به نقل از مشرق، در دهه 1920 میلادی، صحبت درباره محصولی جادویی به نام رادیتور به شدت داغ بود؛ در آن زمان رادیتور وعده درمان همه مشکلات و بیماری ها را می داد: از برطرف کردن چین وچروک پوستی گرفته تا درمان سرطان خون.

در آن دوره، فردی به نام ویلیام بیلی وعده می داد که قادر است تا با بهره گیری از محصولی به نام رادیتور هر نوع بیماری را درمان کند. او در یک بروشور تبلیغاتی که در سال 1929 میلادی دست به دست می شد، رادیتور را این گونه معرفی می کرد: " یک بطری کوچک از آبی بی جان، بی رنگ و بی مزه که بزرگ ترین نیروی درمانی شناخته شده برای بشر است."

درمان جادویی 150 بیماری

طبق ادعای او، نوشیدن تنها چند جرعه از رادیتور در روز برای درمان آکنه، کم خونی، التهاب مفاصل و رماتیسم، اعتیاد به الکل و آسم کافی بود و این ها تنها بخش کوچکی از فهرست بلندبالای بیماری هایی بودند که بیلی مدعی بود که با این نوشیدنی می تواند آن ها را درمان کند.

بین سال های 1924 تا 1930 میلادی، فهرست بیماری هایی که طبق گفته بیلی، رادیتور قادر به درمانشان بود، به بیش از 150 بیماری و ناراحتی گسترش یافت؛ از بیماری های کشنده ای مثل بیماری های قلبی و سرطان خون گرفته تا مشکلات خجالت آوری مثل ناتوانی جنسی و نفخ و حتی موارد آزاردهنده ای مثل چین وچروک و واکنش های آلرژیک پوستی.

رادیتور درواقع چه بود

نکته جالب توجه اینجاست که ماده اصلی رادیتور، ایزوتوپ های به شدت رادیواکتیو رادیوم بود که بیلی آن را "آفتاب درونی" می نامید.

حالا و حدود یک قرن بعد، تصور چنین چیزی مضحک به نظر می رسد و از "دکتر بیلی" که در دانشگاه ترک تحصیل کرده بود و خودش را دکتر می نامید، به عنوان یک شیاد یاد می شود. اما بیلی، خالق تب وتاب رادیوم در آمریکا نبود و فقط به صف کسانی پیوسته بود که قصد داشتند تا از رادیوم سود ببرند.

ماریا رنتتزی، تاریخ نگار علم و فناوری دانشگاه فردریش-الکساندر آلمان دراین باره توضیح داد: رادیوم جریان اصلی بود و این صنعت رادیوم بود که خواست آن را جریان اصلی کند. علم و تجارت آن قدر درهم تنیده اند که نمی توان آن ها را جدا از هم دید.

این دقیقاً همان پدیده ای است که اگر بااحتیاط مدیریت نشود، می تواند مثل داستان عناصر رادیواکتیو موجود در رادیتور، به شدت خطرناک باشد.

رادیتور از درمان بیماری های لاعلاج تا کشندگی بالا

رادیتوری که بیلی از آن برای درمان خیلی از بیماری ها بهره می برد، درواقع، سمی قوی بود که بطری های خالی رادیتور، هفتاد سال بعد هنوز هم خطرناک و رادیواکتیو تشخیص داده می شدند.

مشهورترین قربانی این داروی مرگبار، ابن بایرز، تاجر ثروتمند و شناخته شده پیتسبورگ بود. او در سال 1927 میلادی دستش شکست و پزشکش مصرف رادیتور را به او توصیه نمود. بعد از آن و در طی پنج سال، بایرز بیش از 80 لیتر از این مایع حاوی ایزوتوپ های رادیوم 226 و 228 نوشید و در سال 1932، بر اثر مسمومیت شدید رادیواکتیو جان باخت. در حقیقت رادیتور، حتی استخوان های بدنش را خورده بود.

داستان هولناک بایرز، تیتر رسانه ها شد و کمیسیون تجارت فدرال در نهایت مجبور گردید تا تبلیغ و فروش رادیتور را ممنوع اعلام کند. اما این محصول، تنها یکی از چندین "درمان رادیومی" آن دوره بود؛ به عنوان مثال در سه دهه اول قرن بیستم، صدها محصول مصرفی پوشیده شده با مواد شب تاب رادیوم در آمریکا رواج داشتند.

