شکستگی کاسه چشم یا اربیت یکی از آسیب های شایعی است که به دلیل ضربه مستقیم و شدید به ناحیه چشم و اطراف آن رخ می دهد. کاسه چشم که شامل چندین استخوان ظریف و ساختارهای حساس است، نقش بسیار مهمی در محافظت از کره چشم، اعصاب و عضلات چشم دارد. شکستگی در این ناحیه می تواند عوارضی مانند: اختلال در بینایی، درد، تورم و محدودیت در حرکت چشم ایجاد کند و در صورت درمان نشدن، به مشکلات جدی تر منجر می شود. ما در این مقاله، علل، علائم، عوارض، تشخیص و درمان را بررسی می کنیم. برای آشنایی با این موارد تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

شکستگی کاسه چشم یا شکستگی اربیت به آسیبی گفته می شود که در آن یکی از استخوان های اطراف کره چشم ترک می خورد یا می شکند. این استخوان ها، حدقه چشم را تشکیل می دهند که شامل کره چشم، ماهیچه های چشم، رگ های خونی، اعصاب و دیگر ساختارهاست. معمولاً شکستگی اربیت زمانی رخ می دهد که ضربه محکمی به چشم وارد شود، مثلاً وقتی چیزی با شدت به چشم برخورد کند. این شکستگی ها باعث درد، تورم، کبودی و اختلال در حرکت طبیعی چشم می شوند و در صورت درمان نشدن، بر بینایی و سلامت چشم تأثیر منفی بگذارند.

شکستگی کاسه چشم، بسته به محل و شدت آسیب به سه نوع اصلی تقسیم می شود. هر کدام از این انواع ویژگی ها و علائم خاص خود را دارند و می توانند بر ساختارها و عملکردهای مختلف چشم و حدقه اثر بگذارند. این شکستگی ها معمولاً در اثر ضربه به نواحی اطراف چشم ایجاد می شوند و با درد، کبودی و مشکل در حرکت چشم همراه هستند. انواع شکستگی کاسه چشم عبارتند از:

شکستگی فورانی: شکستگی فورانی رایج ترین نوع شکستگی اربیت است و در بخش کف یا دیواره داخلی و ظریف حدقه چشم رخ می دهد. معمولاً ضربه هایی مثل برخورد مشت یا توپ به چشم باعث این شکستگی می شود.
شکستگی لبه اربیت: این نوع شکستگی بر لبه های استخوان بیرونی حدقه چشم تاثیر می گذارد. چون این قسمت از استخوان بسیار ضخیم است، برای آسیب دیدن آن به نیروی زیادی نیاز است. تصادفات ماشین یکی از دلایل اصلی شکستگی لبه اربیت است. در این نوع شکستگی، معمولاً شکستگی های دیگری هم در صورت دیده می شود.
شکستگی کف اربیت: این نوع شکستگی زمانی اتفاق می افتد که استخوان های لبه چشم به داخل فرومی روند و باعث خمیدگی یا فرورفتگی استخوان های کف چشم می شوند. این شکستگی به اعصاب، عضلات و ماهیچه های اطراف چشم آسیب می رساند و حرکت طبیعی چشم را مختل می کند. تصادفات و سقوط ها معمولاً باعث این نوع شکستگی می شوند.

علائم شکستگی اربیت در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد هیچ علامتی ندارند، اما معمولاً این شکستگی ها با درد همراه هستند. به صورت کلی علائم شکستگی کاسه چشم به نوع و شدت شکستگی بستگی دارد. این علائم عبارتند از:

شکستگی کاسه چشم همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم معمولا بر اثر آسیب به چشم رخ می دهد. این نوع شکستگی هم در بزرگسالان و هم در کودکان رخ می دهد. شایع ترین دلایل شکستگی اربیت در بزرگسالان، آسیب فیزیکی و تصادفات رانندگی هستند. در کودکان، این آسیب بیشتر به دلیل تصادفات رانندگی یا برخورد توپ به صورت ایجاد می شود. سایر علل شکستگی کاسه چشم شامل تصادفات دوچرخه سواری و موتورسواری، سقوط و آسیب های ورزشی می شود.

شکستگی کاسه چشم باعث بروز عوارض جدی و خطرناک می شود. اگر عصب یا عضله آسیب دیده باشد باعث از دست دادن توانایی حرکت دادن یا حس کردن بخشی از صورت می شود. همچنین بسته به محل شکستگی نیز عوارضی مانند: مشکل در تنفس، دیدن، شنیدن یا صحبت کردن برای فرد به وجود می آید. آسیب های شدید نیز منجر به عفونت، تشنج، خونریزی مغزی و حتی آسیب به مغز می شوند.

