موافقت‌نامه اجرایی ساخت و احداث 4 واحد نیروگاه اتمی از نوع نسل سوم و پیشرفته به ارزش 25‌میلیارد دلار بین ایران و روسیه امضا شد

جوان آنلاین: موافقت‌نامه‌ای 25‌میلیارد دلاری میان شرکت «ایران هرمز» و شرکت پروژه «روس‌اتم» روسیه برای ساخت چهار واحد نیروگاه اتمی نسل سوم و پیشرفته در منطقه سیریک استان هرمزگان به امضا رسید. این پروژه که یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های خارجی در حوزه انرژی به شمار می‌رود، در راستای سیاست‌های کلان کشورمان برای تنوع‌بخشی به منابع انرژی، ارتقای ظرفیت تولید برق و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی اجرایی می‌شود. بر اساس این موافقت‌نامه، چهار واحد نیروگاه با فناوری نسل سوم که دارای بالاترین استاندارد‌های ایمنی، بازدهی و پایداری زیست‌محیطی هستند، در منطقه راهبردی سواحل جنوبی کشورمان احداث خواهند شد. با بهره‌برداری از این واحدها، ظرفیت تولید برق هسته‌ای کشورمان 8‌هزارمگاوات افزایش خواهد یافت و سهم انرژی هسته‌ای در تأمین سبد برق کشورمان در اوج بار به حدود 11‌درصد می‌رسد. 

میزان تقاضای مصرف برق در کشورمان روز پنج‌شنبه به رقم 52‌هزارمگاوات رسید، این رقم در روز‌های اوج به بیش از 70‌هزارمگاوات هم می‌رسد و این سطح بالای مصرف، به‌ویژه در فصل تابستان، مشکلات فراوانی برای شهروندان، صنایع و بخش‌های مختلف تولیدی به‌دنبال دارد که خاموشی‌های مکرر، کاهش بهره‌وری صنعتی و فشار مضاعف بر شبکه برق تنها بخشی از پیامد‌های این وضعیت است. بر همین اساس، کارشناسان و مسئولان حوزه انرژی بار‌ها بر لزوم متنوع‌سازی سبد انرژی کشور تأکید کرده‌اند. یکی از گزینه‌های راهبردی برای تأمین برق پایدار و مطمئن، بهره‌گیری از انرژی هسته‌ای است؛ انرژی‌ای که بسیاری از کشور‌های پیشرفته جهان سال‌هاست آن را در کنار منابع تجدیدپذیر و فسیلی، به‌عنوان رکن اصلی تأمین برق خود در نظر گرفته‌اند. ایران نیز در مسیر توسعه این نوع انرژی گام‌های مهمی برداشته و اهداف مشخصی را در این زمینه تعریف کرده است. 

سند راهبردی صنعت هسته‌ای کشورمان نیز که 20فروردین1401 با حضور رییس‌جمهور وقت رونمایی شد، افق روشنی برای آینده ترسیم کرده است و بر تولید 20‌هزارمگاوات برق هسته‌ای تأکید دارد. تحقق این هدف ضروری نیازمند سرمایه‌گذاری گسترده و بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیاست و برنامه‌ریزی برای احداث نیروگاه‌های جدید اتمی، استفاده از ظرفیت همکاری‌های بین‌المللی، به‌ویژه با کشور‌های دارای فناوری پیشرفته و آموزش نیروی انسانی متخصص، از جمله اقداماتی است که در دستور کار قرار دارد، چه آنکه دستیابی به ظرفیت تولید 20‌هزارمگاوات برق هسته‌ای می‌تواند نقش چشمگیری در کاهش فشار بر شبکه برق، تأمین انرژی پایدار برای بخش‌های صنعتی، خانگی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی ایفا کند. 

