به نقل از خبرآنلاین براساس اعلام مرکز آمار، قیمت انواع گوشت فقط در شهریورماه امسال 7.4 درصد افزایش یافته که در 2 سال اخیر بی سابقه است. در این میان اظهارات مسئولان صنفی هم بیانگر افزایش قیمت گوشت قرمز است.

همچنین قیمت گوشت راسته گوسفند بی استخوان یک میلیون و 100 هزار تومان است. قیمت هر کیلو ماهیچه گوساله یک میلیون و 140 هزار تومان و گوشت راسته گوساله 940 هزار تومان است. البته براساس کیفیت و برش گوشت قیمت انواع آن را می توان متفاوت یافت.

چرا گوشت گران شد؟

قیمت گوشت در ماه های اخیر با افزایش چشمگیری مواجه شده است، حال آنکه پیش از این نیز به دلیل بالابودن قیمت تولید گوشت داخل کشور، مسئولان بارها با واردات گوشت تلاش کرده اند بازار را تنظیم کنند. اما به نظر می رسد این راهکار مقطعی، نتوانسته که مشکل را حل کند.

افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک، این وضعیت را نتیجه رویکرد دولت ها دانست که به جای حمایت واقعی و مستمر از تولید داخل که تامین کننده امنیت غذایی کشور است، ترجیح می دهند با واردات مشکل را به صورت کوتاه مدت رفع کنند. او اشاره کرد که دولت فعلی هم در مسیر مشابهی گام برداشته است. پس از رفع موقتی مشکل، اصل مسئله نادیده گرفته می شود و همین امر موجب می شود قیمت ها دوباره سر به فلک بگذارند.

وی با تأکید بر اینکه یکی از مشکلات اساسی در بخش کشاورزی و به خصوص گوشت، نظام توزیع ناکارآمد است، افزود: هیچ سیستم عرضه مستقیم و کارآمدی برای رساندن محصولات کشاورزی و دام به دست مصرف کننده وجود ندارد. در نتیجه تفاوت زیادی میان قیمت گوشت از دامدار تا مصرف کننده نهایی وجود دارد و دلالان و واسطه ها کنترل بازار را به دست گرفته اند.

انباشتگی دام سبک و سنگین در 1403

صدر دادرس با اشاره به وضعیت انباشت دام سبک و سنگین در سال 1403 گفت: دامداران سال گذشته با مشکلات جدی مواجه بودند. دامدار گوساله خود را با قیمت هر کیلو حدود 150 هزار تومان به کشتارگاه می فروخت درحالی که هزینه تمام شده تولید هر کیلو دام حدود 200 هزار تومان بود.

وی ادامه داد: به رغم این انباشتگی و قیمت پایین دام تولید داخل، باز هم دولت ترجیح داد تا به جای حل مشکل و برداشتن فاصله میان هزینه تمام شده تولید و قیمت محصول نهایی که واسطه ها عامل ایجاد آن بودند، اقدام به واردات گوشت و حل مقطعی مشکل کند. اما دولت و متولی مستقیم این بازار به این موضوع بی توجه است. همه این مسائل به تولید آسیب زد. تعداد دوره های پروار کم و دامدار بی انگیزه شد.

درباره خشکسالی هشدار داده بودیم

صدر دادرس در ادامه به مشکلات تولید دام در سال جاری اشاره کرد و گفت: در سال جاری مشکل خشکسالی، عدم برنامه ریزی مناسب در تولید و واردات نهاده ها نیز بر مشکلات افزوده است. با وجود هشدارهای متعدد درباره احتمال خشکسالی و تأثیر آن بر تولید نهاده ها و جو، هیچ برنامه ریزی مناسبی از سوی نهاد متولی صورت نگرفت. حتی آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان نیز غلط بود و پیش بینی افزایش تولید جو در کشور که هیچ گاه محقق نشد، نشان دهنده بی توجهی به واقعیت ها است. این خشکسالی باعث شد حدود 70 میلیون راس گوسفند و بز که معمولا در نیمه اول سال در مراتع تغذیه می شوند، به بازار نهاده اضافه شوند، درحالی که برنامه ریزی برای تامین این نهاده ها وجود نداشت.

راه حل مسئولان برای حل مشکلات؛ فقط واردات

مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: در شرایط فعلی واردکنندگان نهاده نیز به دلیل عدم تسویه بدهی ها و مشکلات تامین ارز، قادر به ترخیص محموله های خود نیستند. این وضعیت باعث شده قیمت دام و گوشت در بازار بسیار نوسان داشته باشد، به گونه ای که اکنون قیمت گوشت گوساله از گوشت گوسفند بالاتر رفته که در چند دهه اخیر این مورد، کم سابقه است.

وی با انتقاد از راهکارهای مسئولان برای تنظیم بازار گفت: مجدداً راه حل آنها واردات گوشت است و بر سر اینکه این گوشت از کدام کشور وارد شود، بحث و اختلاف است. برنامه واردات 40 هزار تن دام زنده، 135 هزار تن گوشت منجمد و 70 هزار تن گوشت گرم نشان دهنده بی توجهی به تولید داخل است.

قیمت دام سبک و سنگین

صدردادرس با بیان اینکه در حال حاضر قیمت دام زنده سبک (گوسفند) حدود 290 هزار تومان و قیمت دام زنده سنگین (گوساله) بیش از 200 هزار تومان است، گفت: دامداران سبک به دلیل کمبود علوفه در مراتع، مجبور به ورود به بازار نهاده ها شده اند، اما به علت قیمت بالای نهاده ها، نمی توانند هزینه های خود را پوشش دهند. این فشار اقتصادی باعث شده بره ها و گله های مولد زودتر از موعد به کشتارگاه فرستاده شوند که به افزایش عرضه و کاهش قیمت دام سبک انجامیده است، درحالی که قیمت نهایی گوشت گوسفند برای مصرف کننده حدود یک میلیون تومان است و باز هم هیچ مسئولی پیگیر این وضعیت نیست.

مشکلی به نام ارز ترجیحی

یکی از عوامل اصلی مشکلات، اختصاص ارز ترجیحی برای واردات نهاده ها و گوشت است. صدردادرس توضیح داد که تنها 20 تا 30 درصد خوراک دام سبک از محل ارز ترجیحی تامین می شود، درحالی که هزینه های دیگر مثل دستمزد کارگر، سوخت و دارو با تورم بالا همراه است. از طرفی، واردات گوشت به صورت صد درصد با ارز ترجیحی انجام می شود.

او پیشنهاد کرد که دولت ارز ترجیحی را از نهاده ها و واردات گوشت حذف کند تا تولیدکننده داخلی بتواند با واردکننده رقابت کند و انگیزه افزایش بهره وری پیدا کند. ارز ترجیحی باید به شکل هدفمند و برای حمایت از اقشار کم درآمد تخصیص یابد تا درصورت آزادسازی قیمت گوشت، فشار بر مصرف کننده کم شود.

به گفته وی، سال گذشته یک میلیارد و 300 میلیون دلار گوشت وارد کشور شد و حدود 6 تا 7 میلیارد دلار هم نهاده وارد شد که عددهای کوچکی نیست و می توان آن را به صورت هدفمند میان مصرف کنندگان آسیب پذیر تقسیم کرد.

صدردادرس در پایان تأکید کرد ادامه روند فعلی و اتکا به واردات برای حل بحران گوشت، تولید داخل را در سال های آینده با مشکلات جدی تری مواجه خواهد کرد، به ویژه اگر خشکسالی ادامه یابد و تدابیر مناسب اتخاذ نشود.