بایرز در واقع قربانی تلاقی دانش علمی ابتدایی و بازار تجاری بی سابقه ای شد که تبلیغاتش جلوتر از تحقیقات علمی حرکت کرده بود. در آن زمان، روی هر بطری رادیتور با افتخار نوشته شده بود: "آب رادیواکتیو تأییدشده."

آغاز تب رادیوم

اما رادیوم از چه زمانی وارد دنیای انسان ها شد؟ در سال 1898 میلادی، ماری کوری و پیر کوری رادیوم را کشف کردند و نزدیک به یک دهه از عمرشان را صرف پالایش و جداسازی آن از سنگ معدن نمودند.

در سال 1914، شرکت Standard Chemical در پیتسبورگ موفق شد تا انجمن پزشکی آمریکا را متقاعد کند که اولین درمان آب رادیواکتیو را تأیید نماید. در تابستان سال 1923، مجله Popular Science در گزارشی نوشت: آیا ممکن است همان طور که طبق ادعای یک پزشک "جرقه حیات" در رادیوم نهفته است، نیروی الکترونیکی اسرارآمیزی وجود داشته باشد که جهان را به حرکت درآورده باشد؟ در این مقاله به این نکته اشاره شده بود که گرچه هنوز همه جامعه علمی این روش ها را نپذیرفته اند، اما باور به اینکه پرتوهای رادیوم جایگاهی قطعی در درمان های پزشکی دارند، رو به افزایش است.

البته این چندان هم عجیب نبود؛ چرا که در همان دوران، فناوری اشعه ایکس که به پرتوهای رادیواکتیو وابسته بود هم به درمانی استاندارد و حتی ابزاری محبوب برای اندازه گیری کفش تبدیل شده بود!

در دهه 1920 میلادی، کرم ها، پمادها، تونیک ها، لوازم آرایشی و حتی تزریقات رادیومی به عنوان محرک جوانی و نیروی زندگی توسط شرکت های معتبر و همچنین دلالان کلاه بردار عرضه می شدند و پزشکان و مصرف کنندگان آمریکایی هم با اشتیاق فراوانی از آن استقبال می کردند.

ثروتی که به قیمت جان بیلی تمام شد

برآوردها حکایت از آن دارد که ویلیام بیلی در آن زمان حدود 400 هزار بطری رادیتور را به قیمت یک دلار فروخت که درآمد او در آن زمان، ارزشی معادل حدود 8 میلیون دلار امروز دارد. اما این ثروت، هزینه سنگینی برای خود او داشت و بیلی در سال 1949 بر اثر سرطان مثانه درگذشت.

در سال 1970 میلادی وقتی جسد بیلی از قبر خارج شد و مورد آزمایش قرار گرفت، مشخص گردید که احتمالاً مرگ او هم درنتیجه همان معجون معجزه آسایی بوده که به مردم فروخته بود.

پایان رادیتور و آینده ای شگفت آور

درنهایت رادیتور تنها یک چیز را درمان کرد: شیفتگی آمریکا به رادیوم.

داستان تراژیک ابن بایرز از یک سو و رنج "دختران رادیوم" (بیش از 100 زن در نیوجرسی که هنگام نقاشی عقربه های ساعت، با رادیوم مسموم شدند) از سوی دیگر، افکار عمومی را نسبت به خطرات این عنصر آگاه کرد و در پایان دهه 1930 میلادی قوانین سخت گیرانه تری برای استفاده از آن وضع شد.

به گزارش خبرآنلاین، وقتی مشخص شد که رادیوم هرگز جوانی را بازنمی گرداند، دندان های جدید نمی رویاند و دیگر معجزه های وعده داده شده را محقق نمی کند، تقاضای تجاری برای این ماده خطرناک به سرعت سقوط کرد؛ اما به هر ترتیب تحقیقات علمی ادامه یافت و سرانجام، پس از 90 سال آزمایش های سخت گیرانه، در سال 2013 میلادی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از رادیوم را برای درمان برخی از انواع سرطان تأیید کرد.

این در واقع امکانی بود که دانشمندان در اوج تب رادیوم، آن را غیرممکن دانسته بودند.