| یارانه نقدی بار دیگر به یکی از مهم‌ترین موضوعات اقتصادی کشور تبدیل شده است. در حالی‌که دولت طی ماه‌های اخیر یارانه نقدی میلیون‌ها نفر را قطع کرده، اکنون مجلس شورای اسلامی از یک نقص جدی در فرآیند دهک‌بندی خانوارها پرده برداشته است. بر اساس اظهارات رسمی عباس گودرزی، سخنگوی هیأت رییسه مجلس، در محاسبه دهک‌های درآمدی و حذف یارانه‌ها، وضعیت مسکن خانوارها در نظر گرفته نشده است؛ موضوعی که می‌تواند مسیر یارانه‌بگیری را برای میلیون‌ها ایرانی تغییر دهد. به گفته کارشناسان، حذف یارانه نقدی صرفاً بر اساس تراکنش‌های بانکی، خودرو و سفر خارجی انجام می‌شود، در حالی‌که هزینه مسکن سهم بزرگی از درآمد خانوارها را تشکیل می‌دهد. همین مسئله باعث شده بسیاری از مستأجران در دهک‌های بالاتر قرار گرفته و از دریافت یارانه محروم شوند. این گزارش تلاش می‌کند تا با نگاهی دقیق و تحلیلی، علت اصلی حذف یارانه نقدی، معیارهای تازه دهک‌بندی، نقش مسکن در شناسایی خانوارها و برنامه جدید دولت و مجلس برای اصلاح عدالت یارانه‌ای را بررسی کند. آیا با این تغییرات، یارانه‌های حذف‌شده برمی‌گردند؟ آیا یارانه نقدی با معیارهای جدید حذف می‌شود؟ جزییات تصمیم تازه مجلس و دولت یارانه نقدی بار دیگر به تیتر اصلی رسانه‌ها بازگشته است. در حالی‌که دولت طی ماه‌های گذشته یارانه حدود 8 میلیون نفر از شهروندان را قطع کرده، حالا سخنگوی هیأت رییسه مجلس شورای اسلامی از یک نقص جدی در دهک‌بندی خبر داده است:
در محاسبه دهک‌های درآمدی، وضعیت مسکن خانوارها لحاظ نشده است. این افشاگری باعث شده بحث درباره شرط جدید حذف یارانه نقدی دوباره داغ شود و بسیاری از مردم بپرسند: چرا با وجود مستأجر بودن، از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند؟ یارانه نقدی با چه معیارهایی حذف می‌شود؟ در حال حاضر، معیار حذف یارانه نقدی بر پایه سه شاخص اصلی انجام می‌شود: تراکنش‌های مالی و حساب‌های بانکی سفرهای خارجی داشتن خودروهای گران‌قیمت یا بیش از یک خودرو اما همان‌طور که عباس گودرزی، سخنگوی هیأت رییسه مجلس گفته است، این معیارها برای شناسایی دقیق دهک‌های درآمدی ناکافی و ناعادلانه‌اند.
زیرا بسیاری از خانواده‌های کارگر و کارمند با درآمد پایین اما با گردش حساب بالا (به دلیل وام یا قرض خانوادگی)، به اشتباه در دهک‌های بالا قرار گرفته و یارانه آنها حذف شده است. چرا وضعیت مسکن در حذف یارانه نقدی نادیده گرفته شد؟ مسکن یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های هزینه در سبد خانوار ایرانی است.
طبق آمار بانک مرکزی، سهم هزینه مسکن از کل هزینه‌های خانوار در کشور حدود 35 درصد و در تهران بیش از 60 درصد است.
اما در نظام فعلی دهک‌بندی، مالک یا مستأجر بودن خانوار هیچ نقشی ندارد. به‌عبارتی، دو خانواده با درآمد مشابه — یکی صاحب خانه و دیگری مستأجر — از نظر دولت در یک دهک قرار می‌گیرند؛ در حالی‌که هزینه واقعی زندگی برای مستأجر بسیار بالاتر است.
