به گزارش پارسینه به نقل از زومیت، دانشمندان موفق به تولید ژلی شده اند که می تواند مینای دندان را بازسازی کند. این ژل لایه ای روی دندان می سازد و یون های کلسیم و فسفات موجود در بزاق را جذب می کند تا مینای جدید بسازد. تا پیش از این، روشی برای ترمیم لایه ی سخت بیرونی مینای دندان که با افزایش سن فرسایش می یابد، وجود نداشت.

به گزارش نیواطلس، پژوهشگران دانشگاه ناتینگهام و تیمی از محققان بین المللی، ژل پروتیینی طراحی کرده اند که نه تنها مینای موجود را تقویت می کند، بلکه می تواند آن را بازسازی کند. این ژل مانند فلوراید معمولی در مطب دندانپزشکی روی دندان اعمال می شود، لایه ای نازک ایجاد و سوراخ ها یا ترک ها را پر می کند. همچنین، ساختاری می سازد که یون های معدنی را جذب و رشد بیشتر کریستال ها را ممکن می کند. این فرآیند باعث می شود مینای جدید با بافت طبیعی دندان ترکیب شود و بازسازی کامل آن انجام شود.

دکتر ابشار حسن، پژوهشگر دانشگاه ناتینگهام، توضیح داد: مینای دندان ساختار خاصی دارد که از دندان در برابر آسیب های فیزیکی، شیمیایی و حرارتی محافظت می کند. وقتی ژل ما روی مینای تحلیل رفته یا عاج نمایانده شده اعمال می شود، رشد کریستال ها به شکل منظم و هماهنگ تحریک و ساختار مینای سالم طبیعی بازسازی می شود.

تصویر میکروسکوپی الکترونی یک دندان با مینای تخریب شده که بلورهای آپاتیت آن فرسوده شده است (چپ) و دندان مشابه پس از دو هفته درمان با ژل که بلورهای مینای آن دوباره رشد کرده اند (راست).

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود 3٫7 میلیارد نفر در جهان به مشکلات دهان و دندان مبتلا هستند. فرسایش مینای دندان یکی از دلایل اصلی پوسیدگی است. این فرسایش می تواند ناشی از مصرف مکرر غذاها و نوشیدنی های اسیدی و شیرین، دندان قروچه، مسواک زدن شدید، رفلاکس اسیدی و خشکی دهان باشد. از آنجایی که تاکنون امکان بازسازی مینای از دست رفته وجود نداشت، دندان ها ممکن است ترک بخورند، لب پر یا پوسیده شوند. فلوراید مهم است، اما نمی تواند مینای از دست رفته را ترمیم کند.

پژوهشگران ژل خود را بر پایه ی مواد زیست الهام بخش طراحی کرده اند که از ساختار و عملکرد مینای طبیعی تقلید می کند. وقتی این ژل روی دندان های فرسوده اعمال شود، پایدار است و رشد نانوکریستال های آپاتیت را تحریک می کند. این فرآیند ساختار میکروسکوپی مینای دندان را بازسازی و خواص مکانیکی آن را احیا می کند. به گفته محققان، این ژل می تواند در درمان بالینی فرسودگی مینا و حساسیت دندانی کاربرد داشته باشد.

برای آزمایش، پژوهشگران از دندان های مولار استخراج شده انسان استفاده کردند. ابتدا سطح دندان ها را با اسید آماده کردند تا فرسایش های مختلف شبیه سازی شود. سپس یک لایه از ژل ELR (الاستین-مانند) اعمال شد و دندان ها در محلول هایی قرار گرفتند که شرایط یون های بزاق را تقلید می کرد. طی حدود 10 روز، ژل یون های کلسیم و فسفات را جذب و کریستال ها رشد کردند. این فرآیند ساختار و استحکام مینای طبیعی را بازسازی کرد.

پژوهشگران با استفاده از میکروسکوپ الکترونی مشاهده کردند که کریستال های جدید با مینای زیرین یا عاج ترکیب شده و ساختار یکپارچه و منظم دارند. آزمایش های مکانیکی نشان داد مینای بازسازی شده تقریباً با مینای سالم یکسان است و در برابر سایش، شکستگی و اسید مقاومت بیشتری نسبت به مینای طبیعی دارد. این نتایج هم در شرایط بزاق مصنوعی و هم در بزاق واقعی تکرار شد که نشان می دهد ژل با یک بار استفاده می تواند مینای دندان را بازسازی کند و در شرایط واقعی دوام بیاورد.

البته نتایج هنوز اولیه هستند؛ زیرا آزمایش ها خارج از بدن و در شرایط کنترل شده انجام شده اند. همچنین ضخامت لایه ژل تنها چند میکرومتر است، بنابراین دوام طولانی مدت آن هنوز مشخص نیست. بااین حال، ژل مسیر امیدوارکننده ای برای بازسازی مینای دندان ارائه می دهد و نیاز به تحقیقات و توسعه بیشتر دارد تا روزی بتوان پس از مسواک زدن صبحگاهی از آن استفاده کرد.

پژوهش در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.