برای تشخیص شکستگی چشم، چشم پزشک چشم و ناحیه اطراف آن را معاینه می کند. او بررسی می کند که آیا چشم شما به طور طبیعی حرکت می کند و مشکلی در بینایی وجود دارد یا خیر. همچنین پزشک بررسی می کند تا مطمئن شود چشم به درستی در حدقه قرار گرفته است. چشم پزشک برای تشخیص از شما درباره علائم می پرسد و آزمایش های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام آر آی اربیت و سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) را برای بررسی دقیق تر درخواست می کند.

همچنین توموگرافی کامپیوتری (CT) یک روش عالی در تشخیص شکستگی های مداری است که نمای اسکلت مدار و ساختار های مجاور را در چندین صفحه به دقت بازتولید می کند. بازسازی سه بعدی اطلاعات قابل اعتمادی را در مورد تعداد قطعات استخوان مداری و موقعیت آن ها ارائه می دهد.

درمان شکستگی چشم به نوع و شدت آسیب بستگی دارد و همیشه به جراحی نیاز نیست. اگر شکستگی جزیی باشد، چشم پزشک استفاده از کیسه یخ را برای کاهش درد و تورم توصیه می کند. در این حالت، حدقه چشم با گذر زمان بهبود پیدا می کند. چشم پزشک برای پیشگیری از عفونت آنتی بیوتیک تجویز می کنید. همچنین ممکن است داروهای ضد احتقان نیز تجویز کند و از شما بخواهد تا زمانی که جراحت بهبود می یابد از فین کردن خودداری کنید، زیرا هوای خارج شده زیر پوست اطراف چشم جمع می شود و باعث تورم در چشم می شود.

در صورتی که شکستگی جدی تر باشد و مانع حرکت صحیح چشم یا ایجاد دوبینی شود، چشم پزشک شما را به یک جراح ارجاع می دهد. در صورت نیاز به جراحی، جراح بر اساس علائم و شدت آسیب نوع جراحی مورد نیاز را به شما اطلاع می دهد. پس از جراحی، برای چند روز کبودی و تورم طبیعی است و ممکن است دید شما تا چند روز تار باشد. همچنین جراح کمپرس سرد، آنتی بیوتیک یا داروهای ضدالتهاب برای کمک به بهبودی توصیه می کند.

بهترین زمان برای جراحی، بلافاصله پس از شکستگی و قبل از بروز تورم است. اگر تورم ادامه پیدا کند، باید 3 تا 5 روز صبر کنید و سپس اقدام به جراحی کنید. در صورت عدم درمان به موقع، مشکلاتی مانند: تغییر شکل صورت، اختلال در بینایی و تغییر موقعیت چشم به وجود می آیند که درمان آن ها پس از گذشت زمان بسیار دشوار می شود.جراحی برای شکستگی کاسه چشم در مواقعی ضروری است که آسیب به چشم و صورت باعث اختلال در عملکرد طبیعی آن ها شود. شرایطی که ممکن است نیاز به جراحی را ایجاد کند عبارتند از:

اختلال در بینایی: شکستگی موجب جابجایی چشم و ایجاد دوبینی می شود. همچنین، خونریزی کاسه چشم نیز باعث آسیب به عصب بینایی و از دست دادن بینایی می شود. در برخی موارد، قطعات شکسته استخوان حرکت کردن چشم را محدود می کنند.

تغییر در ساختار صورت: جابجایی استخوان ها باعث ایجاد تغییراتی در ویژگی های صورت، ایجاد عدم تقارن یا تغییر شکل صورت می شود. در این شرایط پزشک جراحی را توصیه می کند.

فشرده شدن عصب فرواوربیتال: در صورتی که قطعات استخوانی جابجا شده به عصب فشار بیاورند، ممکن است بی حسی در ناحیه گونه، نیمی از بینی، لب ها و لثه ها ایجاد شود. بنابراین نیاز به جراحی دارد.

در بسیاری از موارد نمی شود از شکستگی های کاسه چشم جلوگیری کرد، اما با رعایت برخی نکات می توان احتمال این شکستگی ها را کاهش داد. این نکات معمولا برای پیشگیری از علت ایجاد آسیب و شکستگی هستند. از جمله اقداماتی که برای پیشگیری از آسیب ها بهتر است انجام دهید عبارتند از: