به گزارش پارسینه به نقل از بهداشت نیوز، افسردگی در نوجوانان اغلب تشخیص داده نمی شود، بخشی از این مسئله به این دلیل است که والدین معمولاً نمی توانند به راحتی تفاوت بین بدخلقی های معمول دوران نوجوانی و نگرانی های جدی تر سلامت روان را تشخیص دهند.

اما لازم نیست به تنهایی از پس این موضوع برآیید. روان شناس دکتر سوزان البرز (Susan Albers, PsyD) و متخصص کودکان دکتر ورونیکا آیزاک (Veronica Issac, MD) 10 نشانه را معرفی کرده اند که ممکن است نشان دهد فرزند شما دچار افسردگی است و اینکه چطور می توانید برای دریافت کمک لازم به او یاری برسانید.

نشانه های افسردگی در نوجوانان
اگر فرزند شما فقط دچار نوسانات خلقی معمول نوجوانی باشد (و نه افسردگی)، معمولاً این حالات خفیف و کوتاه مدت هستند و به وسیله ی عوامل استرس زای مشخصی ایجاد می شوند.

اگر افسردگی با اضطراب همراه باشد (مانند ترس مداوم)، غربالگری همزمان برای اختلالات هم زمان ضروری است، زیرا 50-70% موارد افسردگی نوجوانان با اضطراب همراه است.

این موضوع طبیعی است که نوجوانان در کنترل احساسات شان دچار مشکل شوند. گرچه آن ها گاهی شبیه بزرگسالان رفتار می کنند، اما بخش پیش پیشانی مغز (prefrontal cortex) یعنی همان بخشی که مسئول تنظیم احساسات است تا اواسط دهه ی بیست زندگی هنوز در حال رشد است. آن ها همچنین با تغییرات هورمونی و سایر پیامدهای بلوغ نیز روبه رو هستند.

اما اگر متوجه نشانه های زیر در فرزندتان شدید، بهتر است با پزشک او مشورت کنید.

1. تغییرات در احساسات

برای این که بفهمید نوسانات خلقی فرزندتان می تواند نشانه ی افسردگی باشد یا نه، به این موارد توجه کنید:
شدت احساسات چقدر است؟

چه مدت ادامه دارد؟

و آیا این حالات به موقعیت یا رویداد خاصی مربوط می شوند یا خیر؟

تحریک پذیری در نوجوانان شایع تر از غمگینی خالص است.

2. تغییرات در رفتار

وقتی نوجوانان دچار افسردگی می شوند، معمولاً رفتار آن ها نیز همراه با خلق وخوی شان تغییر می کند.
دکتر البرز می گوید ممکن است آن ها موارد زیر را تجربه کنند:

. کندی در تفکر، گفتار یا حرکت (اختلال روان حرکتی)

. ناتوانی در ابراز احساسات (حالت چهره ی بی احساس)

. اختلال در عملکرد اجرایی مغز (مانند برنامه ریزی یا تصمیم گیری دشوار)

. ضعف حافظه و تمرکز

. بی قراری یا مشکل در کنترل رفتار

. مشکلات انضباطی و رفتاری

در پسران، علائم بیشتر به صورت بی قراری یا خشم بروز می کند، در حالی که در دختران، غم و انزوا غالب است.

اگر رفتار فرزندتان پرخاشگرانه شد، بلافاصله با پزشک او تماس بگیرید. پزشک می تواند شما را به منابع و خدماتی متصل کند که برای حفظ امنیت خودتان و فرزندتان لازم است.

3. تغییرات در خواب یا اشتها

دکتر آیزاک توصیه می کند اگر میزان خواب، غذا خوردن یا وزن فرزندتان به طور قابل توجهی تغییر کرد، حتماً او را برای بررسی نزد پزشک ببرید.

او می گوید:

مهم است مطمئن شویم که این تغییرات ناشی از یک مشکل جسمی پنهان نیستند.

تغییرات بیش از 5% وزن یا اختلال خواب (بی خوابی یا پرخوابی) نشانه هشداردهنده است.

