به نقل از ایرنا، در ماه های اخیر که علاوه بر تصویب دو کنوانسیون CFT و پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام و نیز حضور معاون وزیر اقتصاد و رییس مرکز اطلاعات مالی در دو اجلاس جهانی گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در مادرید و پاریس و حضور نمایندگان ایران در این اجلاس ها برای معرفی اقدامات اخلی در زمینه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم بوده ایم.

در نشست ها و پیش نشست های اجلاس جهانی FATF، طرف مقابل میزان اثرپذیری قانون داخلی مبارزه با پولشویی و اجرای آن در نهادهای مالی کشورمان و نیز توضیحات مدیران مرکز اطلاعات مالی درباره ملاحظات و حق شرط های ایران در تصویب سی اف تی (مبارزه با تأمین مالی تروریسم) را پذیرفته است؛ با این حال گروه ویژه اقدام مالی نیاز به زمان دارد تا ایران را از لیست سیاه FATA خارج کند.

به خصوص که هادی خانی رییس مرکز اطلاعات مالی، در گفت وگوهای رسانه ای بارها بر اینکه اولا تصویب پالرمو و سی اف تی در مجمع تشخیص، تضمینی برای خروج از بلک لیست گروه ویژه اقدام مالی نیست و ثانیا باید طی یک مدت زمانی و معرفی اقدامات کشور در راستای مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در کشور به گروه ویژه اقدام مالی، برای خروج از لیست سیاه FATF تلاش کرد، تأکید کرده است.

در عصر پولشویی با هوش مصنوعی، هنوز هم سیاست گذاری صحیح انسانی در ارتقای شفافیت مؤثر است

در همین ارتباط حسن زارع محله کارشناس اقتصاد بانکداری در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره تأثیر الحاق به FATF بر اقتصاد ایران اظهار کرد: نام FATF در سال های اخیر در رسانه ها پرتکرار شده است؛ FATF مجموعه ای از استانداردهای بین المللی برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم است که رعایت آن، دروازه ای به اعتماد جهانی و بهبود اقتصاد کشور باز می کند.

وی با بیان اینکه ایران در حال حاضر در پاراگراف دوم توصیه 19 دستورالعمل FATF قرار دارد افزود: جایگاه مذکور به معنای حضور در لیست کشورهایی که اقدامات تقابلی علیه آنها اعمال می شود، است. خروج از این وضعیت نیازمند اجرای کامل 41 بند برنامه اقدام FATF و پیوستن به کنوانسیون های پالرمو و CFT با رعایت دقیق حق شرط هاست. این دو کنوانسیون فقط دو بند از 41 بند هستند و بنابراین ادعای خروج فوری از لیست سیاه اف ای تی اف، نه تنها واقعی نیست بلکه می تواند اثر منفی در اعتماد سرمایه گذاران و روابط بانکی بین المللی داشته باشد.

زارع محله ادامه داد: پیچیدگی فرآیند ارزیابی FATF بسیار بالاست. فقط سؤالات مربوط به کنوانسیون پالرمو، چند ده صفحه می تواند باشد و این تازه یکی از 4 کنوانسیون توصیه 36 است؛ اگر این حجم از پرسش ها برای یک کنوانسیون را در نظر بگیریم، تصور کنید پاسخ دهی به 39 توصیه دیگر چه حجمی خواهد داشت؛ بدون مستندسازی دقیق و پاسخ معیارمند، اعلام رعایت استانداردها نه تنها اثر مثبت ندارد، بلکه می تواند اثر منفی ایجاد کند؛ چیزی که در تجربه بیش از 2 دهه تعامل با رویه های FATF بارها دیده شده است.

وی درباره اینکه چرا این موضوع برای اقتصاد ایران اهمیت دارد؟ پاسخ داد: الحاق به FATF، اگر همراه با رعایت دقیق برنامه اقدام باشد، چند اثر اقتصادی ملموس دارد که شامل دسترسی آسان تر به نظام بانکی جهانی و کاهش ریسک تراکنش ها، افزایش اعتماد سرمایه گذاران خارجی و داخلی و تسهیل سرمایه گذاری بلندمدت، کاهش هزینه های نقل و انتقالات بین المللی و بیمه های تجاری و تسهیل تجارت خارجی، سیگنال مثبت به بازارهای مالی و کاهش نوسانات نرخ ارز و نهایتا تقویت شفافیت مالی و پیشگیری از فساد و پولشویی داخلی می شود.

