مذاکرات پنهانی که طی ماه‌های گذشته به میزبانی باکو میان رژیم صهیونیستی و اعضای هیئت تحریرالشام برگزار شده بود، اکنون وارد فاز آشکار و نهایی شده و طرفین قرار است به زودی توافقی را با هدف آنچه «تضمین امنیت طرفین» خوانده می‌شود با یکدیگر منعقد سازند. جولانی سرکرده هیئت تحریرالشام قرار است در جریان برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد این توافق را اعلام و با طرف صهیونیستی نهایی سازد. این طرح شامل ایجاد مناطق پرواز ممنوع در بخش‌هایی از خاک سوریه یعنی استان سویدا، درعا، قنیطره و بخش‌هایی از دمشق است. در مقابل، رژیم صهیونیستی از برخی نقاطی که طی ماه‌های اخیر در جنوب سوریه اشغال کرده است عقب‌نشینی می‌کند. همچنین رژیم اشغالگر قدس گفته است از جبل‌الشیخ عقب‌نشینی نخواهد کرد! در این خصوص دو نکته اساسی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد:

نخستین نکته معطوف به محتوای توافقی است که قرار است بین تل‌آویو و دمشق منعقد شود. همان‌گونه که از متن توافق برمی‌آید، چنین سندی مولود نگاه سازش‌پذیر هیئت تحریرالشام نسبت به رژیم صهیونیستی بوده و دارای فایده‌ای به سود سوری‌ها نیست. به عبارت بهتر، در اینجا صهیونیست‌ها نه‌تنها تضمینی برای حفظ امنیت سرزمینی و تمامیت ارضی سوریه نداده‌اند، بلکه اشغالگری رسمی خود در این کشور را نیز تئوریزه نموده‌اند. انعقاد این توافق به معنای پذیرش تسلط صهیونیست‌ها بر آسمان و بخشی از زمین سوریه است: قراردادی که حتی از کمپ دیوید نیز بدتر است! جولانی مدعی است چاره‌ای جز امضای این توافق امنیتی ندارد و حتی مدعی شده که چنین اقدامی مترادف با به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی از سوی دمشق و عادی‌سازی روابط طرفین نیست! بهتر است جولانی به این سؤال مهم پاسخ دهد که از دید او اگر «ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه» مصداق عادی‌سازی روابط و شناسایی دشمن قسم خورده ملت سوریه و ملت‌های منطقه نیست، چه نامیده می‌شود؟!

نکته دوم به فرامتن این توافق باز می‌گردد. جولانی تلاش می‌کند به مخاطبان و افکار عمومی دنیا این‌گونه القا کند که توافق امنیتی با رژیم صهیونیستی محصول لابی‌ها و رایزنی‌های مستقیم دمشق- تل‌آویو بوده و بازیگران دیگر در انعقاد آن دخالتی نداشته‌اند. با این حال نوع روابط جولانی با کاخ سفید از یک سو و تسلط خاص دولت ترکیه بر معادلات داخلی هیئت تحریرالشام از سوی دیگر، چنین ادعایی را رد می‌کند. واشینگتن و برخی مهره‌های آن در حال سوق دادن دمشق به سوی نقطه‌ای خطرناک هستند که عوارض آن نه‌تنها گریبانگیر سوری‌ها، بلکه کل منطقه خواهد شد. بنابراین نباید توافق امنیتی اخیر میان سوریه و رژیم صهیونیستی را مصداق یک «تصمیم داخلی در سوریه» با “ «آثار جغرافیایی محدود» در نظر گرفت. نکته مهم‌تر اینکه جولانی خود نیز نسبت به آینده این توافق آگاه است. او حتی می‌داند که انعقاد چنین توافقی به هیچ عنوان بقای وی و هیئت تحریرالشام را در مسند قدرت در دمشق تضمین نخواهد کرد. با این حال سرکرده هیئت تحریرالشام از ابتدا خود را به عنوان یک «متغیر مستقل» در رأس معادلات سیاسی و اجرایی سوریه تعریف نکرده است! او متغیری وابسته به دیگران بوده که البته تاریخ مصرف وی نیز برای گردانندگانش دائمی نیست!

منبع: روزنامه جوان