تروییکای اروپا روز یکشنبه با وجود پایبندی ایران به توافق برجام، خواستار بازگشت دوباره تحریم‌های سازمان ملل شدند. این در حالی است که این تحریم‌ها عمدتاً بر برنامه هسته‌ای و موشکی ایران متمرکز بوده و تحریم‌های نفتی را شامل نمی‌شوند.

 فارس نوشت؛ با بازگشت تحریم‌های اعمال‌شده در 6 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، شرکت‌ها، سازمان‌ها و افرادی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در برنامه هسته‌ای ایران یا توسعه موشک‌های بالستیک نقش دارند، هدف تحریم قرار خواهند گرفت.

روز 27 سپتامبر (بامداد 6 مهرماه)، تروییکای اروپا شامل سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان، با وجود خروج یک‌طرفه آمریکا از توافق برجام، ایران را مقصر جلوه داده و مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) را فعال کردند. 

با فعال‌ شدن این مکانیسم، تحریم‌های سازمان ملل بار دیگر بازمی‌گردد. این سه کشور در حالی خواستار بازگشت تحریم‌ها شده‌اند که تهران به تمامی تعهدات خود در قبال برجام عمل کرده و این آمریکا بوده که از توافق خارج شده است.

تحریم‌ها چه چیزی را هدف می‌گیرند؟

6 قطعنامه صادرشده علیه ایران، از جمله قطعنامه‌های 1696 (31 ژوییه 2006)، 1737 (23 دسامبر 2006)، 1747 (24 مارس 2007)، 1803 (3 مارس 2008)، 1835 (27 سپتامبر 2008) و 1929 (9 ژوئن 2010)، برنامه تسلیحاتی و هسته‌ای ایران را هدف قرار می‌دهند.

بر اساس این قطعنامه‌ها:

-بازگشت تحریم‌ها شامل تحریم تسلیحات متعارف و ممنوعیت هرگونه فروش یا انتقال سلاح به ایران خواهد بود.

-واردات، صادرات یا انتقال قطعات و فناوری‌های مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ممنوع خواهد شد.

-دارایی‌های نهادها و افراد ایرانی در خارج از کشور که با برنامه هسته‌ای مرتبط باشند، مسدود می‌شود.

-افرادی که در فعالیت‌های هسته‌ای ممنوع مشارکت دارند، ممکن است از سفر به کشورهای عضو سازمان ملل منع شوند.

-کشورهای عضو سازمان ملل باید دسترسی ایران به تسهیلات بانکی و مالی مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای یا موشکی را محدود کنند.

-هر کسی که رژیم تحریم‌ها را نقض کند، ممکن است دارایی‌هایش در سراسر جهان مسدود شود.

این تحریم‌ها در شرایطی عمدتاً بر برنامه هسته‌ای و موشکی ایران متمرکز شده‌اند که این کشور سال‌هاست علی‌رغم فشارها، با اقدامات مقابله‌ای به پیشرفت‌های بزرگی در زمینه توان هسته‌ای و موشکی دست یافته است. تا جایی که حالا غربی‌ها از بیم توان موشکی ایران به دنبال تضعیف این برنامه و مذاکره بر سر کاهش برد موشک‌های ایرانی هستند. 

این تحریم‌ها تا چه حد مؤثرند؟

قطعنامه‌هایی که قرار است با مکانیسم ماشه بازگردند، حاوی هیچ‌گونه تحریم نفتی علیه ایران نیستند. تمامی تحریم‌های نفتی و بانکی ایران، تحریم‌های یک‌جانبه‌ای هستند که از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا اعمال شده و هم‌اکنون نیز برقرارند.

بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی با مقایسه تحریم‌های سازمان ملل و تحریم‌های آمریکا علیه ایران تأکید کرده‌اند که بازگشت این تحریم‌ها تأثیر قابل‌توجهی نخواهد داشت، زیرا ایران پیش‌تر با تحریم‌های سنگین‌تری از سوی واشنگتن مواجه بوده است و طی سالیان اخیر راهکارها و راهبردهای لازم برای دور زدن و مقابله با این محدودیت‌ها را توسعه داده است.

مکانیسم «ماشه» چگونه اجرایی می‌شود؟

به گزارش دویچه‌وله، مکانیسم ماشه قطعنامه‌های سازمان ملل را دوباره فعال می‌کند، اما اجرای عملی آن نیازمند به‌روزرسانی قوانین داخلی کشورهای عضو است. اجرای این تحریم‌ها به عهدهٔ اتحادیه اروپا و بریتانیاست اما هیچ‌یک تاکنون جزییاتی از این روند ارائه نداده‌اند.

آیا چین و روسیه به این تحریم‌ها تن می‌دهند؟

دو کشور چین و روسیه، با توجه به پایبندی ایران به برجام و خروج آمریکا از این توافق، فعال شدن مکانیسم بازگشت تحریم‌ها را «غیرقانونی» دانسته و با ارائه قطعنامه‌ای خواستار تمدید تعلیق تحریم‌ها به مدت 6 ماه شدند تا فرصت بیشتری برای دیپلماسی فراهم شود. با این‌حال، این قطعنامه با رأی منفی شورای امنیت مواجه و رد شد.

دویچه‌وله با اشاره به مخالفت پکن و مسکو با بازگشت تحریم‌ها نوشته که انتظار می‌رود روسیه این تحریم‌ها را رعایت نکند. چین نیز از جمله کشورهایی است که در طول سال‌ها، با وجود تحریم‌ها، یکی از خریداران اصلی نفت ایران باقی‌ مانده و از تبعیت از تحریم‌ها خودداری کرده است.