به نقل ازشرق، یک هفته پس از حملات تجاوزکارانه اسراییل به تأسیسات هسته ای صلح آمیز ایران در 13 ژوئن 1404، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، در اعترافی دیرهنگام اعلام کرد: ما هیچ گونه شواهدی مبنی بر تلاش نظام مند ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای نداشتیم . حالا هم متعاقب بمباران آمریکا در 21 ژوئن و در نشست شورای امنیت از آمادگی خود برای سفر به تهران خبر می دهد. این دست موضع گیری ها که پس از شهادت صدها ایرانی و تخریب زیرساخت های حیاتی کشور بیان شد، نه تنها نتوانست نقش مخرب گروسی را در این فاجعه پنهان کند، بلکه خشم مقامات ایرانی را برانگیخت.

دومین نشست فوق العاده شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در پی حملات نظامی به تأسیسات هسته ای ایران، با ابراز نگرانی گسترده کشورهای عضو نسبت به تبعات این اقدامات تجاوزکارانه و تاکید بر لزوم احترام به حقوق بین الملل، حفظ نظام عدم اشاعه و بازگشت به مسیر دیپلماسی پایان یافت.

رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، از زمان تصدی این سمت در سال 2019، بارها با گزارش های جانبدارانه و سیاسی، برنامه هسته ای صلح آمیز ایران را زیر سؤال برده است. این گزارش ها که اغلب با فشار تروییکای اروپا (بریتانیا، فرانسه، آلمان) و آمریکا تهیه می شدند، اتهامات بی اساسی علیه ایران مطرح می کردند، در حالی که خود گروسی در 28 ژوئن 1404 اعتراف کرد هیچ شواهدی از تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته ای وجود ندارد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، این اعتراف را بسیار دیر خواند و گفت گروسی این حقیقت را در گزارش جانبدارانه خود پنهان کرد تا قطع نامه ای علیه ایران در شورای حکام تصویب شود . این قطع نامه که در شصتمین روز مهلت ادعایی دونالد ترامپ برای مذاکره تصویب شد، بهانه نهایی برای حملات اسراییل و آمریکا را فراهم کرد. گروسی با پنهان کاری عمدی، زمینه حقوقی و سیاسی این تجاوز را مهیا کرد.

حملات اسراییل و آمریکا به ایران نتیجه یک سناریوی از پیش طراحی شده بود که آژانس و گروسی در آن نقش کلیدی داشتند. در ابتدای سال 1404، ترامپ یک فرصت 60روزه برای مذاکره با ایران اعلام کرد. اما مذاکرات غیرمستقیم در عمان با تحریم های جدید علیه بخش نفت و پتروشیمی ایران همراه شد که نشان دهنده عدم صداقت واشنگتن در پیشبرد مذاکرات مؤثر و جدی بود. اروپا نیز به جز یک نشست در استانبول، از گفت وگو با ایران امتناع کرد و مواضع ضدایرانی خود را تشدید کرد. در شصتمین روز، شورای حکام آژانس، با پیش نویس تروییکای اروپا و گزارش گروسی، قطع نامه ای علیه ایران تصویب کرد که 19 عضو به آن رأی مثبت دادند و چین، روسیه و بورکینافاسو آن را رد کردند. تنها 24 ساعت بعد، اسراییل حملات خود را آغاز کرد و آمریکا نیز به آن پیوست. این توالی زمانی، نشان دهنده هماهنگی میان غرب، اسراییل و گروسی است که آژانس را به ابزاری سیاسی برای توجیه تجاوز تبدیل کرد.

بی شک انتخاب گروسی به عنوان مدیر کل آژانس، نتیجه بازی های سیاسی غرب بود که همواره افراد همسو با منافع خود را در رأس نهادهای بین المللی قرار می دهد. بنابراین کارنامه وی (گروسی) به خوبی تنزل جایگاه مدیر کل آژانس در حد ابزار سیاسی تل آویو و واشنگتن را نمایان می کند. گروسی با گزارش های مغرضانه و عدم محکومیت حملات اسراییل به تأسیسات ایران، به مهره ای در خدمت تل آویو و واشنگتن بدل شد. مقامات ایرانی، از عباس عراقچی، وزیر امور خارجه تا کاظم غریب آبادی، معاون وزیر امور خارجه، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، علی لاریجانی، محمدجواد ظریف و... واکنش های تندی به گروسی نشان دادند. بقایی گزارش های او را جانبدارانه خواند که بهانه تجاوز را فراهم کرد. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران هم در ایکس نوشت: گزارش غیرمسئولانه گروسی خسارات جبران ناپذیری به آژانس وارد کرد. او باید به خاطر همدستی در مرگ بی گناهان پاسخ گو شود . علی لاریجانی به صراحت عنوان کرد که به حساب گروسی هم می رسیم، اما امروز وقتش نیست .

