به نقل از forbes، در این توافق عظیم، فقط تراشه ها ستاره ی ماجرا نیستند. تلاش های نرم افزاری AMD به تدریج آن را به رقیبی جدی برای Nvidia تبدیل کرده اند.

هر بار که وامسی بوپانا، معاون ارشد بخش هوش مصنوعی در AMD، گزارشی از پیشرفت های نرم افزاری شرکت به مدیرعامل لیزا سو ارائه می دهد، پاسخ او همیشه یک جمله است: عالیه. فقط باید سریع تر پیش بری.

ممکن است عجیب به نظر برسد که یک شرکت نیمه رسانا چنین تأکیدی بر نرم افزار دارد، اما همین نرم افزارها هستند که قدرت واقعی تراشه های پرطرفدار صنعت هوش مصنوعی را آزاد می کنند. آن ها عملکرد سیلیکون را بهینه می کنند، امکان برنامه نویسی و بهره برداری از سخت افزار را فراهم می سازند، و از همه مهم تر، چسبنده هستند: وقتی مهندسان یک شرکت با پلتفرم نرم افزاری یک سازنده تراشه آشنا شوند، تغییر آن برایشان دشوار خواهد بود.

به گفته ی بوپانا، نرم افزار یکی از عواملی بود که به AMD کمک کرد تا یکی از بزرگ ترین پیروزی های تاریخ 50 ساله اش را رقم بزند: قراردادی چند میلیارد دلاری که طبق آن، شرکت OpenAI (سازنده ChatGPT) از تراشه های MI450 شرکت AMD برای تأمین 6 گیگاوات قدرت پردازشی محصولات هوش مصنوعی خود استفاده خواهد کرد. طبق این توافق، OpenAI می تواند تا 160 میلیون سهم، معادل 10٪ از سهام AMD را خریداری کند. این همکاری یک جهش بزرگ برای AMD محسوب می شود که در تلاش است تا فاصله اش با پیشتاز بازار یعنی Nvidia را کاهش دهد.

پایه های این توافق به سال 2023 بازمی گردد، زمانی که OpenAI برای نخستین بار برخی از مدل های خود را روی سخت افزار AMD اجرا کرد. در سال های بعد، AMD برای طراحی تراشه های MI450 آینده اش از مشاوره ی OpenAI بهره گرفت. بوپانا به فوربز گفت که OpenAI حتی بر توسعه ی نرم افزارهای AMD نیز تأثیر گذاشته است.

او گفت: با عمیق تر شدن رابطه مان با OpenAI، همکاری هایمان در تمام لایه های فناوری گسترش یافت، به ویژه در بخش نرم افزار. برای مثال، AMD با OpenAI همکاری کرد تا زبان برنامه نویسی متن باز Triton (که پیش تر فقط از GPUهای Nvidia پشتیبانی می کرد) با تراشه های AMD نیز سازگار شود.

این قرارداد در زمانی منعقد شد که تقاضا برای قدرت پردازشی تقریباً سیری ناپذیر شده است. اوایل امسال، دونالد ترامپ، OpenAI، Oracle و SoftBank پروژه Stargate را معرفی کردند — سرمایه گذاری 500 میلیارد دلاری در مراکز داده و زیرساخت های هوش مصنوعی در آمریکا. چند هفته بعد، اپل نیز تعهد مشابهی به همین میزان اعلام کرد. این تب هوش مصنوعی، Nvidia را که پیش تر بیشتر به خاطر تراشه های گیمینگ شناخته می شد، به غولی 4.5 تریلیون دلاری تبدیل کرده است. ماه گذشته، OpenAI وارد همکاری 100 میلیارد دلاری با Nvidia شد تا 10 گیگاوات قدرت پردازشی فراهم کند. در همین حال، نسل جدیدی از استارتاپ های نیمه رسانا مانند Cerebras، SambaNova، Groq و d-Matrix در تلاش اند تا تراشه هایی تخصصی برای عصر هوش مصنوعی طراحی کنند — برخلاف رویکرد عمومی تر شرکت های قدیمی.

به گفته ی سید شث، مدیرعامل d-Matrix، انفجار خدمات هوش مصنوعی در سال های اخیر به این معناست که در زمینه ی قدرت پردازشی، برنده ی مطلق وجود نخواهد داشت. او به فوربز گفت: فرصت آن قدر بزرگ است که OpenAI نمی تواند فقط با Nvidia کار کند. مشتریان اکنون حاضرند فرآیند یادگیری نرم افزارهای AMD را طی کنند.

برای Nvidia، نرم افزار مدت هاست که ابزاری قدرتمند برای حفظ جایگاهش در بازار محسوب می شود. برای مثال، CUDA — نرم افزار برنامه نویسی Nvidia — در آموزش مدل های هوش مصنوعی، مزیتی بزرگ ایجاد کرده است. اما در زمینه ی inference (اجرای مدل ها)، این مانع کمتر است چون فرآیند ساده تری دارد. و همین کاربردی است که OpenAI برای تراشه های AMD در نظر دارد. شث می گوید: در این بخش، مزیت Nvidia چندان چشمگیر نیست. آستانه ی درد در حال کاهش است.

بوپانا معتقد است که سرعت بالای صنعت هوش مصنوعی نیز درهای جدیدی را باز کرده است. او می گوید: اگر دنیا ایستا بود و نرم افزارهای قدیمی با معماری های ثابت وجود داشتند، قطعاً مزیت بزرگی برای Nvidia باقی می ماند. اما با نوآوری های سریع در هوش مصنوعی، نرم افزارهای برنامه نویسی تراشه ها ساده تر شده اند. از منظر آینده نگرانه، فکر می کنم اهمیت این مزیت کمتر و کمتر خواهد شد.

این قرارداد نشان می دهد که AMD چقدر از جایگاهش در سال 2014 فاصله گرفته — زمانی که لیزا سو مدیریت شرکت را برعهده گرفت. آن زمان، AMD در آستانه ی سقوط بود؛ اخراج هایی که یک چهارم شرکت را تحت تأثیر قرار داد و قیمت سهامش حدود 2 دلار بود.

(اکنون سهام AMD بیش از 235 دلار ارزش دارد و ارزش بازارش به 382 میلیارد دلار رسیده.) AMD فرصت بازار موبایل را از دست داده بود و فروش رایانه های شخصی نیز ناامیدکننده بود. وظیفه ی سو این بود که شرکت را احیا کند و سهمی از بازار مراکز داده ی غول هایی مانند گوگل و آمازون به دست آورد. اکنون هدف او این است که AMD را به بازیگری واقعی در موج بعدی فناوری — یعنی هوش مصنوعی — تبدیل کند.

سو در مصاحبه ای با فوربز در سال 2023 گفت:

فکر می کنم AMD وارد مرحله ی جدیدی شده. ما باید ثابت می کردیم که شرکت خوبی هستیم — و فکر می کنم این را ثابت کردیم. حالا باید دوباره ثابت کنیم که عالی هستیم، و میراثی ماندگار از آنچه به جهان ارائه می دهیم، خلق کنیم. این ها مسائلی هستند که برای من جذاب اند.

اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، اجرای 6 گیگاوات قدرت پردازشی می تواند زمینه ساز قراردادهای مشابه در آینده باشد. و تبدیل شدن به تأمین کننده ی اصلی OpenAI ممکن است آغازگر این مرحله ی جدید برای AMD باشد.