«با وجود موافقت با کلیات طرح، درباره برخی موضوعات هنوز نیاز به رایزنی‌های مجدد وجود دارد.» موجزترین موضع رهبران حماس به طرح صلح دونالد ترامپ برای برقراری آتش‌بس در غزه را می‌توان در عبارت بالا خلاصه کرد که نه پاسخ بله به طرح ترامپ است و نه مخالفت با آن

جوان آنلاین: ترامپ و نتانیاهو هر آنچه در چنته داشتند، برای دیکته کردن برنامه‌های خود به سران مقاومت اسلامی در فلسطین به کار گرفتند، با این حال پس از ارائه طرح رییس‌جمهور امریکا برای صلح در باریکه غزه، حماس به‌رغم موافقت با این طرح، با انگشت گذاشتن روی لزوم اصلاح بند‌های کلیدی آن، عملاً خطوط صلح احتمالی را ترسیم کرد. چهره‌های تندرو که نتانیاهو آنها را به نشست ویژه‌ای که به منظور بررسی اقدامات آتی ترتیب داده شده بود دعوت نکرد، کسانی که این روند را «تسلیم اسراییل» ارزیابی کرده‌اند. 

«با وجود موافقت با کلیات طرح، درباره برخی موضوعات هنوز نیاز به رایزنی‌های مجدد وجود دارد.» موجزترین موضع رهبران حماس به طرح صلح دونالد ترامپ برای برقراری آتش‌بس در غزه را می‌توان در عبارت بالا خلاصه کرد که نه پاسخ بله به طرح ترامپ است و نه مخالفت با آن. همزمان، رادیو ارتش رژیم صهیونیستی به نقل از مسئولان بلندپایه این رژیم گزارش داد که تل‌آویو بیانیه صادره از جانب حماس را به معنای موافقت این جنبش با طرح ترامپ نمی‌داند، اما رییس‌جمهور امریکا نظر دیگری دارد. به عبارتی، ترامپ تنها یک گزینه پیش روی تل‌آویو قرار داده و آن این است که بیانیه حماس را به عنوان نقطه شروع مذاکرات بپذیرد. قرار است به دنبال سفر هیئتی از حماس به قاهره، مذاکرات مرحله نخست طرح ترامپ درباره غزه امروز در مصر با مشارکت استیو ویتکاف و جرد کوشنر داماد و مشاور رییس‌جمهور امریکا آغاز شود. تیم‌مذاکره‌کننده رژیم صهیونیستی نیز متشکل از «ران درمر»، وزیر امور راهبردی رژیم صهیونیستی و «گال هیرش»، مسئول پرونده اسرا و مفقودین دفتر نخست‌وزیری این رژیم و یک افسر ارشد سازمان اطلاعات امنیت داخلی (شاباک) خواهد بود. همزمان با این تحولات، دفتر بنیامین نتانیاهو اعلام کرد که اسراییل در حال آماده شدن برای «اجرای فوری» مرحله اول طرح دونالد ترامپ است که بر بازگرداندن زندانیان صهیونیست و پایان دادن به جنگ در نوار غزه تمرکز دارد. منابع رسانه‌ای رژیم صهیونیستی نیز گزارش دادند که نتانیاهو جمعه شب، نشستی فوری برای بررسی این موضوع آن‌هم بدون حضور دو وزیر تندرو یعنی بتسلییل اسموتریچ و ایتمار بن‌گویر برگزار کرده است. باراک راوید، خبرنگار آکسیوس در پستی نوشت: «نخست‌وزیر اسراییل، بنیامین نتانیاهو، از پاسخ رییس‌جمهور ترامپ به بیانیه حماس شگفت‌زده شد.» رسانه‌های عبری دیگر این موضوع را تأیید کرده و برخی گزارش می‌دهند که مقام‌های نزدیک به نتانیاهو آن را «توافق تسلیم» می‌دانند، چرا که این پاسخ خواستار آتش‌بس فوری پیش از تبادل گروگان‌هاست و اشاره‌ای به خلع سلاح حماس ندارد. 