مدرس بانکداری در دانشگاه یادآور شد: تجربه نشان می دهد که کشورهای پیشرو، همیشه از تجارب بین المللی بهره می برند و منتظر وقوع جرم نمی مانند. FATF حتی حوزه هایی غیرمنتظره مثل فوتبال را به عنوان بستری برای پولشویی معرفی کرده است؛ این موارد نشان می دهد هیچ جایی از نگاه هوشمند مبارزه با فساد مصون نیست.

وی نکته دیگر را پیچیدگی تعاملات داخلی و رسانه ای شدن برخی اختلاف نظرهای نهادهای تصمیم گیر عنوان و اظهار کرد: انتشار جزییات حساس حتی بدون قصد سیاسی، می تواند تصویر همکاری و هماهنگی ملی را خدشه دار کند و بر ارزیابی های بین المللی اثر بگذارد. همان طور که توصیه دوم FATF تأکید می کند، همکاری و هماهنگی ملی یکی از ارکان ارزیابی است و افشای جزییات سامانه ها یا اختلاف نظرهای داخلی، سیگنال منفی به ارزیابی کنندگان می دهد.

کارشناس اقتصادی درباره نقش سیاست گذاری های صحیح بر پولشویی با استفاده از ابزارهایی چون هوش مصنوعی یا رمزدارایی ها بیان کرد: در عصری که پولشویی از طریق دارایی های مجازی رخ می دهد و هوش مصنوعی برخی کارها را جایگزین کارمندان می کند، هنوز هم دانش تخصصی انسانی و تجربه حرفه ای بر هر ابزار ماشینی ارجحیت دارد. اینجاست که سیاستگذاری درست، تدبیر، پایبندی نهادهای تخصصی، تصمیم گیری فنیِ موضوع، تحلیل انسانی، ظرافت و تجربه خود را در میان هیاهوی سرعت و قابلیت های هوش مصنوعی یک سر و گردن بالاتر می ایستد و در بزنگاه تاریخ، کشور را در مسیر حل مسائل قرار می دهد و مثل یک اثر هنری دست ساز است؛ چیزی که هیچ ماشین یا ابزار خودکار نمی تواند جایگزینش شود.

ایران دیر متوجه شده حقوق نرم جایگزین حقوق سخت شده است

وی تأکید کرد: همچنین FATF نشان می دهد که استفاده پیش دستانه از تجربیات جهانی بهتر از واکنش بعد از وقوع جرم است. ایران به عنوان کشوری که دیر متوجه شده حقوق نرم جایگزین حقوق سخت شده، باید نگاه پیش دستانه را سرلوحه اقدامات خود قرار دهد. رعایت استانداردها تنها هدف نیست؛ بلکه استفاده از رویه های حرفه ای و بین المللی، امنیت اقتصادی و اعتماد سرمایه گذاری را تقویت می کند.

به گفته زارع محله اقتصاد کشور به ویژه در شرایط تحریم ها و محدودیت های بین المللی از هر سیگنال اعتماد و شفافیت بهره می برد. الحاق به FATF می تواند هزینه تراکنش ها و ریسک عملیاتی را کاهش دهد، نرخ بهره و نوسانات ارز را تعدیل و فضای سرمایه گذاری را امن تر و شفاف تر کند. در نهایت مسیر موفقیت FATF تمرکز، همکاری، صبر و اقدامات پیش دستانه است، نه واکنش هیجانی یا پراکندگی رسانه ای.

کارشناس اقتصاد بانکداری تصریح کرد: با دقت و حرفه ای گری امروز، فردا می توانیم هم امنیت اقتصادی کشور را ارتقا دهیم و هم اعتماد بین المللی و سرمایه گذاری را جذب کنیم. FATF تهدید یا ابزار سیاسی نیست؛ بلکه چراغ راهی است برای ایران تا مسیر توسعه اقتصادی و شفافیت مالی را با اعتماد و پیش دستی طی کند.