4. شکایت های جسمانی

اگر نوجوانتان در چند بخش از زندگی اش مانند درس ها، فعالیت های فوق برنامه یا روابط دوستانه هم زمان دچار مشکل شده است، این می تواند نشانه ی وجود مشکل عمیق تری مانند افسردگی باشدافسردگی می تواند خود را به شکل علائم جسمی نیز نشان دهد. بنابراین اگر متوجه شدید فرزندتان دچار مشکلات زیر است، آن را جدی بگیرید:

. سردرد

. درد مفاصل یا بدن

. مشکلات گوارشی (دل درد، تهوع، یبوست و...)

. نامنظمی قاعدگی (در دختران)

علائم روان تنی مانند سردرد یا مشکلات گوارشی در 30-50% نوجوانان افسرده دیده می شود و اغلب اولین نشانه هستند.

5. مشکلات در چند زمینه از زندگی

اگر نوجوانتان در چند بخش از زندگی اش مانند درس ها، فعالیت های فوق برنامه یا روابط دوستانه هم زمان دچار مشکل شده است، این می تواند نشانه ی وجود مشکل عمیق تری مانند افسردگی باشد.

دکتر البرز توصیه می کند والدین با فرزندشان در مورد همه چیز صحبت کنند؛ از فعالیت های فوق برنامه گرفته تا موسیقی مورد علاقه شان و به یاد داشته باشید: هدف شما گوش دادن است، نه قضاوت کردن.

او توضیح می دهد: به والدین توصیه می کنم سؤال بپرسند. با فرزندشان گفت وگویی مداوم داشته باشند و وقتی آماده ی صحبت است، در دسترس و پذیرا باشند.

6. مشکل در اعتمادبه نفس یا عزت نفس

افسردگی می تواند باعث کاهش اعتمادبه نفس و عزت نفس شود و همین مشکلات نیز می توانند خودشان موجب افسردگی شوند.

احساس بی ارزشی ممکن است باعث شود نوجوانتان از افراد و فعالیت هایی که قبلاً دوست داشت دوری کند.

7. گفت وگوی منفی با خود

اگر متوجه شدید فرزندتان مدام از خودش انتقاد می کند، خودش را سرزنش یا تحقیر می کند، شاید زمان آن رسیده که او را از نظر افسردگی بررسی کنید.

دکتر آیزاک می گوید: این طبیعی است که گاهی از خودمان ناامید شویم، اما اگر این اتفاق بیش از حد تکرار شود، الگوهای فکری مخرب در ذهن شکل می گیرند که می توانند افسردگی و اضطراب را تشدید کنند.

او همچنین بر اهمیت نظارت بر استفاده ی نوجوانان از شبکه های اجتماعی تأکید می کند: در حالی که شبکه های اجتماعی می توانند ابزار مثبتی برای خلاقیت و ارتباط با دوستان و خانواده باشند، اما می دانیم که می توانند به رفتارهای منفی مانند قلدری، شرم از بدن (Body Shaming) و گفت وگوی منفی با خود نیز دامن بزنند.

شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام با ایجاد شرم از بدن، خطر افسردگی را 2-3 برابر افزایش می دهد. نظارت والدین بر رسانه های اجتماعی (مانند محدود کردن زمان استفاده به 2 ساعت روزانه) توصیه می شود.

8. مصرف مواد

افسردگی و مصرف مواد رابطه ای دوطرفه دارند: اگر یکی از این دو مشکل وجود داشته باشد، احتمال بروز دیگری نیز افزایش می یابد.

افسردگی خطر سوءمصرف را 2 برابر می کند و بالعکس.

اگر فرزندتان درگیر اعتیاد یا مصرف مواد است، با پزشک او صحبت کنید. پزشک می تواند شما را به منابع حمایتی و درمانی مناسب متصل کند تا بتوانید از او پشتیبانی کنید.

