در حالی که دونالد ترامپ بار دیگر با ایده ادامه ریاست‌جمهوری پس از دو دوره قانونی بازی می‌کند، استیو بنن، متحد سابق او، مدعی شده است که «طرحی واقعی» برای تحقق این هدف وجود دارد. این ادعا که با متمم بیست‌ودوم قانون اساسی در تضاد است، موجی از نگرانی درباره آینده دموکراسی آمریکا برانگیخته است.

گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، در حالی که دونالد ترامپ ماه‌هاست ایده‌ نامزدی برای سومین دوره ریاست‌جمهوری را مطرح می‌کند و اصرار دارد که «شوخی نمی‌کند»، یکی از نزدیک‌ترین متحدان سابقش، استیو بنن، از وجود «طرحی واقعی» برای تحقق این هدف خبر داده است. ادعایی که با واکنش گسترده محافل سیاسی و حقوقی در ایالات متحده روبه‌رو شده است.

ادعایی علیه یکی از اصول بنیادین قانون اساسی

استیو بنن، مشاور سابق کاخ سفید و از وفاداران قدیمی ترامپ، در گفت‌وگو با نشریه The Economist اعلام کرد که «برنامه‌ای» برای عبور از محدودیت دو دوره‌ای ریاست‌جمهوری در حال تدوین است. این محدودیت در متمم بیست‌ودوم قانون اساسی آمریکا تصریح می‌کند که «هیچ فردی نمی‌تواند بیش از دو بار به ریاست‌جمهوری انتخاب شود.»

بنن بدون ارائه جزییات، گفت: «ترامپ در سال 2028 رییس‌جمهور خواهد بود، مردم باید خودشان را با این واقعیت وفق دهند. در زمان مناسب، توضیح خواهیم داد که طرح چیست. اما بله، طرحی وجود دارد.»

او در ادامه افزود که ترامپ «ابزاری در دست اراده الهی» است — عبارتی که یادآور نظریه «حق الهی پادشاهان» در قرون گذشته است و خود ترامپ نیز پیش‌تر از چنین تعابیری استفاده کرده بود.

ترامپ و بازی تکراری با قانون اساسی

ترامپ بارها در سخنرانی‌ها و شبکه اجتماعی خود با ایده‌ی «رییس‌جمهور مادام‌العمر» شوخی کرده است. از سال 2019، او ویدئویی در حساب‌هایش منتشر کرد که روی جلد جعلی مجله تایم، پوسترهایی از کمپین‌های خیالی ریاست‌جمهوری‌اش برای سال‌های 2024 تا 2084 دیده می‌شد.

در روزهای اخیر نیز ترامپ همان ویدئو را دوباره منتشر کرد، این‌بار در کنار تصاویر ساختگی از خود در لباس پادشاه که به معترضان شعار «No Kings» (هیچ پادشاهی نیست) مایعی قهوه‌ای پرتاب می‌کند.

با این حال، در مقاطعی او مواضع متناقضی گرفته است. در روز انتخابات سال گذشته، در پاسخ به پرسش خبرنگار نیویورک تایمز درباره اینکه آیا انتخابات 2024 آخرین کارزار او خواهد بود، گفت: «فکر می‌کنم بله، همین‌طور است.»

تحلیلگران می‌گویند این دوگانگی ممکن است تلاشی برای جلوگیری از دیده شدن ترامپ به عنوان «رییس‌جمهور رو به پایان» باشد تا نفوذ سیاسی خود را حفظ کند.

واکنش‌ها و ابهامات در واشنگتن

اظهارات بنن باعث شد موجی از پرسش‌ها درباره ارتباط او با حلقه داخلی کاخ سفید مطرح شود. با این حال، دفتر مطبوعاتی کاخ سفید در پاسخ به درخواست رسانه‌ها، از اظهارنظر در این‌باره خودداری کرده است.