در همین راستا، روز جمعه، موافقت‌نامه اجرایی ساخت و احداث چهار واحد نیروگاه اتمی از نوع نسل سوم و پیشرفته به ارزش 25‌میلیارد دلار در سیریک هرمزگان، بین شرکت ایران هرمز و شرکت پروژه روس اتم از سوی ناصر منصور شریفلو، نماینده شرکت ایران هرمز به نمایندگی از سازمان انرژی اتمی ایران و دیمیتری شیگانف، نماینده شرکت REP از زیرمجموعه‌های شرکت دولتی روس اتم در حضور کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه امضا شد. طبق گزارش ایرنا، این موافقت‌نامه، گام عملیاتی ایران و روسیه در مسیر اجرای تفاهم‌نامه‌ای است که روز چهارشنبه در مسکو به امضای محمد اسلامی، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی و آلکسی لیخاچف، مدیرعامل شرکت روس اتم به امضا رسید. در این آیین اعلام شد این موافقت‌نامه در راستای توسعه همکاری‌های مشترک در زمینه استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای بین دو کشور دوست، جمهوری اسلامی ایران و روسیه امضا شد. این پروژه عظیم و به عبارتی مگاپروژه در استان هرمزگان و در منطقه سیریک (بخش کوهستک) واقع در جنوب شرق ایران و در زمینی به مساحت 500هکتار اجرا خواهد شد. در حال حاضر مطالعات انتخاب ساختگاه (site selection) سایت به اتمام رسیده و مطالعات مهندسی و زیست‌محیطی و بخشی از فعالیت‌های آماده‌سازی سایت نیز انجام شده و در حال تکمیل است. پیش از این محمد اسلامی، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی و الکسی لیخاچف، مدیرعامل شرکت دولتی روس‌اتم چهارشنبه دوم مهر1404 تفاهم‌نامه‌ای درباره همکاری در ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای کوچک در ایرانا امضا کرده بودند. 

به گفته ناصر منصورشریفلو، واحد‌های 2، 3 و 4 این نیروگاه نیز هر یک به فاصله زمانی شش ماه پس از واحد قبلی وارد مدار خواهد شد. مدیرعامل نیروگاه‌های اتمی ایران‌هرمز همچنین گفت: ظرفیت هر یک از واحد‌های نیروگاه‌های جدید در منطقه سیریک، حدود هزارو255مگاوات الکتریکی و در مجموع 5 هزارو20مگاوات الکتریکی طرح‌ریزی شده است. بنا بر برنامه‌ریزی صورت‌گرفته، در سال1410 اولین نیروگاه وارد مدار می‌شود و با بهره‌برداری از چهار نیروگاه در سیریک، در مجموع 5‌هزارمگاوات از 20‌هزارمگاوات هدف‌گذاری‌شده محقق می‌شود، همچنین طبق این اظهارات، مبلغ قرارداد 25‌میلیارد دلار تعیین شده است و سعی می‌شود بخش عمده‌ای از این پروژه با استفاده از پیمانکاران و ظرفیت‌های داخلی احداث شود و مرحله به مرحله، سهم ایران در ساخت رآکتور‌های بعدی افزایش خواهد داشت. 

افزایش سهم انرژی هسته‌ای در سبد مصرفی برق

پیش از راه‌اندازی واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر، برق هسته‌ای در کشور ما سهمی در تأمین انرژی نداشت، اما با بهره‌برداری از این واحد در سال‌1391، ایران به جمع کشور‌هایی پیوست که به‌صورت عملیاتی از انرژی هسته‌ای برای تولید برق استفاده می‌کنند. واحد یکم نیروگاه بوشهر اکنون حدود هزارمگاوات برق تولید و نقش مهمی در پایداری شبکه برق ایفا می‌کند. علاوه بر این، عملیات ساخت دو واحد دیگر در سایت بوشهر، یعنی واحد‌های دوم و سوم نیز از چند سال پیش آغاز شده و طبق برنامه‌ریزی‌ها، با بهره‌برداری از این دو واحد، 2 هزارمگاوات دیگر به ظرفیت برق هسته‌ای کشورمان تا سال 1406 افزوده خواهد شد. در کنار این پروژه‌ها، توافق‌نامه اخیر 25‌میلیارد دلاری بین شرکت ایرانی «ایران هرمز» و شرکت پروژه «روس‌اتم» روسیه برای ساخت چهار واحد نیروگاه اتمی در سیریک استان هرمزگان که قرار است با فناوری نسل سوم و پیشرفته ساخته شوند، در مجموع 4 هزارمگاوات برق تولید می‌کنند، طی این اقدام مجموع ظرفیت تولید برق هسته‌ای کشورمان به بیش از 8 هزارمگاوات خواهد رسید؛ عددی که نقطه عطفی در صنعت انرژی کشورمان به شمار می‌رود. اگر حداکثر مصرف برق کشور در روز‌های اوج را حدود 70‌هزارمگاوات در نظر بگیریم، سهم انرژی هسته‌ای از سبد برق مصرفی به بیش از 11‌درصد خواهد رسید. این میزان، گامی بلند در راستای تحقق اهداف سند راهبردی صنعت هسته‌ای کشورمان است که بر تولید 20‌هزارمگاوات برق هسته‌ای در افق آینده تأکید دارد. افزایش سهم انرژی هسته‌ای از سبد برق مصرفی، ضمن آنکه به پایداری شبکه برق کمک می‌کند، موجب کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی و افزایش امنیت انرژی کشور مان نیز خواهد شد، همچنین توسعه این صنعت می‌تواند باعث رشد فناوری، اشتغال‌زایی و تقویت جایگاه ایران در باشگاه کشور‌های دارای انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای شود. 