9. رفتارهای خودآزاری

وقتی از خودآزاری صحبت می شود، شاید ذهن تان فوراً به سراغ زدن، بریدن یا سوزاندن خود برود.
اما برخی از انواع خودآزاری کمتر قابل تشخیص اند؛ مانند کندن موها یا خراشیدن پوست. خودآزاری در 15 تا 20% نوجوانان افسرده شایع است.

اگر فکر می کنید فرزندتان به خود آسیب می زند، دکتر آیزاک تأکید می کند که بلافاصله با پزشک متخصص اطفال او تماس بگیرید.

10. صحبت مستقیم درباره ی خودکشی

اگر نوجوان شما درباره ی خودکشی صحبت می کند یا چنین افکاری را ابراز می کند، فوراً با پزشک او تماس بگیرید.

پزشک به شما کمک می کند برنامه ای برای حفظ ایمنی تهیه کنید و منابع لازم برای مواقع اضطراری را در اختیارتان بگذارد.

عوامل خطر افسردگی در نوجوانان برای شناسایی زودتر
به عوامل خطر زیر توجه کنید:

. سابقه خانوادگی افسردگی (خطر 2-4 برابر)

. استرس های مزمن مانند قلدری، مشکلات تحصیلی، یا فقدان (مانند از دست دادن والد)

. عوامل بیولوژیک مانند اختلالات هورمونی یا سابقه تروما

این عوامل کمک می کنند والدین هشدارها را زودتر شناسایی کنند.

چه زمانی باید به دنبال کمک باشید؟
اگر مطمئن نیستید که آیا فرزندتان افسرده است یا نه و خطری فوری سلامت یا ایمنی او را تهدید نمی کند، در وهله ی اول به منبعی رجوع کنید که از قبل او را می شناسید: مثلا پزشک متخصص اطفال فرزندتان.

شاید تمایل داشته باشید هرچه سریع تر یک درمانگر یا روان شناس پیدا کنید، اما دکتر البرز توصیه می کند بهتر است ابتدا از پزشک اطفال یا پزشک خانواده شروع کنید.

او می گوید: این پزشکان معمولاً رابطه ای طولانی مدت با شما دارند، بنابراین شما و فرزندتان را به خوبی می شناسند و از روند رشد و تغییرات او آگاه اند.

اگر پزشک بخواهد مدتی به تنهایی با نوجوانتان صحبت کند (بدون حضور شما در اتاق)، نگران یا ناراحت نشوید.

دکتر آیزاک توضیح می دهد: گاهی نوجوانان در بیان احساس افسردگی خود نزد والدینشان تردید دارند، چون نمی دانند والدینشان چه واکنشی نشان خواهند داد. پزشک در صورت وجود نگرانی جدی، شما را در جریان خواهد گذاشت.

اگر افسردگی متوسط تا شدید باشد، ترکیب CBT (روان درمانی شناختی-رفتاری) با SSRI ها (مانند فلوکستین، تأیید FDA برای نوجوانان) مؤثرترین درمان است و 60-80% بهبود ایجاد می کند. درمان خانوادگی نیز برای تقویت حمایت والدین مفید است. اگر خطری فوری (مانند خودکشی) وجود دارد، به اورژانس بروید.

جمع بندی

سلامت روان، بخش حیاتی از سلامت عمومی نوجوان است. درگیر بودن والدین در زندگی فرزندشان و همچنین انجام غربالگری های منظم افسردگی توسط پزشک در هر ویزیت می تواند به حفظ ارتباط باز بین شما و فرزندتان کمک کند و اطمینان دهد که او در محیطی امن و حمایتی قرار دارد.

دکتر البرز اطمینان می دهد:

افسردگی قابل درمان است، و هیچ پدر یا مادری نباید به تنهایی با آن روبه رو شود. با حمایت، مراقبت و گفت وگوهای باز، نوجوانان می توانند بهبود پیدا کنند و شکوفا شوند. مهم ترین قدم، همین است که دست به کار شوید، آغاز آن گفت وگوی اول می تواند همه چیز را تغییر دهد.

افسردگی در نوجوانان قابل درمان است (با نرخ بهبود 70-90% در درمان زودهنگام) و نقش والدین در گفتگوی باز حیاتی است.