به نقل از بهداشت نیوز؛ آیا تابه حال بدون هیچ فعالیت بدنی یا گرمای محیط، ناگهان متوجه عرق سرد در سر یا صورت خود شده اید؟ این وضعیت که با نام عرق سرد شناخته می شود، ممکن است در ابتدا بی ضرر به نظر برسد، اما گاهی نشانه ای هشداردهنده از یک مشکل جسمی یا روانی است.

عرق سرد در سر و صورت ممکن است در نتیجه استرس، مشکلات متابولیکی، عفونت ها یا حتی برخی بیماری های قلبی و عصبی ظاهر شود.

شناخت علت این نوع تعریق برای تشخیص زودهنگام بیماری ها و مراقبت بهتر از سلامت اهمیت زیادی دارد.

عرق سرد چیست؟ عرق سرد نوعی تعریق ناگهانی و غیرعادی است که اغلب در نواحی سر، صورت، گردن یا کف دست و پا رخ می دهد. برخلاف تعریق معمولی که در اثر گرما یا فعالیت بدنی اتفاق می افتد، عرق سرد معمولاً در پاسخ به فشارهای داخلی بدن مانند استرس، افت فشار یا شوک به وجود می آید. این نوع تعریق اغلب با احساس سرما در پوست، رنگ پریدگی یا سردی دست و پا همراه است و می تواند هشدار اولیه ای برای برخی مشکلات جدی سلامت باشد.

علائم همراه با عرق سرد در سر و صورت

عرق سرد در سر و صورت معمولاً به تنهایی ظاهر نمی شود و با نشانه های دیگری همراه است که می توانند به شناسایی علت کمک کنند:

احساس ناگهانی سرما یا لرز

رنگ پریدگی صورت و پوست سر

ضربان قلب تند یا نامنظم

سرگیجه یا سبکی سر

حالت تهوع یا دل ضعفه

احساس ضعف یا افت انرژی

وجود این علائم می تواند نشان دهنده اختلال در سیستم عصبی خودکار، کاهش اکسیژن یا مشکلات قلبی و متابولیکی باشد.

دلایل اصلی بروز عرق سرد در ناحیه سر و صورت

عرق سرد در سر و صورت می تواند در نتیجه شرایط مختلفی رخ دهد. در ادامه به مهم ترین علت ها اشاره می کنیم:

1. استرس، اضطراب یا حمله پانیک

بدن در شرایط استرس شدید یا حمله اضطرابی، وارد حالت دفاعی می شود. این حالت با افزایش ترشح آدرنالین و تحریک سیستم عصبی سمپاتیک همراه است که می تواند تعریق سرد، تپش قلب و احساس ترس شدید ایجاد کند.

2. افت ناگهانی فشار خون

زمانی که فشار خون کاهش می یابد، مغز و پوست ممکن است خون کافی دریافت نکنند. این وضعیت می تواند باعث احساس سرما و تعریق سرد در سر و صورت شود، به ویژه اگر با سرگیجه یا تاری دید همراه باشد.

3. افت قند خون (هیپوگلیسمی)

در افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که وعده های غذایی نامنظم دارند، افت قند خون می تواند باعث عرق سرد، ضعف، لرزش و گاهی غش شود. این حالت نیاز به درمان فوری دارد.

4. عفونت های شدید یا تب بالا

بدن هنگام مبارزه با عفونت های شدید، مانند آنفلوآنزا یا سپسیس، تلاش می کند دمای خود را کنترل کند. این روند گاهی با تعریق سرد و لرز همراه است، به ویژه در مراحل اولیه تب.

5. حمله قلبی یا مشکلات قلبی

یکی از علائم هشداردهنده حمله قلبی، تعریق سرد ناگهانی و بدون دلیل مشخص است. اگر این علامت با درد قفسه سینه، تنگی نفس یا تهوع همراه باشد، باید فوراً به اورژانس مراجعه شود.

6. میگرن و سردردهای شدید

در بعضی افراد، حمله میگرنی با تعریق سرد در پیشانی یا ناحیه صورت همراه است. این حالت معمولاً هم زمان با سردرد ضربان دار و حساسیت به نور و صدا دیده می شود.

7. اختلالات هورمونی یا یائسگی

در دوران یائسگی یا اختلالات تیرویید، بدن نسبت به تغییرات دمایی حساس تر می شود. این حالت می تواند باعث گرگرفتگی یا گاهی تعریق سرد، به ویژه در سر و صورت شود.

8. هایپرهیدروز موضعی

در برخی افراد، تعریق بیش ازحد محدود به ناحیه خاصی از بدن مانند سر یا صورت است. این حالت می تواند ژنتیکی باشد یا ناشی از اختلالات عصبی یا متابولیکی باشد.

راه های مدیریت و درمان عرق سرد

نوع درمان بسته به علت اصلی عرق سرد متفاوت است. با این حال، برخی روش های کلی وجود دارند که می توانند به کنترل این حالت کمک کنند:

بررسی و درمان علت زمینه ای (مثل تنظیم قند یا فشار خون)

کاهش استرس از طریق تکنیک های آرام سازی مانند تنفس عمیق، یوگا یا مدیتیشن

استفاده از داروهای ضدتعریق در مواردی که تعریق بیش ازحد وجود دارد

تغییر سبک زندگی شامل تغذیه منظم، خواب کافی و پرهیز از مصرف محرک هایی مثل کافیین

اقدامات روزانه برای پیشگیری یا کاهش علائم

در صورتی که عرق سرد مکرر یا مزمن باشد، این اقدامات می توانند مفید باشند:

پرهیز از موقعیت های پرتنش یا مدیریت آن ها با تمرینات آرام سازی

نوشیدن آب کافی در طول روز

مصرف وعده های غذایی منظم و متعادل برای پیشگیری از افت قند

پوشیدن لباس های نخی و گشاد برای کاهش تحریک پوست

پرهیز از مصرف دخانیات و محرک های عصبی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در بسیاری موارد، عرق سرد موقتی و بی خطر است. اما اگر با علائم زیر همراه باشد، لازم است سریعاً به پزشک مراجعه شود:

درد یا فشار در ناحیه قفسه سینه

تنگی نفس یا تنفس دشوار

تب بالا یا لرز شدید

افت هوشیاری یا غش کردن

تکرار مداوم این حالت بدون علت مشخص

تشخیص زودهنگام و بررسی علت عرق سرد می تواند از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کند.

از کنار این نشانه ساده نگذرید

عرق سرد در ناحیه سر و صورت ممکن است در ظاهر نشانه ای ساده و گذرا به نظر برسد، اما می تواند هشداری برای مشکلاتی جدی تر باشد. آشنایی با علل شایع، علائم همراه و زمان مراجعه به پزشک، نقش کلیدی در حفظ سلامت عمومی دارد. اگر تجربه مکرر عرق سرد دارید، بهتر است آن را جدی بگیرید و برای بررسی های بیشتر با یک متخصص مشورت کنید.