به نقل از خبرآنلاین بازماندگی از تحصیل دانش آموزان، از جمله معضلاتی است که همواره پرچالش بوده و جامعه شناسان و تحلیلگران اجتتماعی به طور متفق القول بر این باور هستند که بازماندگی از مدرسه و محیط آموزشی هر کودک و نوجوانی که در سن آموزش قرار دارد، عوارض جبران ناپذیری را در آینده او به جا می گذارد. با وجود تفاسیر فوق اما بسیاری از کودکان و نوجوانان در جامعه امروز ما از حق تحصیل محروم هستند و متاسفانه شمار آن ها نیز هر روز در حال افزایش است و بیش از هزاران کودک و نوجوان که در سن مدرسه و آموزش قرار دارند، به دلایل مختلف شرایط حضو در مدرسه را ندارند.

سیدحسن موسوی چلک، معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، با تایید افزایش شمار دانش آموزان بازمانده از تحصیل، به خبرآنلاین می گوید: ما هیچ وقت از دانش آموزان بازمانده از تحصیل آمار دقیقی نداریم؛ عددی که آموزش و پرورش در این خصوص می گوید با آماری که تشکل ها از دانش آموزان بازمانده از تحصیل مطرح می کنند، متفاوت است؛ اما آنچه که مهم است این است که از بعد از بیماری کرونا، گزارش هایی که ارائه می شوند نشان دهنده این است که بازماندگی از تحصیل در حال افزایش است.

علت افزایش بازماندگی از تحصیل دانش آموزان کشور را چه می دانید؟

بخشی از آن مربوط به فقر است؛ شاید به همین خاطر است که در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال 1399، آمده است که ثبت احوال و آموزش و پرورش باید 3 ماه قبل از آغاز مدرسه، نشانی دانش آموزان بازمانده از تحصیل را به بهزیستی بدهند تا پیگیری های لازم در این حوزه انجام شود.

بخشی از بازماندگی از تحصیل هم به دلیل انگیزه نداشتن کودک است؛ در برخی موارد خانواده به پول بچه احتیاج دارد و شرایط مدرسه فرستادن بچه خود را ندارد و همه موارد اخیر در مدرسه رفتن یا نرفتن بچه تعیین کننده هستند. مسائل اقتصادی عمده ترین علت بازماندگی از تحصیل دانش آموزان در ایران است و عمدتا اقتصاد در این مسئله تعیین کننده است.

اقدامات دولت فعلی و وزارت آموزش و پرورش برای دانش آموزان بازمانده از تحصیل را چطور ارزیابی می کنید؟

من یادم است رییس جمهور در اولین جلسه بعد از جنگ موضوعاتی در خصوص آموزش و پرورش و مدرسه مطرح شد و حتی دستوراتی صادر شد تا پیگیری لازم برای دانش آموزان بازمانده از تحصیل انجام شود و همچنین آنقدر برای رییس جمهور مهم بود که دستور داده شد ومسئولان خیلی از مسئولیتهای حوزه اجتماعی را به سمت مدرسه سازی و آموش سوق بدهند و این نشان دهنده اهمیت موضوع تحثیل دانش آموزان است.

چرا پیگیری بازماندگی از تحصیل دانش آموزان و کاهش این معضل اینقدر مهم است؟

اگر در مدارس به روی دانش آموزان و بچه های این کشور باز باشد، آینده این کشور و پیشرفت روز افزون آن بیشتر تضمین می شود؛ ما دوست داریم زنگ مدرسه همیشه به صدا دربیاید و این پویایی و نشاطی که با زنگ مدرسه ایجاد می شود، دانش آموزان را از آسیب های اجتماعی دور نگه می دارد.

مدرسه سالم ترین محیط اجتماعی است و وقتی بچه ای به هر دلیلی از سالم ترین محیط اجتماعی خارج می شود و دور می ماند، طبیعتا یکی از فرصتهای بزرگ و مهم خود در زندگی را از دست می دهد.

