به نقل از ایسنا، برای شهری در مناطق داخلی امپراتوری روم، به دست آوردن Eleutheria بسیار مطلوب بود. این واژه در یونانی به معنای آزادی است و به شهر، حق اداره امور اداری و حقوقی، ضرب سکه، و وضع مالیات می داد. زمانی که خرسونسوس ، مستعمره ای در شبه جزیره کریمه در خارج از شهر امروزی سواستوپول ، حدود سال 140 میلادی به Eleutheria دست یافت، جشن ها به راه افتاد. این جشن ها شامل برپا کردن یک تندیس برای یکی از معماران این توافق، یعنی بانوی رومی به نام لائودیسه (Laodice) بود.

درحالی که پیشانی چین خورده و سیمای آرام لائودیسه برای ساکنان خرسونسوس در قرن دوم میلادی به خوبی آشنا بوده، هویت او اکنون، آن هم به لطف کارآگاهی هوشمندانه پژوهشگران دانشگاه آدام میکیویچ در لهستان دوباره کشف شده است.

باستان شناسان در سال 2003 میلادی، خانه ای را کاوش کردند که مشخص شد یکی از بزرگ ترین خانه های مسکونی خرسونسوس باستان بوده است. کاوش این خانه که در مرکز شهر، نزدیک تئاتر و آگورا قرار داشت، سکه های تاریخی، محرابی وقف آرتمیس و آپولون، سفال هایی متعلق به بازه زمانی 600 ساله و سر مرمری سفید یک زن را آشکار کرد.

کشف مرمر نفیس، که ماهرانه تراشیده شده باشد در خرسونسوس بسیار نادر است. در بیش از 200 سال کاوش، فقط پنج قطعه از پیکره های مرمری پیدا شده است. النا کلنینا (Elena Klenina)، پژوهشگر اصلی این کاوش، می دانست زنی که با چشمان کشیده و مدل موی متمایز هلنیستی تراشیده شده است، باید شخصیتی با جایگاه بالا بوده باشد، اما با توجه به اسناد محدود در استان های رومی، تشخیص هویت او دشوار بود.

پاسخ پس از دو دهه در بایگانی موزه باستان شناسی اودسا در اوکراین، جایی که پژوهشگران پایه ستونی با نام لائودیسه را یافتند، پیدا شد؛ در آن پایه ستون، او به عنوان همسر تیتوس فلاویوس پارتنوکلس (Titus Flavius Parthenokles)، عضو شورای شهر و از اعضای یکی از بانفوذترین خانواده های خرسونسوس توصیف شده بود. اما مرتبط کردن این دو (تندیس و کتیبه) به یکدیگر به کاوش بیشتری نیاز داشت.

محققان قدمت پایه ستون را ربع دوم قرن دوم میلادی تعیین کردند، که مصادف با زمانی است که با سبک پوشش و تراش پیکره هم خوانی داشت. احتمالا این اثر در استان های شرقی روم ساخته شده، یا در یک کارگاه در یونان شرقی یا حتی توسط هنرمندان دوره گرد آن منطقه ساخته شده است. این موضوع با تحلیل ایزوتوپ پایدار تایید شد که نشان داد مرمر از جزیره یونانی پاروس آمده است.

سوابق تاریخی نشان داد که در این دوره تنها یک زن از خرسونسوس با تندیس، گرامی داشته شده و کیفیت تراش به همراه چهره موقر او نشان می داد که او به طبقه نخبگان محلی تعلق داشته است. سرنخ دیگر، اندازه بزرگ تر از واقعیت و پشت ناتمام تندیس بود. پژوهشگران بر اساس چهره، معتقدند که مجسمه لائودیسه بیش از دو متر قد داشته و در اصل در یک طاقچه در یک فضای عمومی قرار داده شده بوده است.

کلنینا در مقاله ای که در ماه اوت امسال در نشریه نیچر منتشر کرد، نوشت: بانوان رومی نفوذ قابل توجهی اعمال می کردند و در قرون نخست میلادی، هم در چهارچوب روم و هم در بیرون از مرزهای آن، نقشی فعال در زندگی سیاسی داشتند.

در حالی که نقش دقیق لائودیسه در به دست آوردن آزادی خرسونسوس همچنان ناشناخته است، روشن است که او در جایی موفق شد که دیگران، شکست خورده بودند. در سال 135 میلادی، یک اشراف زاده محلی به نام آریستو برای گرفتن Eleutheria به روم فرستاده شد، اما درخواست او رد شد. پنج سال بعد، شهر در حال ضرب سکه هایی بود که روی آن ها عبارت خرسونسوس آزاد نقش بسته بود.