مخالفت حماس با مدیریت خارجی بر غزه

طاهر النونو، مشاور رسانه‌ای رییس دفتر سیاسی حماس تأکید دارد که این جنبش آماده آغاز فوری مذاکرات برای تبادل اسرا و توقف جنگ و عقب‌نشینی ارتش رژیم صهیونیستی از نوار غزه است. موسی ابومرزوق، از رهبران ارشد حماس در گفت‌و‌گو با شبکه الجزیره موضع حماس را با جزییات بیشتری تشریح کرد و گفت: «اولویت برای ما توقف جنگ و کشتار است و از این زاویه با طرح مذکور با دید مثبت برخورد کردیم. اجرای مفاد طرح نیازمند جزییات و تفاهم بوده و این طرح بدون مذاکره قابل اجرا نیست.» دیشب در حالی که ترامپ تهدید کرد حماس باید سریع عمل کند وگرنه همه شروط باطل می‌شود و گفت که من تأخیر را تحمل نمی‌کنم، ابومرزوق با غیرواقعی خواندن بخشی از طرح پیشنهادی به اشکالات طرح ارائه شده پرداخت و گفت: «مسئله تحویل اسرا و اجساد در مدت 72ساعت، در شرایط کنونی امری نظری و غیرواقع‌بینانه است. ایالات متحده امریکا باید با نگاهی مثبت به آینده ملت فلسطین بنگرد.» این مقام حماس درباره آینده حاکمیت غزه نیز تصریح کرد: «ما در سطح ملی بر سر تحویل اداره غزه به افراد مستقل (تکنوکرات) به توافق رسیده‌ایم و مرجع این اداره، تشکیلات خودگردان خواهد بود. ترسیم آینده ملت فلسطین، یک مسئله ملی است که حماس به تنهایی در مورد آن تصمیم نمی‌گیرد.» ابومرزوق با اعلام اینکه، حماس با طرح منطقه‌ای و بین‌المللی ارائه شده که مصر ارائه کرده و شامل پاسخ‌هایی در خصوص صلح و آینده است، موافقت کرده است، تأکید کرد: «حماس یک جنبش آزادی‌بخش ملی است و تعریفی که در این طرح برای «تروریسم» آمده است، نمی‌تواند بر این جنبش اعمال شود. ما سلاح را به دولت آتی فلسطین تحویل خواهیم داد و کسی که بر غزه حکومت خواهد کرد، سلاح در دست خواهد داشت.» اسامه حمدان، دیگر مقام ارشد حماس نیز در گفت‌و‌گو با شبکه العربی اعلام کرد که این جنبش آماده است فوراً وارد عملیات مبادله اسرا شود، اما تحت هیچ شرایطی نمی‌پذیرد که هیچ طرفی خارج از فلسطین، مدیریت غزه را برعهده بگیرد. این مقام حماس همچنین اشاره کرد که در مذاکرات آتی، باید وضعیت و واقعیت‌های میدانی مربوط به اسرای صهیونیست حتماً مدنظر قرار گیرد. فرآیند تبادل اسرا، بیش از 72 ساعت زمان نیاز دارد و این موضوع تنها از طریق رسیدن به یک تفاهم میان طرفین قابل‌حل‌وفصل است. وی بار دیگر تأکید کرد که ورود هر نوع مدیریت یا نیروی خارجی به غزه به هیچ وجه مورد قبول نیست. 

تمام فلسطین باید تصمیم‌گیرنده باشند

«ولید کیلانی» سخنگوی حماس در لبنان در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرگزاری ریانووستی گفت: «حماس هیچ‌گاه تسلیم تسلیحات خود را در نظر ‌نداشته و هیچ‌گاه رضایت خود با مفاد این توافق را به این مسئله مرتبط نساخته است. موضع ما مشخص و قاطع ‌است؛ تا زمانی که اشغال ادامه داشته باشد، مقاومت نیز ادامه دارد. تسلیم کردن سلاح‌ها تنها زمانی امکان‌پذیر است ‌که کشور فلسطینی کاملی با اختیارات تصمیم‌گیری و ارتشی تشکیل شود که قادر به حفاظت از مردم فلسطین باشد. این سخنگوی حماس گفت که نکته اصلی در پیشنهاد رییس‌جمهور امریکا آتش‌بس در نوار غزه است، اما درعین حال، ‌مقاومت فلسطین به گفت‌و‌گو درباره دیگر شروط تمایل دارد. کیلانی گفت: «نکته اصلی مورد تأکید این جنبش آتش‌بس است و درباره جزییات دیگر نیز می‌توان بحث کرد و به توافق ‌رسید. بنابراین، توافق بر سر آتش‌بس همچنین شامل بندی است که مانع آواره کردن فلسطینی‌ها از سرزمین‌های‌شان می‌شود‎.» به گفته او، تمام ملت فلسطین باید درباره مسئله فلسطین تصمیم بگیرند، نه‌فقط جنبش حماس. سخنگوی حماس در لبنان بیان کرد: «توافق بر سر برخی از نکات برنامه واشینگتن تنها در حدی انجام شده است که ‌متناسب با خواسته‌های مردم فلسطین، بدون اثرگذاری بر دیگر اصول باشد، به‌ویژه مسئله خلع سلاح و کنترل نوار ‌غزه، چرا که تصمیم‌گیری در این باره بر عهده کل مردم فلسطین است، نه فقط جنبش حماس‎.»

