بند مربوط به اداره غزه در طرح ترامپ که از یک مرجع بین‌المللی برای حکومت بر این باریکه حرف می‌زند و معروف به طرح تونی بلر است، به دنبال تحمیل تدریجی قیمومیت خارجی بر غزه بوده و برخی معتقدند انگلیس در پی احیای قیمومیت خود بر فلسطین است.

به گزارش تسنیم، در ماه مه 1948 «سر آن کانینگهام» کمیسر عالی انگلیس با انقضای حکم بین‌المللی قیمومیت انگلیس بر فلسطین، اراضی این سرزمین را ترک کرده و اشغالگری در اینجا را به صهیونیست‌ها سپرد. اما امروز بعد از دو سال جنگ ویرانگر در نوار غزه که توسط آمریکا، انگلیس و سایر قدرت‌های غربی و با ابزار صهیونیسم انجام شد، بعد از 77 سال به نظر می‌رسد که جامعه بین‌المللی می‌خواهد مجدداً قیمومیت انگلیس را در شکل و قالبی جدید بر فلسطین تحمیل کند.

نقشه آمریکا و متحدانش برای تحمیل قیمومیت خارجی بر غزه

بعد از آتش بس در نوار غزه، جامعه بین‌المللی مشغول پاسخ به این سوالِ به تعویق افتاده شد، با این مضمون که در روز بعد از جنگ، حکومت در نوار غزه به چه شکل خواهد بود.

آمریکا و متحدانش به همراه میانجی‌های مصری، قطری و ترکی و تعدادی از کشورهای عربی در داخل و خارج از منطقه، ایجاد یک مرجع بین‌المللی موقت در غزه معروف به «مرجع اداره انتقالی بین‌المللی غزه» (جی آی تی) را مطرح کردند. این ایده بر اساس طرحی بود که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا برای آتش بس در غزه ارائه داد و همچنین مبتنی بر اصول پیشنهادی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اشغالگر در فوریه سال گذشته به کابینه این رژیم بود.

بر اساس این ایده، تونی بلر، نخست وزیر سابق انگلیس قرار است ریاست نهاد مذکور بین‌المللی برای اداره غزه را بر عهده بگیرد. این طرح که روزنامه الاخبار لبنان یک نسخه از آن را به دست آورده، پیشنهاد می‌کند سازمان ملل متحد طبق قطعنامه شورای امنیت، یک اداره انتقالی بین المللی برای غزه تاسیس کند که یک سری مبانی قانونی را برای اختیارات آن در طول دوره انتقالی فراهم می‌سازد و این دوره در ابتدا به سه سال افزایش می‌یابد.

جزییات طرح خطرناک تونی بلر برای غزه

بر اساس این طرح که به طرح تونی بلر معروف است، شورای بین‌المللی (جی آی تی) متشکل از 7 تا 10 عضو از جمله رییس شورا که تونی بلر خواهد بود، با اجماع بین المللی منصوب و توسط شورای امنیت سازمان ملل تایید می‌شود. اعضای این شورا توسط کشورهای مشارکت کننده و از طریق یک فرایند هماهنگ از طریق سازمان ملل منصوب می‌گردند.

انتظار می‌رود در میان اعضای این شورا، یک نماینده فلسطینی از بخش تجاری یا امنیتی، یک مقام سازمان ملل و چندین چهره برجسته بین‌المللی با تجربه اجرایی و مالی باشند. همچنین قرار است برای تضمین مشروعیت منطقه‌ای شورای مذکور، تعدادی از نمایندگان مسلمان نیز در آن مشارکت داشته باشند.

طبق این طرح، رییس شورا وظایف مدیریت اجرایی و مسئولیت سیاسی و سخنگوی آن را بر عهده خواهد گرفت؛ از جمله رهبری دیپلماسی خارجی با کشورهای مختلف، سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای اهدا کننده. او همچنین بالاترین مقام برای حل مسائل و تصمیمات حساس، رهبری دیپلماسی، روابط امنیتی استراتژیکی با طرف‌های خارجی از جمله مصر، آمریکا، اسراییل و نظارت بر مدیریت تشدید تنش‌ها در مسائل امنیتی پرخطر با مشورت کمیسر نظارت امنیتی خواهد بود و یک دبیرخانه اجرایی متشکل از یک تیم حداکثر 25 نفره او را کمک می‌کنند.

در طول مرحله انتقالی، رهبری جی‌آی‌تی قبل از ورود برای استقرار در نوار غزه، در منطقه العریش مصر مستقر خواهد شد و دفتر مرکزی اصلی اداری و سیاسی آن به طور موقت در اردن یا قاهره مستقر خواهد بود. در این دوره شورای مذکور به عنوان مقام عالی سیاسی و قانونی در نوار غزه در نظر گرفته می‌شود و قدرت صدور قانون، انتصاب مقامات و هدایت سیاست‌های عمومی را خواهد داشت.

تونی بلر در مقاله خود به این منظور، آژانس‌های وابسته به مرجع بین المللی مدیریت غزه را به این شکل تقسیم کرده است:

-سازمان سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی غزه که به عنوان یک بازوی اقتصادی مستقل، مسئول تمام وظایف نظارت بر سرمایه‌گذاری خواهد بود.

