اخبار جدید حکایت از تحولات مهم در بازار کالاهای اساسی دارد؛ دولت با هدف کنترل بازار و حمایت از مصرفکنندگان، به تازگی قیمت گوشت، مرغ و تخممرغ را به صورت رسمی اعلام کرده است. این تغییرات در حالی صورت میپذیرد که مردم دچار فشار هزینه هستند و نوسانات قیمت در بازار کالاهای پروتیینی تأثیر مستقیمی بر سفره خانوارها دارد. در این گزارش به بررسی جزییات قیمت مصوب، وضعیت بازار فعلی، واکنش بازار، تحلیل علل و پیامدها و چشمانداز آتی میپردازیم. قیمت مرغ مصوب جدید اعلام شد قیمت مرغ درب واحد تولیدی و مصرفکننده وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده است که قیمت هر کیلوگرم مرغ درب واحد تولیدی 87 هزار تومان تعیین شده است، و قیمت مرغ برای مصرفکننده 135,700 تومان است. این فاصله بین قیمت تولید و مصرف، نشاندهنده آن است که بخش قابل توجهی از هزینهها در زنجیره توزیع، نگهداری، حملونقل، سود واسطهها و مالیاتها قرار دارد. تناسب قیمت مصوب با بازار اما بازار آزاد معمولاً قیمتهای متفاوتی دارد و گاهی فاصله میان قیمت مصوب و قیمت واقعی بازار بیشتر نیز میشود. برخی گزارشها نشان میدهند که مرغ در بازار با قیمتی بالاتر از مصوب عرضه شده است. در نتیجه، اجرای دقیق نظارت بر عرضه مرغ با قیمت مصوب یکی از چالشهای اساسی خواهد بود. قیمت تخممرغ برای مصرفکننده تعیین شد قیمت رسمی تخممرغ در خبر منتشر شده، وزیر جهاد کشاورزی بیان کرده است که قیمت هر کیلوگرم تخممرغ برای مصرفکننده 92 هزار تومان تعیین شده است. این قیمت به عنوان قیمت نهایی در سبد کالای خانگی لحاظ خواهد شد و از این پس عرضه تخممرغ با نرخ بالاتر از آن باید تحت نظارت و کنترل باشد. وضعیت گوشت قرمز در بازار و سیاست جدید دولت حذف گوشت 300 هزار تومانی وزیر جهاد کشاورزی تأکید کرده است که گوشت قرمز با ارز ترجیحی وارد نمیشود و آنچه وارد کشور میشود، با ارز مبادلهای است. همچنین بیان شده که قیمت 300 هزار تومانی برای گوشت در بازار واقعی نیست. او افزوده است که آنچه با قیمتهای 900 هزار تا یک میلیون تومان در بازار عرضه شود، به عنوان گوشت تنظیم بازاری صحیح نیست و اصلاح قیمتها در دستور کار قرار دارد. وعده قیمت گوشت وارداتی همچنین وزیر بیان کرده است که قیمت گوشت وارداتی تنظیم بازاری در فردا اعلام خواهد شد، و قیمتهای فعلی تا حدودی ناشی از عدم اطلاعرسانی دقیق و عدم شفافیت در زنجیره توزیع است. به این ترتیب، دولت تلاش میکند با تنظیم بازار و دخالت به موقع، از آشفتگی قیمت در گوشت قرمز جلوگیری نماید. تحلیل علل تعیین قیمت و فشارها بر بازار هزینههای تولید، نهادهها و تورم یکی از دلایل اصلی لزوم تعیین قیمت رسمی، افزایش هزینههای تولید در زنجیره کشاورزی و دامداری است؛ نهادههای دامی، خوراک طیور، تأمین نیرو، هزینه انرژی و حملونقل همگی بر هزینه تمامشده اثر میگذارند. برای اینکه کشاورزان و مرغداران بتوانند فعالیت خود را ادامه دهند، قیمت مصوب باید با هزینههای واقعی همخوانی داشته باشد. فاصله بین قیمت مصوب و قیمت بازار اگر قیمت مصوب خیلی پایین باشد، عرضهکنندگان تمایل کمتری به عرضه خواهند داشت یا کالا را در بازار آزاد عرضه میکنند. اگر قیمت مصوب خیلی بالا باشد، مصرفکننده آسیب خواهد دید. بنابراین، انتخاب قیمت منطقی و پیدا کردن توازن میان منافع تولیدکننده و مصرفکننده کاری دشوار است. نقش سیاستگذاری و نظارت دولت دولت عملاً میان بازار آزاد و تولیدکننده دخالت میکند تا