زهران ممدانی، نامزد 34 ساله حزب دموکرات آمریکا برای شهرداری نیویورک توانست با کسب بیش از 50 درصد آرای انتخابات سه شنبه، شهردار نیویورک شود.

این نخستین بار است که یک مسلمان شیعه هندی تبار به شهرداری شهر نیویورک، بزرگ ترین شهر آمریکا می رسد. انتخاب ممدانی با که خود را یک سوسیال دموکرات معرفی می کند به عنوان شهردار قلب تپنده سرمایه داری جهان با واکنش های گسترده ای در سراسر جهان مواجه شد. ممدانی به عنوان مخالف نسل کشی در نوار غزه و منتقد حمایت بی قید و شرط آمریکا از اسراییل، در شهری که بزرگ ترین جمعیت یهودی خارج از سرزمین های اشغالی فلسطین را دارد به قدرت رسید.

هر چند انتخاب ممدانی به عنوان شهردار نیویورک با توجه به ترکیب نامزد ها چندان دور از ذهن نبود و از هفته های پیش از انتخابات بر اساس نظرسنجی ها پیش بینی می شد که او به عنوان شهردار جدید نیویورک انتخاب شود، اما ویژگی های شخصیتی او و تمایزش با ساختار سیاسی فعلی آمریکا باعث شد تا پیروزی او در انتخابات به یک خبر داغ بین المللی تبدیل شود.

اریک آدامز، شهردار فعلی و اندرو کومو، رقیب ممدانی در انتخابات، هر دو شخصیت های سیاسی نامحبوبی در میان رای دهندگان تلقی می شوند. آدامز و کومو، هر دو از ساختار مستقر حزب دموکرات و متهم در پرونده های فسا هستند. در این شرایط ممدانی توانست کارزار انتخاباتی خود را به عنوان انتخاب یک مسیر جدید، به جای ساختار کهنه و مستقر حزب دموکرات مطرح کند که بیش از هر چیز به رفاه و کیفیت زندگی شهروندان شهری که قرار است شهردار آن شود، اهمیت می دهد.

زهران ممدانی هر چند از خانواده ای نخبه آمده است، اما توانست خود را به عنوان یک فرد مردمی و حامی ضعفا معرفی کند.

انتخاب ممدانی به شهرداری نیویورک، هم یک پیام برای حزب دموکرات برای تغییر و تحول به سمت قشر کارگر بود و هم نشانه ای از توهم زدایی شهروندان آمریکایی نسبت به ترامپ.

مهم ترین و نخستین برداشت از انتخابات سه شنبه در آمریکا این بود که درست یک سال پس از پیروزی نسبتا قاطع دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، محبوبیت رییس جمهور آمریکا نسبت به گذشته به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. شاید نیویورک محل مناسبی برای ارزیابی میزان حمایت از دونالد ترامپ نباشد، چرا که این شهر همواره یکی از دژ های مستحکم رای حزب دموکرات بوده است، اما انتخابات در ایالت های دیگر آمریکا هم نشان داد که دموکرات های میانه رو با نسبت آرایی بسیار بهتر از کاملا هریس، نامزد انتخابات 2024 توانسته اند در انتخابات پیروز شوند.

ترامپ که شخصا اهل نیویورک است در انتخابات شهرداری از اندرو کومو، فرماندار پیشین ایالت نیویورک حمایت کرده بود. اندرو کومو در انتخابات مقدماتی داخلی حزب دموکرات نتوانست بر زهران ممدانی غالب شود و نهایتا تصمیم گرفت به عنوان نامزد مستقل در انتخابات شرکت کند.

حمایت ترامپ از رقیب دموکرات ممدانی این بود که رقیب جمهوری خواه او، کرتیس سیلوا، رای چندانی در شهر نیویورک نداشت. اما نهایتا ممدانی بود که با کسب بیش از 50 درصد آرای اخذ شده در انتخابات شهرداری نیویورک به عنوان شهردار این شهر انتخاب شد.