رهبر حکیم انقلاب یکم مهرماه در سخنرانی تلویزیونی خطاب به ملت ایران گفتند: «امروز در بسیاری از کشور‌های پیشرفته دنیا نیروگاه‌های برق با اورانیوم اداره می‌شود، [در حالی که]ما اغلب این نیروگاه‌ها را با بنزین و با گاز اداره می‌کنیم که البته هم هزینه زیادی دارد، هم آلایندگی محیط زیست را دارد، آلایندگی هوا را دارد، اما آن برقی که از اورانیوم غنی‌سازی‌شده و نیروگاه‌های هسته‌ای به دست می‌آید، آلایندگی‌اش صفر است، هزینه‌اش بسیار کمتر است، عمر [نیروگاهش]بسیار طولانی‌تر است و امتیازات فراوان دیگری دارد که اینها را متخصصین باید بیایند برای مردم شرح بدهند. به نظر من اگر چنانچه ما این کاربرد‌های گوناگون ماده اورانیوم غنی‌سازی‌شده را فهرست کنیم، یک فهرست طولانی‌ای خواهد شد.»

بنابراین تولید برق هسته‌ای یکی از مهم‌ترین و ملموس‌ترین ثمرات فناوری غنی‌سازی اورانیوم است؛ فناوری‌ای که برخلاف برخی برداشت‌های نادرست، نقش کلیدی در توسعه انرژی صلح‌آمیز، به‌ویژه تولید برق پاک و پایدار دارد. امروزه بسیاری از کشور‌های پیشرفته با بهره‌گیری از ظرفیت‌های غنی‌سازی، به تولید برق از طریق نیروگاه‌های هسته‌ای پرداخته‌اند و توانسته‌اند بخش قابل توجهی از نیاز انرژی خود را بدون اتکا بر سوخت‌های فسیلی تأمین کنند. جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به رشد روزافزون جمعیت، افزایش مصرف برق در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی و همچنین فشار مضاعف بر شبکه سراسری در فصول گرم سال، نیاز به منابع جدید و پایدار تولید برق دارد. بر همین اساس، توسعه صنعت هسته‌ای و به‌ویژه بهره‌گیری از فرایند غنی‌سازی برای تأمین سوخت نیروگاه‌های اتمی، به یک ضرورت راهبردی تبدیل شده است. در این مسیر، سازمان انرژی اتمی کشورمان با تمام توان و اراده، مأموریت خود را در حوزه توسعه غنی‌سازی و تأمین سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای دنبال می‌کند و طی سال‌های اخیر با بهره‌گیری از ظرفیت دانشمندان، متخصصان داخلی و زیرساخت‌های فنی پیشرفته، توانسته است به دستاورد‌های قابل توجهی در این زمینه دست یابد. برنامه‌ریزی برای احداث نیروگاه‌های جدید، افزایش ظرفیت غنی‌سازی در چارچوب مقررات بین‌المللی و بومی‌سازی فناوری‌های مرتبط با چرخه سوخت هسته‌ای از جمله اقداماتی است که با جدیت در دستور کار سازمان انرژی اتمی قرار دارد و این تلاش‌ها با هدف نهایی تأمین انرژی پایدار، رفع مشکلات مردم و کاهش فشار بر شبکه برق ملی انجام می‌شود و بیانگر عزم جدی کشورمان برای بهره‌گیری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای برای تأمین رفاه عمومی است.

منبع: روزنامه جوان