همه این مواضع نشان دهنده خشم عمیق تهران از نقش مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در شهادت هم وطنان ایرانی، تخریب زیرساخت ها و فاجعه فعلی در کشور است تا جایی که کاظم غریب آبادی (معاون حقوی وزارت امور خارجه)، گروسی را شریک جنایت دانست و او را فاقد صلاحیت برای مدیریت آژانس خواند. سازمان انرژی اتمی ایران نیز در نامه یکشنبه خود به آژانس بین المللی انرژی اتمی بعد از تجاوز و حملات ایالات متحده به اماکن هسته ای کشور، با تأکید بر پیگیری حقوقی، گروسی را به همدستی با متجاوزان متهم کرد. این واکنش ها، نشان دهنده عزم ایران برای افشای نقش مخرب آژانس و پاسخ گویی گروسی در مراجع بین المللی است. کاظم غریب آبادی نیز تأکید کرد که نقش مخرب گروسی در شورای امنیت مستند خواهد شد. سازمان انرژی اتمی ایران نیز در نامه ای به گروسی، از پیگیری حقوقی بی عملی و همدستی او با این جنایات خبر داد. گروسی با پنهان کردن حقیقت صلح آمیزبودن برنامه ایران، بهانه ای برای قطع نامه شورای حکام فراهم کرد که مستقیما به تجاوز منجر شد.

جالب اینجاست گروسی با چنین کارنامه ای که از خود به جای گذاشته، در نشست اضطراری شورای امنیت در 1 تیرماه 1404، مدعی شد آماده سفر به تهران است تا کاربرد صلح آمیز فناوری هسته ای ایران را تضمین کند. او بدون محکوم کردن حملات آمریکا و اسراییل، از دهانه های ناشی از بمب های سنگرشکن در فردو سخن گفت و خواستار اعزام بازرسان و بررسی 400 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا 60 درصد شد. با توجه به سوابق مدیر کل آژانس و ذیل یک گزاره محتمل، این ادعای گروسی، نه در راستای وظایف فنی آژانس، بلکه با اهداف سیاسی و امنیتی مطرح شد. گروسی به عنوان ابزاری در خدمت تل آویو و واشنگتن، به دنبال ارزیابی دقیق خسارات برای برنامه ریزی اقدامات بعدی احتمالی است. ایران که پیش تر تجهیزات حیاتی خود را از تأسیسات خارج کرده بود، این پیشنهاد را تلاشی برای نفوذ و جاسوسی می داند. عدم محکومیت تجاوزات توسط گروسی، این ظن را تقویت می کند که او در پی کسب اطلاعات برای متجاوزان است، نه اجرای وظایف آژانس. پیرو این نکته، اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی، در گفت وگویی اعلام کرد که به شورای عالی امنیت ملی پیشنهاد دادم که ورود گروسی به ایران را برای همیشه منع کند .

رفتار گروسی، اعتبار آژانس و رژیم عدم اشاعه را به شدت خدشه دار کرد. آژانس که باید حافظ استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای باشد، به ابزاری سیاسی برای توجیه تجاوز تبدیل شد. قطع نامه شورای حکام که بر اساس گزارش های گروسی تصویب شد، نه تنها نقض ماده 4 NPT بود که حق ایران برای فعالیت صلح آمیز را تضمین می کند، بلکه بهانه ای برای جنگ افروزی شد. این امر، اعتماد کشورهای غیرهسته ای به آژانس را تضعیف کرده و می تواند بدعتی خطرناک برای حملات مشابه به دیگر اعضا ایجاد کند. ظریف با هشتگ عزل گروسی خواستار پاسخ گویی او شد، در حالی که ایران با استناد به ماده 51 منشور ملل متحد، حق دفاع مشروع خود را محفوظ می داند. در مجموع باید تصریح کرد که نقش گروسی در تجاوز به ایران، فراتر از یک خطای مدیریتی، خیانتی به اصول آژانس و صلح جهانی بود. او با پنهان کردن حقیقت و ارائه گزارش های مغرضانه، بهانه حقوقی برای قطع نامه ای فراهم کرد که به حملات اسراییل و آمریکا منجر شد. گروسی و آژانس، در این بزنگاه تاریخی، نه تنها صلح را پاس نداشتند، بلکه در برابر زورگویی سکوت کردند