به نقل از خبر فوری ؛ در تابستان 1812، ناپلئون بناپارت نیم میلیون سرباز را به روسیه رهبری کرد. در پایان سال، تنها بخش کوچکی از این ارتش عظیم زنده ماندند. تاریخ دانان مدت هاست که علت این فاجعه را تیفوس (Typhus)، یک بیماری کشنده و منتقل شده توسط شپش، می دانستند. اما تحقیقات جدید خلاف این را نشان می دهد.

به گزارش دیجینوی، دانشمندان انستیتو پاستور فرانسه با استفاده از تکنیک های پیشرفته تجزیه و تحلیل DNA، بقایای سربازان جان باخته ناپلئون را مورد بررسی مجدد قرار دادند. آن ها هیچ شواهدی از تیفوس پیدا نکردند. در عوض، مشخص شد که سربازان حامل باکتری هایی بودند که باعث تب روده (Enteric Fever) و تب راجعه (Relapsing Fever) می شدند؛ دو بیماری که ممکن است سقوط ارتش ناپلئون را تسریع کرده باشند.

نیکلاس راسکووان، نویسنده اصلی مقاله از انستیتو پاستور می گوید: استفاده از فناوری امروز برای تشخیص و شناسایی چیزی که 200 سال پیش دفن شده بود، بسیار هیجان انگیز است.

بازنگری در یک راز تاریخی

برای بیش از دو قرن، محققان در مورد علت اصلی نابودی ارتش کبیر (Grand Army) ناپلئون در جریان حمله ناموفق به روسیه بحث کرده اند. پزشکان و افسران معاصر در آن زمان، علائمی مطابق با تیفوس را گزارش کرده بودند. کشف شپش بدن و آثاری از باکتری Rickettsia prowazekii (عامل تیفوس) در بقایای یافت شده در حفاری های گذشته نیز این باور قدیمی را تقویت کرده بود.

با این حال، مطالعه جدید این فرضیه دیرینه را به چالش می کشد.

تیم راسکووان نمونه هایی را که از یک گور دسته جمعی در ویلنیوس، لیتوانی (واقع در مسیر عقب نشینی ارتش فرانسه) گرفته شده بود، مجدداً بررسی کردند. آن ها با استفاده از تکنیک پیشرفته پالئوژنومیک میکروبی، DNA را از دندان های 13 سرباز استخراج کردند. دندان ها به دلیل حفظ خوب مولکول های زیستی، قابل اطمینارترین منبع DNA باستانی بودند.

پس از حذف آلودگی های محیطی، تیم توالی یابی و تجزیه و تحلیل مواد ژنتیکی را انجام داد.

آنچه آن ها کشف کردند، شگفت انگیز بود: هیچ اثری از باکتری $R$. prowazekii (عامل تیفوس) یا Bartonella quintana (عامل تب خندق) وجود نداشت. در عوض، دو عامل بیماری زای دیگر ظهور کردند: Salmonella enterica و Borrelia recurrentis. اولی عامل تب روده (گروهی از بیماری ها از جمله تیفویید) است، در حالی که دومی عامل تب راجعه است؛ یک بیماری منتقل شده از طریق شپش که با تب های شدید و مکرر مشخص می شود.

DNA باستانی داستانی عمیق تر را روایت می کند

در مطالعات پیشین از واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) برای تشخیص عوامل بیماری زا در بقایای باستانی استفاده می شد. با این حال، PCR زمانی بهترین عملکرد را دارد که DNA نسبتاً دست نخورده باشد. نمونه های باستانی، که در طول قرن ها تخریب شده اند، اغلب حاوی قطعاتی هستند که برای تقویت توسط PCR بسیار کوچک هستند.

راسکووان توضیح می دهد: DNA باستانی به قطعات بسیار کوچکی تجزیه می شود که برای کارکرد PCR بسیار ریز هستند. روش ما قادر است دامنه وسیع تری را پوشش دهد و مجموعه بزرگ تری از منابع DNA را بر اساس این توالی های باستانی بسیار کوتاه، شناسایی کند.

رویکرد توالی یابی گسترده تر تیم، نه تنها باکتری ها را شناسایی کرد، بلکه یک پیوند تکاملی شگفت انگیز را نیز آشکار ساخت.

سویه ای از باکتری $B$. recurrentis که در سربازان ناپلئون یافت شد، با یک رده باستانی که در عصر آهن بریتانیا کشف شده و قدمت آن به 2000 سال پیش باز می گردد، مطابقت داشت. آن رده باستانی به نوعی برای هزاره ها در اروپا باقی مانده بود و سپس به تدریج با گونه های مدرن جایگزین شد.

راسکووان می گوید: این نشان دهنده قدرت فناوری DNA باستانی برای کشف تاریخ بیماری های عفونی است که ما نمی توانستیم با نمونه های مدرن بازسازی کنیم.

این یافته ها دیدگاهی جدید در مورد یکی از مشهورترین فجایع نظامی تاریخ ارائه می دهند. به جای یک عامل واحد، احتمالاً چندین بیماری عفونی در ترکیب با گرسنگی، خستگی و شرایط انجمادآور بود که ارتش ناپلئون را در حین عقب نشینی از روسیه، نابود کرد.

محققان با اعمال تجزیه و تحلیل پیشرفته DNA بر یک راز 200 ساله، در حال روشن کردن این واقعیت هستند که چه چیزی واقعاً هزاران سرباز را در طول یکی از وحشیانه ترین نبردهای تاریخ از بین برد.