از راهکارهای دیگر کشورها در رفع معضل بازماندگی از تحصیل دانش آموزان چیزی می دانید؟

بسیاری از کشورها برای دانش آموزان بازمانده از تحصیل استراتژی هایی را انتخاب می کنند که آموزش ها را به زمان و مکانی می برند که این افراد هم بتوانند درس بخوانند. یادم می آید که وقتی برای یک سفر مطالعاتی به هند رفته بودیم،در آنجا دقیقا همین کار فوق را انجام می دادند؛ چون می دانستند آموزش و سوادآموزی از استراتژی های مهم در قدرت یابی بچه ها است و در آینده آن ها و جامعه شان تاثیرگذار است.

عوارض بازماندگی از تحصیل برای خود بچه ها چیست؟

اینطور بچه ها یا مجبورند در خانه بنشینند و خانه نشین شوند، یا مجبورند سرکار بروند، در حالیکه حق آموزش یک حق اساسی و مهم است و شاید به همین دلیل است که در اصل 30 قانون اساسی، آموزش عمومی رایگان قلمداد شده است. اما خب واقعیت این است آموزش هزینه دارد، مدرسه هزینه دارد.

در اصطلاح گفته می شود مدارس غیرانتفاعی اما در اصل انتفاعی است؛ وقتی بچه ها را در این مدارس با دریافت سالانه چند ده میلیون تومان آموزش می دهند، کجای این مدارس غیرانتفاعی است؛ حتی در مدارس دولتی هم در قالب مختلف مشارکت، کمک به مدرسه و ... از خانواده ها پول هایی به هر دلیلی گرفته می شود. هزینه آموزش نباید آنقدر بالا برود که ترک تحصیل و در نتیجه آمار بازماندگی از تحصیل در کشور بالا برود.

اقدامات بهزیستی برای دانش آموزان بازمانده از تحصیل چیست؟

پس از شناسایی دانش آموزان بازمانده از تحصیل کارهای ثبت نام آن ها در مدرسه را انجام می دهیم و وسایل مورد نیاز مثل لوازم التحریر، لباس و ... را با کمک سازمان بهزیستی و خیرین در اختیار آن ها می گذاریم و برای بچه هایی که در مراکز بهزیستی نگه داری می شوند، سرویس مدرسه تهیه می کنیم تا بتوانند به درس خواندن خود ادامه بدهند.

یکی از اولویت های ما در بهزیستی این است که یا بازماندگی از تحصیل اتفاق نیوفتد و یا اگر اتفاق افتاد، تلاش کنیم که بچه هایی که چنین شرایطی دارند را به محیط سالم مدرسه برگردانیم.

اهمیت نظارت بر خانواده ها و دستگاه هایی که در بازماندگی از تحصیل بچه های دانش آموز مسئولیت دارند، چقدر است، آیا به درستی انجام می شود؟

آنقدر مسئله بازماندگی از تحصیل دانش آموزان مهم است که در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، به عنوان وضعیت مخاطره آمیز قلمداد شده است و این بخاط اهمیت موضوع است و آموزش و پرورش موظف است، بچه های بازمانده از تحصیل را به طور رایگان ثبت نام کند.

موارد فوق نشان می دهد قانونگذار نسبت به اهمیت تحصیل و بازماندگی از تحصیل دانش آموزان شناخت دارد و اهمیت موضوع را می داند اما نظارت دقیق بر اجرای این قوانین به درستی اجرا نمی شود.

قانونگذار اهمیت موضوع پیگیری بازماندگی از تحصیل دانش آموزان را متوجه شده است و دستگاه هایی را با وظایف مشخصی مثل شناسایی به موقع این بچه ها، ارسال اطلاعات آن ها به بهزیستی و برنامه ریزی برای ثبت نام رایگان این دانش آموزان برای متولیان اجرای این قوانین تعیین کرده است اما مثل برخی از قوانینی که خوب نوشته می شوند در اجرا، آنگونه که باید اجرا نمی شوند و نیازمند مطالبه گری بیشتر مراجع مرتبط در این حوزه است.