اسراییل حملات را متوقف کند

ترامپ پس از اعلام طرح خود و دریافت پاسخ حماس، صبح شنبه از اسراییل خواست که فوراً حملات هوایی خود به نوار غزه را متوقف کند تا آزادی امن اسیران تضمین شود. با این حال، رویترز گزارش داد حملات اسراییل به نقاط مختلفی از نوار غزه باعث شهادت دست‌کم شش فلسطینی شده است. طبق این گزارش، چهار نفر از افراد یادشده در شهر غزه و دو تن دیگر در منطقه خان‌یونس در جنوب نوار غزه به شهادت رسیده‌اند. مقامات پاکستان ضمن استقبال از پاسخ حماس در قبال طرح ترامپ از تل‌آویو خواستند فوراً حملات را متوقف کند. وزارت امور خارجه ترکیه نیز با اشاره به پاسخ حماس به طرح آتش‌بس ترامپ در بیانیه‌ای تأکید کرد که پاسخی که جنبش حماس به طرح دونالد ترامپ داده است، امکان اتخاذ گام‌های فوری برای برقراری آتش‌بس در نوار غزه، تضمین ارسال بدون وقفه کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه و دستیابی به صلح پایدار را فراهم می‌کند. این وزارتخانه نیز تأکید کرد که رژیم صهیونیستی فوراً باید حملات خود را علیه فلسطینیان در غزه متوقف کند. 

موضع انسانی حماس

جنبش جهاد اسلامی فلسطین و جبهه مردمی برای آزادی فلسطین با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که پاسخ جنبش مقاومت اسلامی فلسطین به طرح ترامپ بیانگر موضع تمامی گروه‌های مقاومت فلسطینی است. «محمد الفرح» عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن شامگاه جمعه گفت پاسخ حماس، پاسخی مسئولانه است و نشان‌دهنده تمایل حماس برای توقف جنگ، گرسنگی و حمایت از غزه و تسهیل تبادل اسرا و حفظ وحدت ملی و آرمان‌های فلسطین است. همچنین جماعت اخوان‌المسلمین با صدور بیانیه‌ای موضع جنبش مقاومت اسلامی حماس در قبال طرح پیشنهادی رییس‌جمهور امریکا را انسانی، ملی و مسئولانه توصیف کرد. محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین در اظهاراتی ضمن استقبال از اظهارات مثبت جنبش حماس درباره آزادی تمامی اسرا و همکاری سازنده در این مرحله تأکید کرد که این مرحله نیازمند بالاترین سطح مسئولیت‌پذیری ملی تمامی طرف‌ها است. اورسولا فون در لاین، رییس کمیساریای اروپا، آمادگی حماس برای آزادی اسرا و اجرای طرح ترامپ را اقدامی مثبت دانست که باید این لحظه مغتنم شمرده شود. وی گفت: «آتش‌بس فوری در غزه و آزادی تمامی اسرا کاملاً در دسترس است و ما از تلاش‌های موجود برای تقویت راه‌حل تشکیل دو دولت حمایت می‌کنیم.» استفان دوجاریک، سخنگوی آنتونیو گوترش در بیانیه‌ای موضع‌گیری کرد و افزود: «دبیرکل سازمان ملل از همه طرف‌ها می‌خواهد فرصت را برای پایان دادن به جنگ غم‌انگیز در غزه مغتنم بشمارند.»

منبع: روزنامه جوان