-سازمان اجرایی فلسطین: این سازمان یک نهاد اداری جدا از سازمان اجرایی تشکیلات خودگردان خواهد بود و تحت نظارت دبیرخانه اجرایی جی آی تی فعالیت خواهد کرد. این سازمان شامل تیمی از کمیته‌های نظارتی خواهد بود که بر کار کمیته‌های بشردوستانه، بازسازی، قانونگذاری و حقوقی و امنیتی نظارت خواهد داشت.

سازمان مذکور همچنین از طریق وزارتخانه‌های بهداشت، آموزش، زیرساخت‌ها و ... خدمات عمومی ارائه خواهد داد و وظایف قضایی و دادستانی را به طور مستقل در چارچوب قانونی تعیین شده توسط جی آی تی از طریق دادگاه‌ها و دفتر دادستانی عمومی مدیریت می‌کند. این سازمان همچنین شهرداری‌ها و پلیس را هم مدیریت خواهد کرد.

-شورای قضایی: نقش این شورا نظارت بر یکپارچگی، استقلال و عملکرد سیستم قضایی در طول مرحله انتقالی است و توسط یک قاضی عرب و ترجیحاً فلسطینی برای نظارت بر قوه قضاییه و دادستانی اداره خواهد شد. شورای قضایی شامل 5 تا 7 عضو از جوامع حقوقی، منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود که توسط شورای بین‌المللی جی آی تی و با مشورت کمیسر نظارت قانونگذاری و حقوقی منصوب می‌شود.

-واحد حفاظت اجرایی: این یگان یک نیروی امنیتی متخصص است که وظیفه محافظت از رهبری ارشد جی آی تی و تامین امنیت مقرها، کارو ان‌ها و رویدادهای دیپلماتیک در داخل نوار غزه را بر عهده دارد.

-نیروی امنیتی بین‌المللی: این یک نهاد امنیتی خارجی چند ملیتی است که کار آن از طریق مرکز هماهنگی امنیتی مشترک هماهنگ می‌شود تا از بازگشت گروه‌های مسلح به غزه جلوگیری کند.

انگلیس به دنبال احیای قیمومیت بر فلسطین است؟

همچنین کمیسیون‌ها و نهادهای لجستیکی متعددی هم پیشنهاد شده‌اند که که 5 مورد از آنها بر امور بشردوستانه، بازسازی، قانونگذاری، امور حقوقی، نظارت امنیتی و هماهنگی روابط با تشکیلات خودگردان فلسطین نظارت می‌کنند.

طبق طرح تونی بلر، کمیسر امنیتی مسئول حفظ امنیت در نوار غزه و نظارت بر همه عملیات‌های امنیتی، داخلی و خارجی در طول مرحله انتقالی بوده و ماموریت او شامل نظارت سیاسی گسترده بر پلیس مدنی فلسطین، نیروی امنیتی بین المللی، واحد حفاظت اجرایی و مرکز هماهنگی امنیتی مشترک می‌شود.

بر اساس این طرح، مشارکت نهادهای تشکیلات خودگردان فلسطین در ارائه خدمات یا برنامه‌های اصلاحی در صورت لزوم و امکان، هماهنگ خواهد شد و تلاش‌های اصلاحی تشکیلات خودگردان هم با هماهنگی اهدا کنندگان بین‌المللی، موسسات مالی و شرکای عرب دنبال خواهد شد.

در حالی که این طرح ایجاد یک یگان حفاظت از حقوق مالکیت را برای محافظت از املاک مردم غزه در طول بازسازی تصریح می‌کند و بودجه‌ای مترقی را از 90 میلیون دلار در سال اول به 164 میلیون دلار در سال سوم تعیین می‌کند، اما تاکید دارد که انتقال قدرت به فلسطینی‌ها به عملکرد و اصلاحات تشکیلات خودگردان فلسطین مرتبط است. بنابراین هیچ جدول زمانی وجود ندارد که نشان دهد این دوره جدید چه زمانی به پایان خواهد رسید.

بر همین اساس، بلر تلاش دارد تا این دولت را به عنوان یک دولت موقت در غزه به تصویر بکشد که ظاهرا روی بازسازی و اصلاح نهادهای محلی کار می‌کند و بعد از برآورده شدن شرایط خاص، به تدریج قدرت را به فلسطینی‌ها واگذار خواهد کرد. اما ناظران امور معتقدند که هدف از این طرح، تحمیل تدریجی قیمومیت خارجی بر نوار غزه و کل فلسطین بوده و آنگونه که شواهد نشان می‌دهد، انگلیس به دنبال احیای قیمومیت خود بر فلسطین است.

اما در هر صورت باید منتظر اجرای مراحل بعدی آتش بس و تحولاتی که احتمالاً زیاد و پیچیده خواهد بود، باشیم تا مشخص شود که آیا اساساً طرح ترامپ برای آتش بس در غزه قرار است کامل اجرا شود یا نه.