منابع نزدیک به تیم ترامپ می‌گویند که بنن هیچ نقش رسمی در دولت ندارد و از سال 2017، پس از خروج از کاخ سفید، صرفاً به‌عنوان یک فعال رسانه‌ای و چهره جنجالی در فضای سیاسی حضور دارد.

بنن در ماه فوریه به جرم کلاهبرداری از حامیان پروژه ساخت دیوار مرزی بین آمریکا و مکزیک محکوم شد. با این حال، همچنان یکی از چهره‌های بانفوذ در جریان راست افراطی آمریکا محسوب می‌شود و از مهم‌ترین حامیان تئوری توطئه‌ی «سرقت انتخابات 2020» به شمار می‌رود — همان دروغی که به حمله به ساختمان کنگره در ششم ژانویه 2021 انجامید.

ترامپ و سابقه پیروی از طرح‌های افراطی

گرچه ترامپ گاه از طرح‌های تندروانه فاصله می‌گیرد، اما در عمل بسیاری از آن‌ها را اجرا کرده است. او پیش از انتخابات 2024 بارها تأکید کرده بود که هیچ ارتباطی با «پروژه 2025» ندارد — برنامه‌ای افراطی برای بازسازی دولت فدرال که توسط گروهی از جمهوری‌خواهان راست‌گرا تدوین شده بود.

اما پس از پیروزی انتخاباتی، ترامپ نه‌تنها بسیاری از مفاد آن برنامه را در سیاست‌های خود گنجاند، بلکه راسل ووت، یکی از طراحان اصلی پروژه را به ریاست دفتر بودجه کاخ سفید منصوب کرد. او اخیراً نیز در یک سخنرانی از این انتصاب به‌عنوان «افتخارآمیز» یاد کرد و گفت ووت از چهره‌های «مشهور پروژه 2025» است.

نگرانی‌ها درباره فرسایش دموکراسی آمریکایی

کارشناسان حقوق اساسی هشدار داده‌اند که حتی اگر «طرح سومین دوره» جنبه اجرایی پیدا نکند، طرح چنین ایده‌ای خود نشانه‌ای از روند خطرناک تضعیف دموکراسی در آمریکا است.

به گفته‌ی استاد حقوق دانشگاه ییل، «صرف مطرح کردن ایده‌ی بی‌اعتنایی به قانون اساسی از سوی چهره‌های بانفوذ، به عادی‌سازی نقض قانون می‌انجامد — همان مسیری که بسیاری از دموکراسی‌ها در سراشیبی استبداد طی کردند.»

در حالی که جمهوری‌خواهان میانه‌رو این ادعا را «بی‌اساس و غیرعملی» خوانده‌اند، هواداران ترامپ در رسانه‌های اجتماعی با استقبال از سخنان بنن، او را «معمار دوران سوم ترامپ» لقب داده‌اند.

یکی از کاربران راست‌گرا در شبکه اجتماعی Truth Social نوشت: «اگر ترامپ مأمور خداست، هیچ متممی نمی‌تواند جلوی او را بگیرد.»

سکوت کاخ سفید و آینده مبهم سیاست آمریکا

دولت ترامپ تاکنون موضع رسمی در برابر این ادعاها اتخاذ نکرده است. برخی ناظران معتقدند که چنین اظهاراتی ممکن است بخشی از کارزار تبلیغاتی حساب‌شده‌ای باشد تا توجه رسانه‌ها را از مشکلات اقتصادی و سیاست خارجی دور کند.

با این حال، به گفته‌ی تحلیلگر شبکه NBC، «این نوع سخنان به طور خطرناکی مرز بین شوخی و تهدید واقعی علیه نظم قانون اساسی را از بین می‌برد.»

در حالی که انتخابات آینده هنوز چند سال فاصله دارد، فضای سیاسی آمریکا بار دیگر زیر سایه‌ی پرسشی سنگین قرار گرفته است: آیا نظام سیاسی ایالات متحده توان مقاومت در برابر جاه‌طلبی‌های بی‌سابقه‌ی دونالد ترامپ و حلقه‌ی نزدیکش را خواهد داشت؟