بتواند ثبات نسبی ایجاد کند. اما موفقیت سیاست تعیین قیمت بستگی به قدرت نظارت و اعمال قانون علیه عرضه خارج از نرخ مصوب دارد. فشار تقاضا در شرایطی که قدرت خرید مردم کاهش یافته، قیمت کالاهای پروتیینی حساستر میشود. اگر قیمتها به سطحی برسد که مردم قادر به خرید نباشند، تقاضا پایین آمده و ممکن است بازار دچار رکود شود. انتظارات و رفتار واسطهها در بازارهای دارای چشمانداز ناپایدار، واسطهها ممکن است در ذخیره کالا یا افزایش قیمتها عمل کنند. مقاومت واسطهها در عرضه کالا با قیمت مصوب یکی از مشکلات همیشگی بازار است. پیامدها و اثرات اجتماعی – اقتصادی تأثیر بر قدرت خرید خانوار بخش عمده هزینه خانوارها به خوراک و کالاهای اساسی اختصاص دارد. تغییرات قیمت مرغ و تخممرغ مستقیماً تأثیر در قدرت خرید مردم دارد. اگر قیمتها کنترل نشوند، فشار مالی بیشتری بر اقشار کمدرآمد وارد خواهد شد. تأثیر بر تولیدکنندگان اگر قیمت مصوب خیلی پایین باشد، تولیدکنندگان ممکن است کاهش تولید دهند یا به سمت بازار آزاد بروند. اما اگر قیمت خیلی بالا باشد، تولیدگاهها ممکن است سود بیشتری دریافت کنند اما مصرفکننده آسیب ببیند. دولت باید این تعادل را حفظ کند. آثار بر امنیت غذایی تنظیم قیمت مرغ، تخممرغ و گوشت قرمز میتواند تأثیر مثبتی در تضمین امنیت غذایی داشته باشد، به شرطی که عرضه کافی صورت گیرد و شبکه توزیع قوی باشد. تأثیر بر بازار غیر رسمی و سیاه اگر عرضه وزارتخانهای با قیمت مصوب انجام نشود یا نظارت ضعیف باشد، بازار سیاه رشد میکند و کالاها با قیمتهای بسیار بالاتر دست به دست میشوند. این خطر برای گوشت قرمز به خصوص زیاد است. پیشبینی وضعیت بازار و توصیهها پیشبینی کوتاهمدت در کوتاهمدت، ممکن است بازار مرغ و تخممرغ به قیمت مصوب واکنش نشان دهد، اما فشار هزینهها و عرضه نامناسب ممکن است بازگشتهایی نیز وجود داشته باشد. ممکن است در برخی مناطق قیمت واقعی بالاتر از نرخ مصوب باشد تا زمانی که نظارت کامل برقرار شود. در خصوص گوشت قرمز، با اعلام رسمی قیمت وارداتی شاید نوسانات به سمت کاهش باشد، اگر عرضه کافی انجام گردد. توصیه برای مردم در خرید کالاهای پروتیینی به فروشگاههای تحت نظارت یا فروشگاههای زنجیرهای مطمئن مراجعه کنید. هر گونه عرضه با قیمت بالاتر از نرخ مصوب را گزارش دهید. در نگهداری و مصرف بهینه مرغ، تخممرغ و گوشت دقت کنید تا هدررفت کاهش یابد. توصیه برای دولت و نهادهای ذیربط نظارت قاطع بر عرضه کالاها با قیمت مصوب تأمین به موقع نهادههای تولید برای کنترل هزینهها تقویت شبکه توزیع و جلوگیری از تجمع واسطهها شفافسازی قیمت وارداتی گوشت و ارائه اطلاعات به مردم فعال کردن سامانه رصد قیمت و شکایات مردمی جمعبندی دولت در گام جدید تصمیم گرفته است با اعلام قیمت گوشت، مرغ و تخممرغ به صورت رسمی، بخشی از آشفتگی بازار این کالاهای اساسی را کنترل کند. بر اساس مصوبه جدید: مرغ: 87 هزار تومان درب واحد تولیدی و 135,700 تومان به مصرفکننده تخممرغ: 92 هزار تومان به مصرفکننده در بازار گوشت قرمز، دولت میکوشد قیمتهای تنظیم بازاری را اصلاح کند و ورود گوشت با قیمت 300 هزار تومان را رد کرده است. با وجود این تلاشها، موفقیت اجرای این قیمتها بستگی زیادی به نظارت، عرضه مناسب، قدرت خرید مردم و جلوگیری از عرضه غیرقانونی دارد. اگر همه عوامل به درستی مدیریت شوند، احتمال دارد بازار کالاهای پروتیینی به تعادل نزدیکتر شود و فشار هزینهای از خانوار برداشته شود. |