این موضوع سبب شده عدالت یارانه‌ای به‌طور جدی زیر سؤال برود. مجلس چه انتقادی به شیوه فعلی دهک‌بندی یارانه نقدی دارد؟ سخنگوی هیأت رییسه مجلس با اشاره به نقص بزرگ در سامانه دهک‌بندی گفته است: «اگر زیرساخت لازم برای لحاظ‌کردن اطلاعات مسکن فراهم نیست، این یک اشکال ساختاری است. امروز فقط تراکنش مالی و خودرو ملاک دهک‌بندی است و این کافی نیست.» عباس گودرزی تأکید کرده که دولت باید هرچه سریع‌تر اطلاعات املاک، زمین و دارایی‌های ملکی را وارد سامانه دهک‌بندی کند تا شناسایی دهک‌های درآمدی دقیق‌تر انجام شود.
او هشدار داده است که ادامه حذف یارانه نقدی با شیوه فعلی می‌تواند باعث بی‌عدالتی گسترده شود. آیا ممکن است یارانه نقدی برخی افراد بازگردد؟ به گفته کارشناسان اقتصادی، اگر دولت و مجلس بر سر اصلاح دهک‌بندی به توافق برسند، احتمال دارد بخشی از یارانه‌های حذف‌شده دوباره برقرار شود.
زیرا بسیاری از خانوارها تنها به دلیل سکونت در شهرهای بزرگ یا داشتن حساب مشترک خانوادگی، از فهرست یارانه‌بگیران خارج شده‌اند. در صورت ورود شاخص مسکن به دهک‌بندی جدید، دولت باید بازنگری گسترده‌ای در فهرست یارانه‌بگیران انجام دهد.
در نتیجه، برخی از مستأجران یا خانوارهای کم‌درآمد ممکن است دوباره مشمول دریافت یارانه نقدی شوند. آیا یارانه نقدی 8 میلیون نفر به درستی حذف شده است؟ بر اساس گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از ابتدای سال 1404 تاکنون یارانه نقدی حدود 8 میلیون نفر قطع شده است.
اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که درصد قابل‌توجهی از این حذف‌شدگان در دهک‌های واقعی پایین یا متوسط قرار دارند. کارشناسان می‌گویند نبود بانک اطلاعاتی کامل و یکپارچه میان سازمان‌ها، باعث شده تصمیم‌گیری درباره دهک‌بندی خانوار بر پایه داده‌های ناقص و احتمالی انجام شود.
به همین دلیل، حتی افرادی که فاقد خودرو و دارایی خاص هستند، به اشتباه از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند. چرا داشتن چند خانه هنوز در حذف یارانه تأثیر ندارد؟ در یکی از اظهارات بحث‌برانگیز، سخنگوی مجلس گفت: «ممکن است فردی صاحب 10 خانه باشد، اما چون اطلاعات ملکی او در سامانه وجود ندارد، هنوز یارانه دریافت می‌کند!» این موضوع نشان می‌دهد که سیستم فعلی یارانه نقدی نمی‌تواند ثروت واقعی افراد را ارزیابی کند.
در حالی که شخصی با درآمد پایین ولی بدون ملک از یارانه محروم می‌شود، شخص دیگری با دارایی‌های سنگین ملکی همچنان یارانه می‌گیرد. به گفته کارشناسان، اضافه شدن شاخص دارایی ملکی و مسکن به سامانه دهک‌بندی، یکی از ضروری‌ترین اصلاحات در نظام یارانه‌ای کشور است. یارانه نقدی در حال حاضر چقدر است و چگونه پرداخت می‌شود؟ مبالغ پرداختی در طرح یارانه نقدی از اردیبهشت 1401 تاکنون تغییر نکرده است.
دولت در حال حاضر سه سطح پرداخت دارد: | 
حاجی‌بابایی: رژیم صهیونیستی و آمریکا هنجارهای بین‌المللی را زیر پا گذاشته‌اند
مردم در شوک قیمت گوشت قرمز تنظیم بازاری! | گوشت تنظیم بازاری چرا 900 هزار تومان شد؟
زیبای خیره کننده هلیا امامی با تیپ جدیدش شما را حیران می کند+عکس