیش از گذشته خواهد بود.

در مقابل اگر محاسبات براساس میانگین رشد ماهانه نقدینگی از ابتدای دولت پزشکیان باشد، رشد نقطه به نقطه نقدینگی در مهرماه به عدد 31.2 درصد می رسد. به عبارتی در مقایسه با خردادماه روندی نزولی را تجربه می کند. این امر برای محاسبات مطابق با کمترین رشد ماهانه نقدینگی در 10 سال قبل نیز صدق می کند. به بیان دقیق تر اگر رشد ماهانه نقدینگی معادل پایین ترین مقدار در 10 سال گذشته محاسبه شود، در مهرماه معادل 18.8 درصد برآورد شده است.

براساس مبانی علم اقتصاد، تورم به علت افزایش عرضه پول و نقدینگی اتفاق می افتد. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که عامل اصلی رشد نقدینگی و تورم در کشور، کسری بودجه دولت است. به عبارتی وقتی منبع اصلی تامین بودجه دولت یعنی فروش نفت به علت تحریم ها محدود شود، دولت کسری بودجه خود را معمولا از طریق ایجاد بدهی یا استقراض از شبکه بانکی پوشش می دهد. در این بین استقراض شبکه بانکی دارای پیامدهای تورمی بوده چرا که نظام بانکی کشور برای تامین منابع مورد نیاز خود به بانک مرکزی وابسته است. به بیان ساده تر دولت به صورت غیر مستقیم از بانک مرکزی وام می گیرد.

با این وجود در سال های اخیر نقش متغیر دیگری در تورم اهمیت پیدا کرده و آن نرخ ارز نام دارد. متغیری که در کشورهای درحال توسعه عاملی محوری در فرایند مربوط به تورم و حتی رشد اقتصادی است.

براین اساس نگاه برخی کارشناسان اقتصادی به این صورت است که در نتیجه اعمال تحریم ها ، شوک به اقتصاد وارد شده و افزایش انتظارات تورمی منجر به رشد نقدینگی و در نتیجه نرخ ارز و تورم می شود.

اما در مقابل یافته های محمدهاشم پسران اقتصاددان برجسته ایرانی حاکی از این امر است که برخلاف نظریات جریان اصلی علم اقتصاد، در ایران این افزایش نرخ ارز است که منجر به تورم می شود و نه بالعکس. به عبارتی این اقتصاددان در مطالعه خود نقش رشد عرضه پول در تورم و تغییرات نرخ ارز را اندک ارزیابی کرده و در مقابل نرخ ارز را محرک اصلی تورم و رشد تولید دانسته است. البته در این میان باید اشاره کرد که اثر افزایش نرخ ارز در رشد تولید تنها برای یک فصل بوده و بعد از آن اثر منفی بر تولید خواهد داشت.