نه کمونیسم و نه اسلام گرایی سیاسی

ممدانی 34 ساله، جوان تر شهردار نیویورک در یک قرن گذشته خواهد بود. او از یک خانواده روشنفکر مهاجر می آید و با معرفی خود به عنوان سوسیال دموکرات توجه ها را به خود جلب کرد.

مخالفان ممدانی او را به عنوان یک چپ گرای افراطی و یک اسلام گرا که قصد دارد ترکیب اجتماعی و فرهنگی شهر نیویورک را دگرگون کند معرفی می کنند. اما واقعیت این است که ممدانی موفق شد بر همان موجی سوار شود که دونالد ترامپ با استفاده از آن توانسته بود رای بخش بزرگی از رای دهندگان طبقه فرودست آمریکایی را از آن خود کند.

بخش مهمی از شعار های ممدانی در کارزار انتخاباتی نیویورک بر مبنای حمایت از معیشت و مقابله با افزایش هزینه های زندگی در نیویورک بود. شعار هایی مانند جلوگیری از افزایش قیمت اجاره آپارتمان در محله های دارای کنترل قیمت اجاره، برقراری اتوبوس های رایگان برای رفت و آمد کارگران و برقراری ساز و کار مراقبت رایگان از کودکان قبل از مدرسه، از جمله اصلی ترین شعار های او در انتخابات شهرداری نیویورک بود.

هر چند ممدانی بر تحولاتی مانند افزایش مالیات بر ثروتمندان اصرار دارد، اما واقعیت این است که رویکرد های سیاسی او بر خلاف تبلیغات مخالفانش فاصله زیادی با کمونیسم و مارکسیسم کلاسیک دارد. در واقع انتخاب ممدانی به عنوان شهردار نیویورک نتیجه سالیان دراز سیاست های کاهش بودجه عمومی و کاهش مالیات بر ثروتمندان است که به خدمات عمومی چه در نیویورک و چه در سراسر آمریکا آسیب رسانده است. این انتخاب نشان می دهد که قشر کارگر آمریکا همچنان به معیشت و هزینه های زندگی اولویت می دهد.

اما ممدانی به همان اندازه که شعار های عوام پسندانه در حوزه معیشت و هزینه های زندگی داده، مخالفت خود را با رژیم های خودکامه چپگرا نیز به وضوح بیان کرده است. بر خلاف فضاسازی های جمهوری خواهان علیه شهردار جدید نیویورک، او یکی از منتقدان جدی رژیم های چپ گرای کوبا و ونزوئلا محسوب می شود. ممدانی در عین حال هرگز شعار اسلام گرایی سیاسی نداده است. زهران ممدانی یک لیبرال تمام عیار است که از حقوق هم جنس گرایان و برابری های جنسی و جنسیتی حمایت می کند.

اما ویژگی های منحصر به فرد ممدانی توانست او را به نخستین شهردار مسلمان، جوان ترین شهردار در یک قرن گذشته و صاحب بیشترین آرا در نیم قرن گذشته تبدیل کند.

زهران ممدانی با استفاده از شبکه جوانان داوطلب و کمک های کوچک شهروندان به کارزار انتخاباتی اش توانست خود را از یک شخصیت سیاسی کمتر شناخته شده در سطح شهر نیویورک به یک ستاره نوظهور سیاسی در سطح جهانی بدل کند.

هر چند حکیم جفریس، رهبر اقلیت دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرده است که زهران ممدانی نماد آینده حزب دموکرات آمریکا نیست، اما به نظر می رسد که حزب دموکرات باید به تدریج از پیروزی ممدانی در انتخابات نیویورک درس بگیرد و بیش از پیش به خواسته های عموم رای دهندگان در آمریکا توجه کند.

مساله معیشت و هزینه های زندگی در طول سه انتخابات گذشته ریاست جمهوری، اصلی ترین زمینه ساز برتری نامزد های انتخابات بود و این موضوع همچنان به عنوان اولویت اصلی رای دهندگان آمریکایی باقی مانده است.