به گزارش پارسینه به نقل از ایسنا وحید شهاب، کنشگر و فعال میراث فرهنگی در این باره به ایسنا گفت: مجموعه جهانی کاخ گلستان در مرکز تاریخی و متراکم تهران قرار دارد و بستر آن از لایه های آبرفتی نرم و ریزدانه تشکیل شده و به دلیل وجود قنوات قدیمی، از سامانه پیچیده جریان آب زیرسطحی برخوردار است. در چنین بستری، هرگونه تغییر در فشار جانبی خاک یا جهت حرکت آب های زیرزمینی می تواند موجب نشست موضعی، ترک در دیوارهای خشتی و آجری، و فرسایش پی ابنیه تاریخی پیرامون شود.

این کنشگر میراث فرهنگی ادامه داد: در پرونده ثبت جهانی کاخ گلستان، عوامل و خطرات آسیب زا همچون فشارهای توسعه ای، محیطی، بلایای طبیعی، و تأثیرات همجواری با بازار تهران و راسته بازار ناصرخسرو، از جمله افزایش تراکم ساخت وساز و فشارهای ناشی از فعالیت های پشتیبان بازار و تأثیرات تدریجی بلندمدت، به عنوان تهدیدی برای ابنیه کاخ گلستان مطرح شده است.

او اضافه کرد: پلاک مذکور در حریم قنات [700 ساله] مهرگرد و در فاصله کمتر از 25 متر از آن قرار دارد و طبق مستندات تاریخی، میدانگاه شمس العماره پیش تر مظهر این قنات بوده و آب آن در دسترس شهروندان بوده است. مطالعات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران در سال 1403 نیز این محدوده را به عنوان پهنه بسیار پرخطر در برابر فرونشست معرفی کرده است.

شهاب گفت: تمام این موارد و فاصله کمتر از 50 متر پروژه تا بنای شمس العماره، ضرورت انجام اقدامات پیشگیرانه و مطالعات مدل سازی ژئوتکنیکی دقیق، شناسایی مسیر قنوات تاریخی، بررسی جریان آب زیرسطحی و تأثیر بارگذاری ساختمان های جدید بر پایداری سازه های تاریخی را پیش از هرگونه گودبرداری تأکید می کند.

این فعال میراث فرهنگی افزود: با توجه به مجوز صادره توسط مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران در روزهای اخیر، احداث چهار طبقه زیرزمین به عمق 17 متر در این پروژه مجاز شناخته شده است که با احتساب فونداسیون، عمق گودبرداری نزدیک به 20 متر خواهد بود. حال این پرسش مطرح است که با توجه به تجربه پروژه اطلس مال نیاوران و تأثیر آن بر کاخ صاحبقرانیه، آیا مالک نباید پیش از صدور مجوز، ملزم به انجام مطالعات فنی زمین شناسی، ژئوتکنیکی و هیدروژئولوژیکی می شد؟

شهاب همچنین این پرسش را مطرح کرد که آیا تجربه کاهش آب های زیرزمینی و تأثیر آن بر میدان جهانی نقش جهان و ترک های سازه ای مسجد امام و کاخ عالی قاپو و فرونشست خیابان هشت بهشت اصفهان و تأثیر ساخت وسازهای اطراف بر این بافت، فراموش شده است؟

این فعال میراث فرهنگی از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و وزیر راه و شهرسازی درخواست کرد

برای حفظ ارزش جهانی و منحصربه فرد مجموعه جهانی کاخ گلستان و پیشگیری از آسیب های مشابه در ابنیه تاریخی، دستور توقف این پروژه تا زمان انجام مطالعات فنی، کارکردی، میراثی و ژئوتکنیکی صادر کنند؛ زیرا بی شک در بلندمدت، ادامه پروژه می تواند آثار غیرقابل جبرانی بر جای گذارد.